Από το 2022, με την εμφάνιση του ChatGPT, η χρηματιστηριακή αξία στις Ηνωμένες Πολιτείες εκτινάχθηκε κατά 21 τρισ. δολάρια. Ένα μικρό γκρουπ μόλις δέκα εταιρειών, μεταξύ των οποίων οι Amazon, Broadcom, Meta και Nvidia, ήταν υπεύθυνο για το 55% αυτής της ανόδου. Η έκρηξη στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης (AI) λειτούργησε σαν μαγνήτης για επενδύσεις και τροφοδότησε μια αίσθηση ότι βρισκόμαστε μπροστά σε επανάσταση αντίστοιχη με τη Βιομηχανική, σύμφωνα με τον Economist.
Ενθουσιασμός και σκεπτικισμός
Εταιρείες venture capital, όπως η Sequoia Capital, μιλούν ανοιχτά για έναν ιστορικό μετασχηματισμό, ενώ επενδυτές όπως ο Gavin Baker κάνουν λόγο για τον αγώνα δημιουργίας ενός «Ψηφιακού Θεού». Την ίδια στιγμή, τεράστιες δαπάνες κατευθύνονται προς τον κλάδο: μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι επενδύσεις στην πληροφορική αποτέλεσαν τον κύριο μοχλό της αμερικανικής ανάπτυξης, ενώ το ένα τρίτο των venture capital στη Δύση κατευθύνθηκε σε εταιρείες AI.
What would be the consequences of an AI crash? We picked ten historical bubbles and assessed them on four factors. By our reckoning, the potential AI bubble could be brutal https://t.co/l247uHPkMx
Video: Tameem Sankari pic.twitter.com/hOqRBzjoGi
— The Economist (@TheEconomist) September 9, 2025
Ωστόσο, η εικόνα δεν είναι τόσο εντυπωσιακή στα έσοδα. Έκθεση της UBS εκτιμά ότι τα ετήσια έσοδα των κορυφαίων δυτικών εταιρειών AI φτάνουν μόλις τα 50 δισ. δολάρια, λιγότερο από το 2% των 2,9 τρισ. δολαρίων που αναμένεται να επενδυθούν παγκοσμίως σε data centers ως το 2028. Ακόμα, μελέτη του MIT δείχνει ότι το 95% των οργανισμών δεν έχει δει ουσιαστικά κέρδη από τις επενδύσεις στη γενετική AI.
Ιστορικά παραδείγματα
Η ιστορία βρίθει από ανάλογες περιπτώσεις. Από τις… σιδηροδρομικές φούσκες του 19ου αιώνα στη Βρετανία, έως το κραχ των dotcom το 1999, οι φούσκες δείχνουν ότι η υπερβολική ευφορία συχνά προηγείται μιας υγιούς μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Παρόμοια σενάρια υπήρξαν και με τον ηλεκτρισμό στα τέλη του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ: πολλοί επενδυτές έχασαν, αλλά η τεχνολογία καθιερώθηκε.
Το ερώτημα είναι αν η AI θα ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο. Ακόμα και ο Sam Altman, επικεφαλής της OpenAI, αναγνωρίζει ότι υπάρχει υπερβολικός ενθουσιασμός στην αγορά.
Παράγοντες που κρίνουν το μέγεθος της κρίσης
Ο βαθμός ζημιάς που προκαλεί μια φούσκα εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: την αιτία που την πυροδότησε, το μέγεθος των επενδύσεων, τον τρόπο χρήσης των κεφαλαίων και το ποιοι τελικά υφίστανται τις απώλειες. Στην περίπτωση της AI, σύμφωνα πάντα με τον Economist, τα κεφάλαια κατευθύνονται κυρίως σε data centers και προηγμένα chips που απαξιώνονται γρήγορα, γεγονός που αυξάνει τους κινδύνους.
Ωστόσο, οι τράπεζες έχουν μικρή άμεση έκθεση, κάτι που περιορίζει τον κίνδυνο για συστημική κρίση. Το πρόβλημα είναι ότι η συμμετοχή των ιδιωτών στο χρηματιστήριο είναι σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με περίπου το 30% του πλούτου των αμερικανικών νοικοκυριών να βρίσκεται σε μετοχές.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Αν η φούσκα της τεχνητής νοημοσύνης σκάσει, τα μεγαλύτερα πλήγματα θα δεχθούν οι μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες που ηγήθηκαν του ράλι, τα επενδυτικά funds που κατεύθυναν μαζικά κεφάλαια στην AI, αλλά και τα συνταξιοδοτικά ταμεία που στήριξαν τις επενδύσεις. Οι ιδιώτες επενδυτές, που μπήκαν μαζικά στην αγορά κυνηγώντας το όνειρο του εύκολου κέρδους, είναι επίσης ιδιαίτερα εκτεθειμένοι.
Κάπως έτσι, η αγορά στο σύνολό της θα περάσει ισχυρές αναταράξεις. Το ερώτημα, βέβαια, είναι αν θα θυμίζει το καταστροφικό κραχ των dotcom. Σε κάθε περίπτωση, είναι βέβαιο πως οι επενδυτές θα δοκιμαστούν και οι ισορροπίες στον τεχνολογικό κλάδο θα αλλάξουν.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Τα smartphone στρέφονται στην AI