Συνέντευξη στον Ξένιο Μεσαρίτη
Τη γέφυρα ανάμεσα σε Ινδία και Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να αποτελέσει η Κύπρος αναφέρει, στο Economy Today, η Επικεφαλής της Οικονομικής, Κλιματικής και Πολιτιστικής Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών Ελένη Απέγητου. Διαφαίνεται ότι οι σχέσεις Κύπρου-Ινδίας είναι άριστες σε όλα τα επίπεδα ενώ οι κυπριακές Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Ινδία από το 2000 μέχρι σήμερα ξεπερνούν τα 12 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η κ. Απέγητου τονίζει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία φιλοδοξεί οι σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες να επεκταθούν περαιτέρω, αφού η Ινδία «αναγνωρίζεται ως χώρα προτεραιότητας της Στρατηγικής Οικονομικής Διπλωματίας της Κύπρου», ενώ αναλύει και την ιδέα για τη συμμετοχή της Ινδίας στην Τριμερή Συνεργασία Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ.
Αναφέρει ότι ο σχεδιασμός του Υπουργείου Εξωτερικών είναι προς αυτήν την κατεύθυνση αποκαλύπτοντας ότι αρχές του 2024 προγραμματίζεται επίσκεψη του προέδρου της Δημοκρατίας στην Ινδία. Οι εξελίξεις στη γεωπολιτική σκακιέρα αναδεικνύουν ευκαιρίες για τον ρόλο της Κύπρου ένεκα και της δρομολόγησης του εμπορικού διαδρόμου IMEC που θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη. Η γεωγραφική θέση, οι υποδομές και η τεχνογνωσία της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη του φιλόδοξου αυτού πλάνου.
Πώς θα αξιολογούσατε τις σχέσεις Κύπρου-Ινδίας;
Η Κύπρος και η Ινδία διαθέτουν ιστορικές, μακρόχρονες, στέρεες πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές σχέσεις, που ξεκινούν ήδη από τα χρόνια της αποικιοκρατίας και ενισχύονται μετά την ανεξαρτησία, τόσο διμερώς, στο πλαίσιο της συμμετοχής των δύο χωρών στο Κίνημα των Αδεσμεύτων (ΚΑΔ) και την Κοινοπολιτεία. Παρά την αποχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας από το ΚΑΔ, η Κύπρος διατήρησε άριστες σχέσεις με τις πλείστες χώρες του Κινήματος και ιδιαίτερα την Ινδία.
Σε ό,τι αφορά στην πολιτική διάσταση των σχέσεων των δύο χωρών, θα ήθελα να σταθώ ειδικότερα στο Κυπριακό, όπου η Ινδία ανέπτυξε και διατήρησε διαχρονικά σταθερή στάση αρχών, στηρίζοντας τη λύση του Κυπριακού εντός του πλαισίου του ΟΗΕ και συνεισφέροντας τόσο με πολιτικό, όσο και με στρατιωτικό προσωπικό στην ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στην Κύπρο.
Συνοψίζοντας, να πω ότι τόσο ως μέλος της Κοινοπολιτείας, αλλά και ως στρατηγικός σύμμαχος της Ινδίας μέσω του στρατηγικού πλαισίου σχέσεων Ινδίας- Ε.Ε., η Κύπρος αναπτύσσει και προωθεί τις διμερείς σχέσεις με την Ινδία σε όλα τα επίπεδα, περιλαμβανομένου και του οικονομικού.
Πού ακριβώς βρίσκονται οι οικονομικές σχέσεις ανάμεσα σε Κύπρο και Ινδία, πού θέλουμε να φτάσουν και ποιο είναι το πλάνο και γενικότερα το χρονοδιάγραμμα για τις μελλοντικές σχέσεις των δύο χωρών;
H Iνδία αποτελεί την 1η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο και την 5η μεγαλύτερη παγκόσμια οικονομία. Το μέγεθος της ινδικής οικονομίας και ο ισχυρός παγκόσμιος και περιφερειακός της ρόλος, την καθιστούν υπερδύναμη, με την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) φιλοδοξεί να έχει όσον το δυνατό στενότερες οικονομικές, εμπορικές και πολιτικές σχέσεις.
Σε σχέση με τις οικονομικές σχέσεις, υπάρχει μεγάλο πεδίο διεύρυνσης και ενίσχυσής τους. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι τα τελευταία τρία χρόνια, η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις 10 κορυφαίες χώρες ΑΞΕ (Άμεσες Ξένες Επενδύσεις) (FDI)- στην Ινδία με συσσωρευτικές επενδύσεις ύψους 12.644 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τον Απρίλιο του 2000 έως τον Μάρτιο του 2023. Οι κύριοι τομείς Επενδύσεων περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, Υπηρεσίες Τεχνολογιών, Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), Φαρμακευτικές, Ναυτιλιακές, τη Μεταποιητική Βιομηχανία και τις Κατασκευές.
