Τόσο ο Αμερικανός πρόεδρος όσο και ο Ρώσος ομόλογός του άφησαν να εννοηθεί ότι εκτός από την Ουκρανία, η συνάντησή τους στην Αλάσκα επικεντρώθηκε σε μια σειρά οικονομικές συμφωνίες. Εξάλλου, από την αρχή της δεύτερης θητείας του ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν έκρυψε ότι τα πάντα για αυτόν είναι… business. «Let’s do business» είχε δηλώσει εμφατικά…
Η σύνοδος κορυφής της Αλάσκας επιφέρει μία σημαντική εξέλιξη για τον παγκόσμιο ενεργειακό τομέα: ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την ExxonMobil να ανακτήσει το μερίδιό της στο έργο πετρελαίου και φυσικού αερίου Sakhalin-1, σηματοδοτώντας μια πιθανή αναθέρμανση στις ενεργειακές σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας εν μέσω συνεχιζόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
Αυτή η κίνηση έρχεται τρία χρόνια αφότου ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός αποχώρησε από το έργο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και συνέπεσε χρονικά -διόλου τυχαίο- με τη συνάντηση των δύο ηγετών.
Η έξοδος της ExxonMobil
Το έργο Sakhalin-1, που βρίσκεται στα ανοικτά των βορειοανατολικών ακτών του νησιού Sakhalin στην Άπω Ανατολή της Ρωσίας, είναι ένα από τα μεγαλύτερα projects στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην περιοχή. Η Exxon obil κατείχε λειτουργικό μερίδιο 30% στην κοινοπραξία πριν από την απότομη αποχώρησή της το 2022, επικαλούμενη λόγους ανωτέρας βίας λόγω των δυτικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν μετά τις στρατιωτικές ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η αποχώρηση είχε ως αποτέλεσμα μια χρέωση απομείωσης αξίας 4,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον αμερικανικό ενεργειακό γίγαντα.
Σε απάντηση, ο Πούτιν εξέδωσε διάταγμα τον Οκτώβριο του 2022 με το οποίο ουσιαστικά ανέλαβε τον έλεγχο του έργου, μεταφέροντας τις λειτουργίες σε μια νέα οντότητα – μια θυγατρική της κρατικής Rosneft με την επωνυμία Sakhalinmorneftegaz-shelf.
Η αποχώρηση της ExxonMobil ήταν μοναδική μεταξύ των ξένων εταίρων. Άλλοι ενδιαφερόμενοι, συμπεριλαμβανομένης της ινδικής ONGC Videsh (20% συμμετοχή) και της ιαπωνικής SODECO (30% συμμετοχή), είχαν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τα μερίδιά τους.
Η Rosneft κατέχει το υπόλοιπο 20%. Το «αζήτητο» μερίδιο της αμερικανικής εταιρείας βρίσκεται σε εκκρεμότητα, με διάταγμα του Δεκεμβρίου 2024 που παρατείνει την περίοδο πώλησης έως το 2026.
Αυτό το τελευταίο διάταγμα βασίζεται σε αυτό το πλαίσιο, επιτρέποντας στη ρωσική κυβέρνηση να αποφασίσει για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων ξένης ιδιοκτησίας υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Οι λεπτομέρειες του Νέου Διατάγματος
Όπως αναφέρει το energynewsbeat.co, το ρωσικό διάταγμα, που υπογράφηκε στις 15 Αυγούστου 2025, περιγράφει αυστηρές απαιτήσεις για τους ξένους μετόχους ώστε να ανακτήσουν τα μερίδιά τους. Αυτές περιλαμβάνουν την ενεργό υποστήριξη της άρσης των δυτικών κυρώσεων στο έργο, τη σύναψη συμβάσεων για εξοπλισμό που κατασκευάζεται στο εξωτερικό και είναι απαραίτητος για τις λειτουργίες του έργου και τη μεταφορά των απαραίτητων κεφαλαίων σε λογαριασμούς του έργου.
Ενώ το διάταγμα δεν κατονομάζει ρητά την ExxonMobil, στοχεύει σαφώς πρώην επενδυτές όπως ο αμερικανικός κολοσσός, η οποία έχει εμπλακεί σε διαιτητικές διαμάχες με τη Ρωσία σχετικά με την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων. Οι αναλυτές σημειώνουν ότι η πορεία επιστροφής για την ExxonMobil παραμένει γεμάτη προκλήσεις. Οι κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ κατά της ρωσικής ενέργειας εξακολουθούν να ισχύουν και το Sakhalin-1, αν και δεν στοχεύεται άμεσα βάσει των χαρακτηρισμών των ΗΠΑ, λειτουργεί σε ένα περιβάλλον με κυρώσεις. Η επιστροφή πιθανότατα θα απαιτήσει εξαιρέσεις ή ευρύτερη άρση των κυρώσεων, κάτι που θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι των συνεχιζόμενων διπλωματικών συζητήσεων.
