Με τη συνεχιζόμενη άνοδο στις τιμές των ακινήτων και τη μαζική παρουσία ξένων αγοραστών να πιέζουν ακόμη περισσότερο την αγορά, το ΑΚΕΛ κατέθεσε δύο προτάσεις νόμου για τη θωράκιση του δικαιώματος στη στέγη και τον έλεγχο των πωλήσεων γης σε υπηκόους τρίτων χωρών.
Μιλώντας πρόσφατα στο κρατικό ραδιόφωνο, ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος, Στέφανος Στεφάνου, υπογράμμισε ότι το φαινόμενο έχει λάβει πλέον διαστάσεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν.
«Μιλούμε για ένα θέμα που έχει να κάνει με τη μαζική πώληση ακινήτων και μεγάλων εκτάσεων γης σε υπηκόους τρίτων χωρών, ένα ζήτημα το οποίο θέσαμε τον προηγούμενο Ιούνιο στο συνέδριο του κόμματος. Ό,τι ακολούθησε απλά επιβεβαίωσε ότι όντως υπάρχει ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να ελεγχθεί, να τεθούν καθαρές διαδικασίες, να υπάρχει διαφάνεια σε ό,τι αφορά σε αυτές τις διαδικασίες γιατί και η κυβέρνηση διά στόματος του Υπουργού Εσωτερικών σημείωσε αυτό το θέμα», ανέφερε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στοιχεία τόσο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας όσο και του Κτηματολογίου επιβεβαιώνουν τη ραγδαία αύξηση των αγορών από υπηκόους τρίτων χωρών, εξέλιξη που συνέβαλε στην εκτίναξη των τιμών και έκανε την απόκτηση κατοικίας άπιαστο όνειρο για πολλούς νέους.
Ο κ. Στεφάνου προειδοποίησε επίσης για ζητήματα εθνικής ασφάλειας, επισημαίνοντας ότι εντοπίστηκαν περιπτώσεις πώλησης γης κοντά σε «ζωτικές υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας». Υπάρχει σοβαρό θέμα εθνικής ασφάλειας, σημείωσε, «το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε εμείς, μια χώρα ημικατεχόμενη, ένα απομονωμένο μικρό νησί στην ανατολική Μεσόγειο».
Όπως πρόσθεσε, ακόμη και μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη έχουν υιοθετήσει αυστηρούς περιορισμούς ή και απαγορεύσεις για την απόκτηση ακίνητης περιουσίας από υπηκόους τρίτων χωρών. «Αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να μένουν ανεξέλεγκτα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο μικροσκόπιο οι εταιρείες-βιτρίνες που αγοράζουν γη
Οι δύο προτάσεις νόμου του ΑΚΕΛ προβλέπουν τροποποιήσεις στον περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμο και στον περί Κτήσης Ακίνητης Ιδιοκτησίας Νόμο, με στόχο να κλείσουν τα «παράθυρα» που επιτρέπουν την αγορά ακινήτων μέσω εταιρειών. «Είναι γεγονός ότι αυτή η πρακτική, δηλαδή της αγοράς ακινήτων μέσω εταιρειών, χωρίς να φαίνεται και ο τελικός τους δικαιούχος ή ο τελικός ιδιοκτήτης, είναι μια αγαπημένη μέθοδος για να προχωρούν σε αυτό το φαινόμενο της μαζικής αγοράς ακινήτων», εξήγησε ο κ. Στεφάνου.
Οι προτάσεις στοχεύουν, όπως είπε, «στον έλεγχο και την αποκάλυψη του τελικού πραγματικού δικαιούχου των εταιρειών». Αφού εξήγησε ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο ζήτημα, ο κ. Στεφάνου σημείωσε ότι η ομάδα του κόμματος μελέτησε διεξοδικά το ευρωπαϊκό κεκτημένο, διασφαλίζοντας ότι οι προτάσεις κινούνται εντός των πλαισίων της νομιμότητας και της συνταγματικότητας.
Ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ σημείωσε ότι το κόμμα παραμένει ανοικτό σε διάλογο με όλα τα κόμματα και τους αρμόδιους φορείς, υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι η ανάγκη για δράση είναι πλέον επιτακτική. «Είμαστε ανοιχτοί και για προτάσεις και για σκέψεις και προβληματισμούς σε μία προσπάθεια να επιτευχθεί συναίνεση, αλλά εμείς θα συνεχίσουμε αυτήν την προσπάθεια γιατί το επιβάλουν οι καιροί», δήλωσε.
Οι δύο προτάσεις νόμου βρίσκονται ήδη ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών, όπου η συζήτηση αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα.