Οι τουριστικές και εμπορικές σχέσεις μπορούν σίγουρα να ενισχυθούν. Το 2021 υπήρξε αύξηση στις εξαγωγές κυπριακών προϊόντων στην Ινδία κατά 79,6% (κυρίως απορριμμάτων και θραυσμάτων αλουμινίου), ενώ κατά τον ίδιο χρόνο υπήρξε αύξηση της τάξεως του 12% στις εισαγωγές υπηρεσιών από την Ινδία, με κυριότερη αυτή των μεταφορών.
Όσον αφορά στον τομέα της Ναυτιλίας, σημειώνεται ότι οι δύο χώρες έχουν υπογράψει Ναυτιλιακή Συμφωνία. Στην Κύπρο δραστηριοποιείται η παγκοσμίου φήμης Ινδικών Συμφερόντων FML (Fleet Management Limited) που αποτελεί θυγατρική του ναυτιλιακού κολοσσού Caravel Group.
Στον τομέα της Εκπαίδευσης, η Κύπρος δίνει μεγάλη έμφαση στη διεθνοποίηση της Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου και ως εκ τούτου, το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας στοχεύει στην υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας με τις αρμόδιες Αρχές της χώρας στην Ανώτερη Εκπαίδευση.
Οι δεσμοί Κύπρου - Ινδίας θα μπορούσαν να ενισχυθούν περαιτέρω σε τομείς, όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι Υδρογονάνθρακες, το Εμπόριο, οι Επενδύσεις, ο Ναυτιλιακός τομέας, η Έρευνα και η Καινοτομία, ο Τουρισμός και η Εκπαίδευση. Για τον σκοπό αυτό, μπορούν να εξεταστούν περαιτέρω τρόποι προς την επίτευξη αυτού του στόχου στο άμεσο μέλλον.
Με ποιους τρόπους μπορεί να συνδράμει η οικονομική και η πολιτιστική διπλωματία στην περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεων και διαμόρφωσης μιας πολιτικής, αλλά και ευρύτερης συνεργασίας ανάμεσα σε Κύπρο και Ινδία;
Χωρίς αμφιβολία, η οικονομική και πολιτιστική διπλωματία μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ Κύπρου και Ινδίας. Η οικονομική διπλωματία μπορεί να αποφέρει σημαντικά οφέλη μέσω ενίσχυσης των εμπορικών σχέσεων, καθώς και επενδύσεων γενικότερα, σε τομείς με σημαντική προστιθέμενη αξία. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, μεταξύ άλλων, μέσω δράσεων που στοχεύουν στην αλληλοενημέρωση και καλύτερη αναγνώριση των επιχειρηματικών δυνατοτήτων που παρουσιάζουν οι δύο χώρες για δραστηριοποίηση, καθώς και ως προς τις επενδυτικές ευκαιρίες που παρέχονται σε επενδυτές, οι οποίες θα είναι επωφελείς και για τις δύο χώρες.
Όσον αφορά στην πολιτιστική διπλωματία, γνωρίζετε ότι η Ινδία, όπως και η Κύπρος, έχουν αρχαίους πολιτισμούς, που αναπτύχθηκαν και ήκμασαν παρόλους τους κατακτητές που πέρασαν από τις δύο χώρες και τα πολλά χρόνια της αποικιοκρατίας. Οι δύο αυτοί αρχαίοι πολιτισμοί έχουν πολλά ιστορικά κοινά και αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι η πολυμορφία και ο πλούτος που ανέπτυξαν εν μέσω των αιώνων και των εξωτερικών επιδράσεων που δέχτηκαν και ενσωμάτωσαν στις δικές τους, αυτόχθονες κουλτούρες. Η πολιτιστική διπλωματία δίνει την ευκαιρία επαφής και αλληλοκατανόησης ανάμεσα στους δύο λαούς. Επίσης, υπάρχει τεράστια προοπτική συνεργασίας και συνέργειας σε τομείς, όπως για παράδειγμα οι Τέχνες, η Επιστήμη, η Εκπαίδευση, η Προστασία και Προώθηση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς κ.ά.. Τέτοιας μορφής ήπια διπλωματία μπορεί να συνδράμει στη διατήρηση ανοιχτών διαύλων διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, οδηγώντας στη δημιουργία νέων ευκαιριών συνεργασίας και σε άλλους τομείς.
