Σύμφωνα με την έρευνα τραπεζικών χορηγήσεων (BLS) της ΕΚΤ για τον Οκτώβριο του 2025, οι τράπεζες της Ευρωζώνης ανέφεραν μικρή καθαρή αυστηροποίηση των πιστωτικών προτύπων – δηλαδή των εσωτερικών κατευθυντήριων γραμμών ή των κριτηρίων έγκρισης δανείων – για τα δάνεια ή τις πιστωτικές γραμμές προς τις επιχειρήσεις το γ’ τρίμηνο του 2025 (καθαρό ποσοστό 4% των τραπεζών).
Οι τράπεζες ανέφεραν αμετάβλητα πιστωτικά πρότυπα για τα στεγαστικά δάνεια προς τα νοικοκυριά (καθαρό ποσοστό 0%) και μέτρια καθαρή αυστηροποίηση για τα δάνεια καταναλωτικής πίστης και λοιπές χρηματοδοτήσεις προς τα νοικοκυριά (καθαρό ποσοστό 5%).
Για τις επιχειρήσεις, η αυστηροποίηση που καταγράφηκε το γ’ τρίμηνο ήρθε μετά από περίοδο σταθερότητας το προηγούμενο τρίμηνο — εξέλιξη που θεωρήθηκε απρόσμενη, καθώς στην προηγούμενη έρευνα οι τράπεζες είχαν προβλέψει ότι τα κριτήρια θα παρέμεναν αμετάβλητα. Οι εκτιμώμενοι κίνδυνοι για τις προοπτικές της οικονομίας συνέβαλαν στη σύσφιξη των πιστωτικών προτύπων, ενώ οι τράπεζες επικαλέστηκαν επίσης το υψηλό επίπεδο γεωπολιτικής αβεβαιότητας και τους κινδύνους στο διεθνές εμπόριο ως λόγους για πιο επιλεκτική στάση ανά κλάδο ή επιχείρηση κατά τη χορήγηση νέων δανείων. Πολλές τράπεζες δήλωσαν επίσης ότι έχουν εντείνει την παρακολούθηση και ανάλυση των πιστωτικών τους χαρτοφυλακίων.
Η μικρή χαλάρωση των πιστωτικών προτύπων για τα στεγαστικά δάνεια, που είχαν προβλέψει οι τράπεζες της Ευρωζώνης για το β’ τρίμηνο του 2025 δεν πραγματοποιήθηκε, ενώ η αυστηροποίηση στα δάνεια καταναλωτικής πίστης ήταν σε γενικές γραμμές αναμενόμενη. Οι αντιλήψεις κινδύνου των τραπεζών αποτέλεσαν τον κύριο παράγοντα της καθαρής αυστηροποίησης για τα δάνεια καταναλωτικής πίστης.
Για το δ’ τρίμηνο του 2025, οι τράπεζες αναμένουν ότι τα πιστωτικά πρότυπα θα παραμείνουν ουσιαστικά αμετάβλητα για τις επιχειρήσεις, θα σφίξουν ελαφρώς στα στεγαστικά δάνεια και θα αυστηροποιηθούν περαιτέρω στα καταναλωτικά δάνεια.
Όσον αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις των δανείων – δηλαδή τις πραγματικές συμφωνίες που περιλαμβάνονται στα δανειακά συμβόλαια – αυτοί παρέμειναν γενικά αμετάβλητοι για τα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ χαλάρωσαν για τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια.
Οι τράπεζες ανέφεραν καθαρή αύξηση στο ποσοστό των απορριφθεισών αιτήσεων δανείων σε όλες τις κατηγορίες, με τη μεγαλύτερη άνοδο να καταγράφεται στα δάνεια καταναλωτικής πίστης. Η αύξηση αυτή ήταν εντονότερη σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, ενώ στα στεγαστικά δάνεια σημειώθηκε η πρώτη καθαρή αύξηση απορρίψεων από το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Αδύναμη ζήτηση επιχειρηματικών δανείων, ισχυρή στα στεγαστικά
Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2025, οι τράπεζες της Ευρωζώνης ανέφεραν ελαφρά καθαρή αύξηση της ζήτησης για δάνεια ή πιστωτικές γραμμές από επιχειρήσεις (καθαρό ποσοστό 2%), αν και συνολικά η ζήτηση παρέμεινε αδύναμη. Η αύξηση αυτή ακολούθησε μικρή άνοδο της ζήτησης το προηγούμενο τρίμηνο, αλλά αποδείχθηκε χαμηλότερη από τις προβλέψεις των τραπεζών στην προηγούμενη έρευνα.
Η ζήτηση ενισχύθηκε από τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού και τις αυξημένες ανάγκες αναχρηματοδότησης ή αναδιάρθρωσης χρέους, ενώ η επίδραση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, αποθεμάτων και κεφαλαίου κίνησης ήταν ουδέτερη. Πολλές τράπεζες επισήμαναν ότι η παγκόσμια αβεβαιότητα και οι εμπορικές εντάσεις περιόρισαν τη ζήτηση δανείων.