Οι ξένοι αγοράζουν 4 στα 10 ακίνητα στην Κύπρο
Στην αυξανόμενη παρουσία ξένων αγοραστών αναφέρθηκε και ο Παύλος Λοΐζου, Διευθύνων Σύμβουλος της Ask Wire, σε συνέντευξή του στην ειδική έκδοση του Economy Today «The Golden List of Real Estate 2025». Όπως εξήγησε, το φαινόμενο έχει πλέον αλλάξει χαρακτήρα.
«Οι ξένοι συνεχίζουν να στηρίζουν μεγάλο μέρος της αγοράς, αλλά το προφίλ και η στρατηγική τους έχουν αλλάξει. Παραδοσιακά, αγόραζαν το τελικό προϊόν -διαμερίσματα ή σπίτια για ιδιοκατοίκηση ή εξοχική χρήση. Από το 2022 και μετά, βλέπουμε ολοένα και περισσότερους να τοποθετούνται σε γη, εμπορικά ακίνητα και αναπτύξεις με στόχο την επανεκμετάλλευση. Πολλά από αυτά τα έργα απευθύνονται ξανά σε αλλοδαπούς τελικούς αγοραστές».
Σύμφωνα με στοιχεία της Ask Wire, ξένοι αγόρασαν το 40% των ακινήτων παγκύπρια το πρώτο τρίμηνο του 2025. Πρωταθλήτρια παραμένει η Πάφος (68%), ακολουθούμενη από Αμμόχωστο (52%), Λάρνακα (44%) και Λεμεσό (36%), ενώ στη Λευκωσία το ποσοστό περιορίζεται στο 15%. «Όμως, αυτοί οι αριθμοί δεν αποτυπώνουν πλήρως την πραγματικότητα», επεσήμανε ο κ. Λοϊζου.
Ο κ. Λοΐζου εξήγησε ότι πολλές μεγάλες πράξεις -ειδικά για γη με προοπτικές ανάπτυξης ή εμπορικά χαρτοφυλάκια- δεν εγγράφονται ως συναλλαγές στο Κτηματολόγιο, καθώς γίνονται μέσω αγοράς μετοχών εταιρειών που κατέχουν το ακίνητο. «Αυτό σημαίνει ότι ένα σημαντικό κομμάτι της αγοράς ‘κινείται’, χωρίς να καταγράφεται τυπικά», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Το ενδιαφέρον των ξένων δεν είναι μόνο ισχυρό, είναι και στρατηγικό. Η μετάβαση από αγοραστές τελικού προϊόντος σε επενδυτές με αναπτυξιακό ορίζοντα αλλάζει τη φύση της ζήτησης, και φέρνει στην επιφάνεια ρυθμιστικά κενά στην παρακολούθηση της αγοράς».
«Χωρίς παρέμβαση, η αγορά θα γίνει όλο και λιγότερο προσβάσιμη για τους Κύπριους»
Ο κ. Λοΐζου θεωρεί πως η συζήτηση για πλαφόν στους ξένους αγοραστές δεν είναι πλέον θεωρητική, αλλά αναγκαία. «Η Κύπρος παραμένει από τις λίγες χώρες της ΕΕ χωρίς ουσιαστικούς περιορισμούς ή φίλτρα, την ώρα που άλλες αγορές κινούνται ήδη προς πιο προστατευτικά μοντέλα».
Τα πράγματα είναι απλά, ανέφερε. «Εάν δεν υπάρξει παρέμβαση, η αγορά θα γίνει όλο και λιγότερο προσβάσιμη για τους Κύπριους. Όταν αναφέρομαι σε παρέμβαση, δεν εννοώ απαγορεύσεις. Αναφέρομαι σε στοχευμένα μέτρα, εισοδηματικά/φορολογικά όρια, γεωγραφικούς περιορισμούς, ενισχυμένο έλεγχο προέλευσης κεφαλαίων και υποχρέωση φυσικής παρουσίας. Δεν υπάρχει λόγος να επαναλαμβάνουμε τα λάθη άλλων χωρών, όταν μπορούμε να κινηθούμε προληπτικά. Πόσο μάλλον όταν έχουμε τη δυνατότητα, το πλεονέκτημα καλύτερα, να δούμε όχι μόνο τα λάθη που έχουν κάνει, αλλά και τις διορθωτικές τους κινήσεις».
«Το ζητούμενο δεν είναι να σταματήσουν οι ξένες επενδύσεις, αλλά να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο που θα εξυπηρετεί την οικονομία, χωρίς να εξαντλεί την κοινωνία», κατέληξε.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του Παύλου Λοΐζου εδώ.
Διαβάστε επίσης: Η νέα γεωγραφία της κυπριακής αγοράς ακινήτων