Ανάμεσα στις χώρες υφίσταται από το 1980 Διμερής Συμφωνία Πολιτιστικής Συνεργασίας και εντός των επόμενων μηνών θα υπογραφεί το νέο Εκτελεστικό Πρόγραμμα που θα καλύπτει την περίοδο 2024-2027.
Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στην ιδιαίτερα ενεργή και ακμάζουσα ινδική κοινότητα στην Κύπρο, η οποία δραστηριοποιείται σε πλειάδα τομέων, γεγονός που συμβάλλει στην ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των χωρών μας.
Πώς οι διμερείς σχέσεις της Κύπρου με την Ινδία μπορούν να επηρεάσουν και να ενισχύσουν τις σχέσεις μεταξύ Ινδίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Είναι γεγονός ότι οι στενές διμερείς σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δύναται να λειτουργήσουν καταλυτικά για την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Ινδίας και Ε.Ε.. H Ινδία αποτελεί στρατηγικό εταίρο της Ε.Ε. και η συνεργασία τους στηρίζεται σε πενταετή κοινά σχέδια δράσης (Οδικός Χάρτης Συνεργασίας 2025).
Η Κύπρος, ως κράτος μέλος της Ε.Ε., μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ της Ινδίας και της Ε.Ε. για την επίτευξη στενότερης συνεργασίας σε διάφορους τομείς, καθώς και αντιμετώπισης κοινών προκλήσεων, όπως η κλιματική κρίση, η επισιτιστική και ενεργειακή ασφάλεια, οι αλυσίδες εφοδιασμού και άλλα.
Αναγνωρίζοντας τις προοπτικές και το μεγάλο περιθώριο συνεργασίας μεταξύ της Ινδίας και της Ε.Ε., υποστηρίζουμε θερμά τις διαπραγματεύσεις που πραγματοποιούνται για επίτευξη μιας φιλόδοξης και ολοκληρωμένης Εμπορικής Συμφωνίας Ε.Ε. – Ινδίας (FTA). Ταυτόχρονα, στηρίζουμε την κατάληξη σε μία αμοιβαία επωφελή Συμφωνία Προστασίας Επενδύσεων (IPA).
Τον προηγούμενο μήνα μπήκε στο τραπέζι της συζήτησης η προσθήκη της Ινδίας στην τριμερή σχέση Κύπρου – Ελλάδας - Ισραήλ. Πώς προέκυψε η ιδέα της ενδεχόμενης «διεύρυνσης» της τριμερούς και ποιες είναι οι προοπτικές και τα βήματα για να επιτευχθεί μία «τετραμερής συμμαχία»;
Έχει τονισθεί αρκετές φορές ότι ο τριμερής μηχανισμός συνεργασίας είναι ανοιχτός για διεύρυνση και με άλλες χώρες που συμμερίζονται τις ίδιες αρχές και που μπορούν να προσφέρουν απτά παραδοτέα ενισχύοντας την σταθερότητα, ευημερία και ασφάλεια της περιοχής και πέραν αυτής. Ως εκ τούτου, στην Τριμερή Σύνοδο Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ στη Λευκωσία, τον περασμένο Σεπτέμβριο, εξετάστηκε το ενδεχόμενο πρόσκλησης συμμετοχής της Ινδίας στο σχήμα 3+1 λόγω της άριστης ιστορικής σχέσης και συνεργασίας που οι τρείς χώρες διατηρούν με την Ινδία, μια πολύ σημαντική χώρα του παγκόσμιου στερεώματος. Η Κύπρος θα καλωσόριζε μια ενδεχόμενη Ινδική συμμετοχή που θα εδράζεται στην επέκταση του πλέγματος της περιφερειακής πολυμέρειας και διασυνδεσιμότητας από την Ευρώπη ως την Ινδία.
Ποιες πολιτικές κινήσεις γίνονται ώστε να αναπτυχθούν σχέσεις ιδιωτικού τομέα και επιχειρηματικού κόσμου σε Κύπρο και Ινδία, ώστε να προκύψουν συνεργασίες και επενδύσεις στην Κύπρο αλλά και στην Ινδία;
Οι πολιτικές σχέσεις και επαφές της Κύπρου με την Ινδία είναι ισχυρές και ενεργές στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Εντός του 2024 προγραμματίζεται επίσκεψη του προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, στην Ινδία. Ευελπιστούμε ότι πέραν των πολιτικών διαβουλεύσεων, στο πλαίσιο της επίσκεψης θα πραγματοποιηθεί μεγάλο επιχειρηματικό / επενδυτικό φόρουμ, με συμμετοχή των αντίστοιχων φορέων από Κύπρο και Ινδία.