Στοιχεία παραγωγής και εσόδων
Όπως γράφει το energynewsbeat.co το έργο Sakhalin-1 επικεντρώνεται στην ανάπτυξη τριών κοιτασμάτων — Chayvo, Odoptu και Arkutun-Dagi — στη θάλασσα του Okhotsk, με εκτιμώμενα αποθέματα 2,3 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου και 485 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου.
Πριν από την έξοδο της Exxon, το έργο ήταν υψηλής απόδοσης, παράγοντας περίπου 220.000 βαρέλια πετρελαίου την ημέρα (bpd) το 2021.
Ωστόσο, η κήρυξη ανωτέρας βίας οδήγησε σε δραματική κατάρρευση της παραγωγής, η οποία μειώθηκε σε μόλις 10.000 βαρέλια την ημέρα στα μέσα του 2022.
Υπό τον νέο ρωσικό φορέα εκμετάλλευσης, η παραγωγή αποκαταστάθηκε πλήρως έως τον Ιανουάριο του 2023, επιστρέφοντας στα επίπεδα προ κρίσης, περίπου 220.000 bpd. Το 2024, η παραγωγή σημείωσε μείωση 9,8% από τα επίπεδα του 2023, αν και δεν αποκαλύφθηκαν ακριβή στοιχεία για το προηγούμενο έτος, γεγονός που υποδηλώνει μείωση σε περίπου 198.000 βαρέλια την ημέρα με βάση ιστορικά benchmarks.
Τα στοιχεία εσόδων για το Sakhalin-1 είναι λιγότερο διαφανή υπό ρωσική διαχείριση, αλλά η ιστορική απόδοση παρέχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Το 2018, το έργο απέδωσε πάνω από 11,63 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου και συμπυκνωμάτων (που ισοδυναμούν με περίπου 232.000 bpd) και 2,48 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, δημιουργώντας έσοδα δισεκατομμυρίων στις ισχύουσες τιμές.
Με τις τρέχουσες τιμές πετρελαίου, περίπου στα 80 δολάρια ανά βαρέλι, τα ετήσια ακαθάριστα έσοδα θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 5,8 δισεκατομμύρια δολάρια για παραγωγή 200.000 bpd, που κατανέμονται μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών. Για το 2025, η παραγωγή αναμένεται να σταθεροποιηθεί, αλλά οι διακοπές λειτουργίας για λόγους συντήρησης – όπως αυτή που έχει προγραμματιστεί για τον Αύγουστο και θα μπορούσε να σταματήσει προσωρινά την παραγωγή αργού – ενδέχεται να επηρεάσουν τα στοιχεία.
Η πιθανή απόδοση της Exxon θα μπορούσε να ενισχύσει την αποδοτικότητα και την παραγωγή, δεδομένου του ιστορικού της ρόλου ως φορέα εκμετάλλευσης.
Επιπτώσεις για τον ενεργειακό τομέα
Εάν η Exxon επιστρέψει, αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ένα ευρύτερο άνοιγμα των ρωσικών ενεργειακών περιουσιακών στοιχείων σε δυτικές επενδύσεις, ενδεχομένως σταθεροποιώντας την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου εν μέσω ασταθών τιμών. Ωστόσο, παραμένουν εμπόδια όπως η συμμόρφωση με τις κυρώσεις και τα αποτελέσματα της διαιτησίας. Προς το παρόν, το διάταγμα αντιπροσωπεύει μια μισάνοιχτη πόρτα – το αν η ExxonMobil θα τα καταφέρει εξαρτάται από τα αποτελέσματα των συνομιλιών και τους μελλοντικούς γεωπολιτικούς ελιγμούς.
Για την κυβέρνηση Τραμπ, η Ενεργειακή Κυριαρχία περιλαμβάνει την ενέργεια και τις υπηρεσίες πετρελαϊκών κοιτασμάτων ως κορυφαίες προτεραιότητες. Αυτό θα υποστήριζε επίσης τους εξαντλημένους ρωσικούς πόρους στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, οι οποίοι φαίνεται να έχουν εξαντληθεί στο έπακρο.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Γερμανία: Οι καθαρές επενδύσεις υποδομών στη χώρα άγγιξαν σχεδόν το μηδέν τα τελευταία χρόνια