Η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια συνέχισε να αυξάνεται σημαντικά σε καθαρούς όρους (καθαρό ποσοστό 28%), με βασικούς παράγοντες την βελτίωση των προοπτικών της αγοράς ακινήτων και τη μείωση των επιτοκίων. Αντίθετα, η ζήτηση για δάνεια καταναλωτικής πίστης και λοιπά δάνεια προς τα νοικοκυριά παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη (καθαρό ποσοστό 1%), καθώς η θετική επίδραση των χαμηλότερων επιτοκίων εξουδετερώθηκε από τη χαμηλή καταναλωτική εμπιστοσύνη.
Προβλέψεις για το δ’ τρίμηνο
Για το δ’ τρίμηνο του 2025, οι τράπεζες αναμένουν αμετάβλητη ζήτηση δανείων από επιχειρήσεις, περαιτέρω καθαρή αύξηση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια (αν και πιο ήπια από τα προηγούμενα τρίμηνα) και μικρή άνοδο της ζήτησης για καταναλωτικά δάνεια.
Η πρόσβαση των τραπεζών σε λιανική και χονδρική χρηματοδότηση παρέμεινε γενικά αμετάβλητη το τρίτο τρίμηνο του 2025, με ελαφρά χαλάρωση στις αγορές χρήματος και στις τιτλοποιήσεις, και εντονότερη χαλάρωση στα ομόλογα. Για τους επόμενους τρεις μήνες, οι τράπεζες αναμένουν ελαφρά βελτίωση στη λιανική χρηματοδότηση, μικρή αυστηροποίηση στις αγορές χρήματος και σταθερότητα στα ομόλογα και τις τιτλοποιήσεις.
Η μείωση του χαρτοφυλακίου στοιχείων ενεργητικού της ΕΚΤ είχε γενικά ουδέτερη επίδραση στις συνθήκες χρηματοδότησης των αγορών και στη ρευστότητα των τραπεζών της Ευρωζώνης το τελευταίο εξάμηνο, αν και οδήγησε σε αύξηση των τοποθετήσεων σε κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης. Η επίδραση στις συνθήκες δανεισμού παρέμεινε περιορισμένη, καθώς η προσαρμογή του χαρτοφυλακίου νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ ήταν σταδιακή και προβλέψιμη. Οι τράπεζες αναμένουν ότι η επίδραση θα παραμείνει ουδέτερη και κατά το επόμενο εξάμηνο.
Οι τράπεζες της Ευρωζώνης ανέφεραν ότι τα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και άλλοι δείκτες ποιότητας του χαρτοφυλακίου είχαν μικρή καθαρή αυστηροποιητική επίδραση στα πιστωτικά πρότυπα για τα επιχειρηματικά δάνεια, ενώ δεν επηρέασαν τα στεγαστικά και τα καταναλωτικά δάνεια. Ωστόσο, για το τέταρτο τρίμηνο του 2025, οι τράπεζες προβλέπουν εντονότερη επίδραση των δεικτών πιστωτικής ποιότητας στα πρότυπα για τα επιχειρηματικά και τα καταναλωτικά δάνεια.
Αρνητική επίδραση των αποφάσεων της ΕΚΤ στα καθαρά περιθώρια επιτοκίου
Παράλληλα, οι τράπεζες κατέγραψαν αρνητική επίδραση των αποφάσεων της ΕΚΤ για τα βασικά επιτόκια στα καθαρά περιθώρια επιτοκίου τους κατά το τελευταίο εξάμηνο, ενώ η επίδραση στους όγκους δανείων ήταν θετική. Για το επόμενο εξάμηνο, αναμένουν παρόμοιες αλλά ηπιότερες επιδράσεις.
Η τριμηνιαία έρευνα BLS αναπτύχθηκε από το Ευρωσύστημα για να ενισχύσει την κατανόηση της συμπεριφοράς των τραπεζών στη χορήγηση δανείων στην Ευρωζώνη. Τα αποτελέσματα της έρευνας Οκτωβρίου 2025 αφορούν τις μεταβολές που παρατηρήθηκαν το τρίτο τρίμηνο του 2025 και εκείνες που αναμένονται για το τέταρτο τρίμηνο του έτους, εκτός εάν αναφέρεται διαφορετικά. Η έρευνα διεξήχθη μεταξύ 19 Σεπτεμβρίου και 7 Οκτωβρίου 2025, με συμμετοχή 154 τραπεζών και ποσοστό απόκρισης 100%.
Πηγή: newmoney.gr
- Διαβάστε επίσης: Tesla: Αβέβαιη η έγκριση του πακέτου αποδοχών $1 τρισ. του Ελον Μασκ