Ο Υπουργός Εξωτερικών δρ Κωνσταντίνος Κόμπος πραγματοποίησε, κατά τον τρέχοντα χρόνο, δύο συναντήσεις με τον Ινδό ομόλογό του Δρ Subrahmanyam Jaishankar, κατά την Υπουργική Σύνοδο Ε.Ε. για τον Ινδο-Ειρηνικό, τον Μάιο του 2023, καθώς και στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2022 ο Ινδός Υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε την Κύπρο, όπου συναντήθηκε και παρακάθησε σε πολιτικές διαβουλεύσεις με τον Κύπριο ομόλογό του, τον τέως Υπουργό Εξωτερικών κ. Ιωάννη Κασουλίδη. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης αυτής υπεγράφησαν τρεις συμφωνίες και Μνημόνια Συνεργασίας.
Συγκεκριμένα, υπεγράφη Μνημόνιο για την Άμυνα και τη Στρατιωτική Συνεργασία. Είχαμε επίσης, την υπογραφή προσχώρησης της Κύπρου στη Διεθνή Συμφωνία Ηλιακής Συμμαχίας. Να θυμίσω ότι η Διεθνής Συμφωνία Ηλιακής Συμμαχίας συνιστά μια σημαντική διεθνή πλατφόρμα, που ξεκίνησε μετά από κοινή πρωτοβουλία της Γαλλίας και της Ινδίας, την οποία έχουν υπογράψει μέχρι σήμερα 116 χώρες.
Υπεγράφη τέλος και Δήλωση Πρόθεσης για τη Μετανάστευση και την Κινητικότητα, με στόχο την εκκίνηση ουσιαστικού διάλογου για σύναψη συμφωνίας, που θα αντιμετωπίζει το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης και θα διευκολύνει την κινητικότητα διά της νόμιμης οδού.
Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ενισχύει τα τελευταία χρόνια σημαντικά την παρουσία της στην Ινδία. Το 2022 εγκαινιάστηκε εμπορικό γραφείο εντός της κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας στο Νέο Δελχί, ενώ το 2024 αναμένεται να λειτουργήσει επίτιμο Προξενείο της Δημοκρατίας στην οικονομική και επιχειρηματική πρωτεύουσα της Ινδίας, την Μουμπάι.
Ποιοι τομείς μπορούν να αποτελέσουν το δυνητικό πεδίο κρούσης για τους Ινδούς επιχειρηματίες στην Κύπρο; Ίσως η στροφή προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τη βιώσιμη ανάπτυξη να αποτελεί μία ευνοϊκή συγκυρία για τις δύο χώρες;
Η Ινδία αναγνωρίζεται ως χώρα προτεραιότητας της Στρατηγικής Οικονομικής Διπλωματίας της Κύπρου.
Όπως πολύ σωστά αναφέρεται, ένας τομέας στον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να επωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από την τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει αποκτήσει η Ινδία είναι ο τομέας των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπου θεωρείται πρωτοπόρος σε διάφορες σχετικές τεχνολογίες. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία για σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και στροφή προς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Επιπρόσθετα, επιθυμούμε να διευρύνουμε τη συνεργασία, σε τομείς όπως οι Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες, τα Επενδυτικά Ταμεία, η Πληροφορική, η Φαρμακευτική Βιομηχανία, η Ναυτιλία και ο Οπτικοαουστικός τομέας. Η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ταινιών στον κόσμο. Η Κύπρος, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, μπορεί να αποτελέσει ιδανικό προορισμό για την παραγωγή ινδικών κινηματογραφικών ταινιών και σειρών. Σε συνδυασμό με τα κίνητρα που έχουν δοθεί τα τελευταία χρόνια σχετικά με τον κλάδο αυτό, καθιστούν τις προοπτικές για τη συνεργασία των δύο χωρών όσον αφορά στην κινηματογραφική βιομηχανία πολύ θετικές.
Επίσης, όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενο σημείο, όσον αφορά στις προοπτικές που διανοίγονται ως εκ της δρομολόγησης του εμπορικού διαδρόμου IMEC (Indian – Middle East – European Economic Corridor) -με υποδομές ναυτιλιακών και σιδηροδρομικών συνδέσεων από την Ινδία μέχρι την Ευρώπη, μέσω ΗΑΕ, Σαουδικής Αραβίας, Ισραήλ και καταλήγοντας σε Ευρώπη, η Κύπρος αναμφίβολα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και των αναπτυγμένων ναυτιλιακών και άλλων υποδομών της είναι σε θέση να συνεισφέρει πολυεπίπεδα στη ολοκλήρωση αυτού του φιλόδοξου έργου.
Διαβάστε επίσης: Η Ινδή Ύπατη Αρμοστής στο ET: Η Κύπρος «πολύτιμη πυλή» για τις ινδικές εταιρείες