Συνέντευξη στον Ξένιο Μεσαρίτη
«Η Φορολογική Μεταρρύθμιση χρειάζεται μεγαλύτερη τόλμη και σύμπνοια για να έχει πραγματικό μετασχηματιστικό αποτέλεσμα» υπογραμμίζει, στο Economy Today, ο Κύπριος Ευρωβουλευτής Μιχάλης Χατζηπαντέλας, συνοψίζοντας όχι μόνο τη θέση του για τη φορολογική πολιτική στην Κύπρο, αλλά και το πνεύμα της Έκθεσης που εισηγήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με τίτλο «Ο ρόλος των απλών φορολογικών κανόνων και του φορολογικού κατακερματισμού στην ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε.» (A10-0155/2025).
Η Έκθεση θέτει στο επίκεντρο ένα ζήτημα που απασχολεί όλο και περισσότερο τα κράτη-μέλη και δη πώς η πολυπλοκότητα και η διοικητική επιβάρυνση των φορολογικών κανόνων αποδυναμώνουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, αποθαρρύνοντας επενδύσεις και καινοτομία.
Η πρόταση Χατζηπαντέλα εισηγείται μια Ενιαία Αγορά χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια, όπου η φορολογία δεν λειτουργεί ως τροχοπέδη αλλά ως καταλύτης ανάπτυξης, κάτι που ουσιαστικά είναι και το πνεύμα της Έκθεσης Ντράγκι που δημοσιεύτηκε πέρσι.
Απλότητα, διαφάνεια, προβλεψιμότητα
Η ουσία της πρότασης αντανακλά την ανάγκη για απλούστευση και εξορθολογισμό κι ως εκ τούτου λιγότερη γραφειοκρατία, περισσότερη προβλεψιμότητα και ένα σαφές πλαίσιο τόσο για πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις.
Η Έκθεση τονίζει ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να επενδύσουν στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών, στην ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ φορολογικών αρχών και στη δημιουργία ενός «φορολογικού κόμβου» που θα διευκολύνει τη διασυνοριακή δραστηριότητα εντός της Ε.Ε..
Για την Κύπρο, όπου η οικονομία προσανατολίζεται σε μια εξωστρέφεια και τον τομέα της Παροχής Υπηρεσιών, η απλοποίηση δεν είναι απλώς τεχνικό ζήτημα, αλλά η στρατηγική επιλογή που αποτελεί μονόδρομο. Η εναρμόνιση των εθνικών πρακτικών με την ευρωπαϊκή κατεύθυνση μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα, να μειώσει το κόστος συμμόρφωσης και να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Το κυπριακό πλαίσιο
Η συγκυρία της πρότασης δεν είναι τυχαία για την Κύπρο. Η Κυβέρνηση προωθεί τη μεγαλύτερη Φορολογική Μεταρρύθμιση των τελευταίων 23 ετών, επιδιώκοντας ένα μοντέλο «πιο δίκαιο, διαφανές και βιώσιμο» σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Χατζηπαντέλας, οι μεταρρυθμίσεις αυτού του εύρους δεν μπορούν να πετύχουν χωρίς πολιτική βούληση, συνεννόηση και ξεκάθαρο όραμα.
Η Έκθεσή του προσφέρει ένα πλαίσιο αρχών που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και σε εθνικό επίπεδο:
– απλές και σαφείς διαδικασίες,
– ενοποίηση φορολογικών ταυτοτήτων (ΑΦΜ),
– αναλογικότητα στη ρύθμιση,
– ψηφιακά εργαλεία που μειώνουν τη γραφειοκρατία και ενισχύουν τη διαφάνεια.
Η ίδια φιλοσοφία μπορεί να αποτελέσει οδηγό και για τη Λευκωσία στην προσπάθειά της να εκσυγχρονίσει ένα σύστημα που λειτουργεί με δομές και λογικές περασμένων δεκαετιών.
Η φορολογία ως εργαλείο ανάπτυξης
Η πρωτοβουλία Χατζηπαντέλα δεν περιορίζεται σε τεχνοκρατικές αλλαγές. Υπογραμμίζει ότι η φορολογική πολιτική είναι εργαλείο ανάπτυξης και πως η απλούστευση των κανόνων μπορεί να ενισχύσει τη διαφάνεια, να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και να δώσει ανάσα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Στο ίδιο πλαίσιο, η πρόταση συνδέεται άμεσα με την κοινωνική διάσταση δηλαδή τη στήριξη της μεσαίας τάξης, των νέων επαγγελματιών και των οικογενειών.
Το ευρωπαϊκό σκεπτικό
Ο Μιχάλης Χατζηπαντέλας ερωτήθηκε από το Economy Today για το σκεπτικό της πρότασης, τη σύνδεση με την κυπριακή μεταρρύθμιση, ενώ ζητήθηκε και η άποψή του για τη μέχρι τώρα πορεία του διαλόγου και των νομοσχεδίων που δυνητικά θα αποτελέσουν την τροποποίηση στο κυπριακό φορολογικό πλαίσιο.
Κύριε Χατζηπαντέλα, ποιο είναι το βασικό σκεπτικό πίσω από την πρότασή σας για την απλούστευση των φορολογικών κανόνων στην Ε.Ε.; Ποιο πρόβλημα επιχειρεί να λύσει στην πράξη η Έκθεσή σας και πώς πιστεύετε ότι ο φορολογικός κατακερματισμός επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής –και κατ’ επέκταση της κυπριακής– οικονομίας;
Το βασικό σκεπτικό της πρότασης για την απλούστευση των φορολογικών κανόνων στην Ε.Ε. στηρίζεται στην ανάγκη για μια Ενιαία Αγορά που θα λειτουργεί χωρίς διοικητικά εμπόδια και περιττή γραφειοκρατία, ώστε να μπορεί να προσφέρει ένα ανταγωνιστικό φορολογικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται μέσα σε αυτή.
