Σε μια ακόμη κρίσιμη καμπή της ενεργειακής της στρατηγικής, η Ευρωπαϊκή Ένωση οριστικοποιεί το σχέδιο πλήρους διακοπής των εισαγωγών ρωσικού αερίου μέχρι τα τέλη του 2027. Η απόφαση, που κλείστηκε στις Βρυξέλλες ύστερα από πολύωρες τεχνικές και πολιτικές διαβουλεύσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποτελεί το πιο σαφές μήνυμα ότι η ΕΕ θέλει όχι απλώς να μειώσει, αλλά να μηδενίσει την εξάρτησή της από τη Μόσχα. Η επιλογή αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανασύνταξης της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το οποίο περιλαμβάνει νέες πηγές προμήθειας, ενίσχυση υποδομών και πιο αυστηρή εποπτεία των αποθεμάτων.
Το χρονοδιάγραμμα του «μηδενισμού»
Σύμφωνα με το συμφωνημένο πλαίσιο, οι βραχυπρόθεσμες συμβάσεις που έχουν υπογραφεί πριν από τις 17 Ιουνίου 2025 θα σταματούν να εκτελούνται σταδιακά μέσα στο 2026. Για το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), η απαγόρευση εφαρμόζεται από τις 25 Απριλίου 2026, ενώ για το φυσικό αέριο που μεταφέρεται μέσω αγωγών η απαγόρευση ενεργοποιείται στις 17 Ιουνίου 2026. Για τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις, το τέλος έρχεται λίγο αργότερα: την 1η Ιανουαρίου 2027 για το ΥΦΑ και στις 30 Σεπτεμβρίου 2027 για τα φορτία μέσω αγωγών, με την προϋπόθεση ότι θα έχουν επιτευχθεί οι στόχοι πλήρωσης των δεξαμενών. Σε κάθε περίπτωση, το αργότερο μέχρι την 1η Νοεμβρίου 2027 όλες οι εισαγωγές ρωσικού αερίου θα έχουν τερματιστεί.
Πώς διαμορφώνεται η σημερινή εικόνα
Παρά τη μεγάλη μείωση των τελευταίων δύο ετών, η Ρωσία εξακολουθούσε μέχρι τον Οκτώβριο να καλύπτει περίπου το 12% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ. Πριν από τον πόλεμο, το ποσοστό αυτό ξεπερνούσε το 45%, γεγονός που υπογραμμίζει το μέγεθος της μεταβολής. Κάποιες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ουγγαρία, η Γαλλία και το Βέλγιο, εξακολουθούν να προμηθεύονται ρωσικό φυσικό αέριο είτε λόγω συμβολαίων είτε λόγω υποδομών που δύσκολα παρακάμπτονται χωρίς σημαντικό κόστος. Παρ’ όλα αυτά, το νέο πλαίσιο υποχρεώνει όλους να συμβαδίσουν με το ενιαίο χρονοδιάγραμμα.
Το παράλληλο μέτωπο: τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια
Παράλληλα με το ενεργειακό, συνεχίζεται η συζήτηση για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσα από τους δεσμευμένους ρωσικούς πόρους στην Ευρώπη. Πηγές του πρακτορείου Ρόιτερς αναφέρουν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει επίσημη πρόταση που θα προβλέπει είτε τη χρήση των πόρων αυτών για την παροχή δανείου στο Κίεβο είτε έναν συνδυασμό των διαθέσιμων επιλογών, μεταξύ των οποίων και ο κοινός ευρωπαϊκός δανεισμός. Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν ήδη συμφωνήσει να καλύψουν τις άμεσες οικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας τα επόμενα δύο χρόνια, χωρίς όμως να έχουν ακόμη καταλήξει σε οριστική λύση για τα περίπου 140 δισ. ευρώ ρωσικών πόρων που παραμένουν παγωμένα στην Ευρώπη — το μεγαλύτερο μέρος των οποίων βρίσκεται στο βελγικό Euroclear.
Οι νομικές ενστάσεις και η πρόταση της Κομισιόν
Το Βέλγιο έχει εκφράσει επιφυλάξεις για τους νομικούς κινδύνους μιας τέτοιας χρήσης των ρωσικών κεφαλαίων, γεγονός που επιβράδυνε τις συζητήσεις. Με βάση πάντως τη διαμορφωμένη πρόταση της Κομισιόν, η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο εφόσον η Ρωσία καταβάλει επανορθώσεις για τις ζημιές του πολέμου — στοιχείο που μεταφέρει πρακτικά το βάρος της αποπληρωμής στη Μόσχα. Το κείμενο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αναμένεται να εγκριθεί άμεσα.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απέφυγε να σχολιάσει το περιεχόμενο της πρότασης, περιοριζόμενος να αναφέρει ότι οι επίτροποι θα εξετάσουν όλες τις διαθέσιμες επιλογές χρηματοδότησης και ότι η τελική εισήγηση αναμένεται να εγκριθεί σύντομα, αποτελώντας μια ακόμη πτυχή της ευρύτερης προσπάθειας για την υποστήριξη της Ουκρανίας και τη συνολική αναδιάταξη της ενεργειακής και οικονομικής ασφάλειας της Ευρώπης.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Πετρέλαιο: Τι θα συμβεί σε περίπτωση σύγκρουσης ΗΠΑ-Βενεζουέλας