Η πολυπλοκότητα και ο κατακερματισμός των φορολογικών συστημάτων επιφέρουν κόστος στα αγαθά και τις υπηρεσίες, ασάφεια και καθυστερήσεις τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους πολίτες. Αυτό υπονομεύει τις επενδύσεις, την ανταγωνιστικότητα, την καινοτομία και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Ιδιαίτερα στην Κύπρο, όπου η αγορά μας στηρίζεται στην εξωστρέφεια, την παροχή υπηρεσιών και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, η απλοποίηση του φορολογικού μας συστήματος θα μας βοηθήσει να γίνουμε πιο ελκυστικός προορισμός για να δραστηριοποιηθούν στην αγορά μας περισσότερες ξένες εταιρείες αλλά και για να επωφεληθούν οι υφιστάμενες από πιο απλές διαδικασίες.
Η Έκθεσή μου απαντά στην ανάγκη να δημιουργήσουμε ένα πιο προβλέψιμο, απλό και δίκαιο φορολογικό τοπίο, εστιάζοντας στον εξορθολογισμό κανόνων, τη μείωση των διπλών καλύψεων και στην υιοθέτηση έξυπνων, ψηφιακών εργαλείων για να αντιμετωπιστεί η φοροδιαφυγή και να στηριχθεί η ανάπτυξη και η απασχόληση.
Η σύνδεση με την κυπριακή μεταρρύθμιση
Η Κύπρος προετοιμάζει τη μεγαλύτερη Φορολογική Μεταρρύθμιση μετά από 20 χρόνια. Ποιες αρχές ή κατευθύνσεις της Έκθεσής σας θεωρείτε ότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στο κυπριακό πλαίσιο;
Η Φορολογική Μεταρρύθμιση που επιχειρείται στην Κύπρο είναι μια μοναδική ευκαιρία να καταστεί το φορολογικό μας πλαίσιο ακόμη πιο ανταγωνιστικό για την οικονομία μας. Οφείλουμε να αντλήσουμε καλές πρακτικές από το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον, αλλά και από τη φιλοσοφία της Έκθεσής μου, δηλαδή από την υιοθέτηση απλών και σαφών κανόνων και την εστίαση στην οικονομική και διοικητική ανακούφιση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Η αρχή να «αξιοποιείται ο χρόνος του λογιστή και της επιχείρησης στην παραγωγική οικονομία αντί στη γραφειοκρατία» οφείλει να είναι κεντρικό στοιχείο του νέου φορολογικού συστήματος. Επιπλέον, η υιοθέτηση σύγχρονων, ψηφιακών διαδικασιών, η εναρμόνιση της χρήσης ΑΦΜ για όλες τις υπηρεσίες και η αξιολόγηση της αναλογικότητας κάθε ρυθμιστικής παρέμβασης μπορούν να ενισχύσουν τη διαφάνεια, να διευκολύνουν την προσέλκυση επενδύσεων και να στηρίξουν την πραγματική ανάπτυξη της οικονομίας μας.
Όπως και με την Έκθεση για την απλοποίηση του φορολογικού συστήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έμφαση πρέπει να δοθεί στην πάταξη της φοροδιαφυγής και της εκμετάλλευσης του συστήματος, για την πάταξη της διαφθοράς και τη βέλτιστη συλλογή του σωστού φορολογικού εισοδήματος από την κάθε φυσική ή νομική οντότητα.
Η εκτίμηση για την πορεία της μεταρρύθμισης
Ποια η άποψή σας για τα μέχρι τώρα δεδομένα στην υπό εξέλιξη κυπριακή Φορολογική Μεταρρύθμιση; Αφουγκράζεστε τις ανησυχίες των οργανωμένων συνόλων ότι δεν οδηγεί ούτε στην απλούστευση, ούτε στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, την ίδια ώρα που το Σχέδιο για το Όραμα 2035 παραμένει στα συρτάρια της Κυβέρνησης;
Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, εκτιμώ ότι η υπό εξέλιξη κυπριακή Φορολογική Μεταρρύθμιση χρειάζεται μεγαλύτερη τόλμη και σύμπνοια για να έχει πραγματικό μετασχηματιστικό αποτέλεσμα. Εκφράζω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι το Υπουργείο Οικονομικών κατέδειξε ότι προτίθεται να αφαιρέσει ή και να διαφοροποιήσει πρόνοιες που θα επηρεάσουν δυσμενώς το επιχειρηματικό περιβάλλον, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις. Ακούω με προσοχή τις ανησυχίες των οργανωμένων φορέων που ζητούν ουσιαστική απλούστευση και σαφή στήριξη της ανταγωνιστικότητας.
Στόχος της Κυβέρνησης πρέπει να είναι ένα σύστημα που να απομακρύνει τα διοικητικά βάρη, την περιττή γραφειοκρατία και την ασάφεια και που θα αξιοποιεί τα σύγχρονα πρότυπα διακυβέρνησης και να ανοίγει νέους δρόμους για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τη νεανική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Βασικός στόχος, επίσης, θα πρέπει να είναι η φοροελάφρυνση της μεσαίας τάξης και των οικογενειών με παιδιά και φοιτητές.
Το Σχέδιο για το Όραμα 2035 οφείλει να ενεργοποιηθεί ως πλαίσιο αναφοράς για ένα φορολογικό σύστημα που θα συμβαδίζει με τις ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς.