Σε μερική συμφωνία για τον μηχανισμό Connecting Europe Facility (CEF) του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2028-2034, κατέληξαν οι Υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Την Κύπρο εκπροσώπησε ο Υπουργός Ενέργειας Μιχάλης Δαμιανός, ο οποίος παρουσίασε παράλληλα τις βασικές προτεραιότητες της επικείμενης Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ.
Στη συνεδρίαση τέθηκε επίσης επί τάπητος η πρόσφατη δέσμη μέτρων που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα ευρωπαϊκά δίκτυα, καθώς και τη σχέση μεταξύ ενέργειας και ασφάλειας.
Ο προεδρεύων Δανός Υπουργός, Λαρς Άαγκααρντ, απηύθυνε συστάσεις προς την Κυπριακή Προεδρία, τόσο για τον χειρισμό των νομοθετικών φακέλων του χαρτοφυλακίου της Ενέργειας όσο και για τη συνεργασία με τους θεσμούς.
Η πρόταση για το CEF δημιουργεί το νομικό πλαίσιο για επενδύσεις σε διευρωπαϊκές υποδομές μεταφορών και ενέργειας, περιλαμβανομένων έργων στρατιωτικής κινητικότητας και διασυνοριακών έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ο Κύπριος Υπουργός χαιρέτισε την επίτευξη της συμφωνίας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις πρόνοιες που αφορούν τα νησιωτικά κράτη μέλη, την καλύτερη ενσωμάτωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, την άρση της ενεργειακής απομόνωσης και τη μείωση των σημείων συμφόρησης στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις.
Την ίδια ώρα, υπογράμμισε την ανάγκη διαμόρφωσης ενός δίκαιου και διαφανούς πλαισίου, το οποίο να λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες όλων των περιοχών της Ένωσης.
Ακολούθησε συζήτηση προσανατολισμού για τη δέσμη μέτρων για τα ευρωπαϊκά δίκτυα, η οποία ανακοινώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 10 Δεκεμβρίου 2025. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση των ευρωπαϊκών δικτύων, ώστε να στηριχθεί ο ταχύς εξηλεκτρισμός και να διασφαλιστεί η πρόσβαση πολιτών και επιχειρήσεων σε οικονομικά προσιτή, ασφαλή και καθαρή ενέργεια.
Ο Υπουργός Ενέργειας τόνισε τη σημασία της ολοκλήρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και της προώθησης έργων διασύνδεσης, επισημαίνοντας παράλληλα την ανάγκη για αναβάθμιση των δικτύων και έγκαιρη υλοποίηση των έργων, προκειμένου να επιτευχθούν οι ευρωπαϊκοί στόχοι για χαμηλότερες τιμές ενέργειας και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
Όπως ανέφερε, το όραμα μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Ένωσης δεν περιορίζεται μόνο στις υποδομές και τις αγορές, αλλά αποτελεί μια συλλογική δέσμευση, ώστε κράτη μέλη, βιομηχανία και πολίτες να συμμετέχουν ισότιμα στην ενεργειακή μετάβαση.
Σημαντική η συνεργασία ΕΕ και ΝΑΤΟ
Στο πλαίσιο της συνεδρίασης, οι Υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις με την Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Ραντμίλα Σεκερίνσκα, για το μεταβαλλόμενο περιβάλλον της ενεργειακής ασφάλειας, το οποίο συνδέεται ολοένα και περισσότερο με την προστασία κρίσιμων υποδομών.
Ο κ. Δαμιανός υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ ΕΕ και ΝΑΤΟ για την αντιμετώπιση σύνθετων προκλήσεων, επισημαίνοντας ότι η συνεργασία αυτή θα πρέπει να διασφαλίζει ίσα οφέλη για όλα τα μέλη και των δύο Οργανισμών.
Παράλληλα, τάχθηκε υπέρ μιας συντονισμένης προσέγγισης, βασισμένης στον διαρκή διάλογο, την κοινή κατανόηση των κινδύνων και την αμοιβαία επωφελή συνεργασία, με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ευρώπης.
Οι προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας στην ενέργεια
Στο κλείσιμο της συνεδρίασης, ο Υπουργός παρουσίασε το πρόγραμμα εργασιών της Κυπριακής Προεδρίας στον τομέα της ενέργειας, σημειώνοντας ότι βασικός στόχος είναι η οικοδόμηση μιας διασυνδεδεμένης και ασφαλούς Ενεργειακής Ένωσης, με πλήρη αξιοποίηση των ανανεώσιμων και καινοτόμων πηγών ενέργειας.
Την ίδια ώρα, υπογράμμισε τη σημασία της διασφάλισης προσιτής ενέργειας για νοικοκυριά, επιχειρήσεις και βιομηχανία, στο πλαίσιο μιας καθαρής και βιώσιμης ενεργειακής μετάβασης.
CEF: Η ραχοκοκαλιά των ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ο Δανός Υπουργός Κλίματος, Ενέργειας και Υπηρεσιών, Λαρς Άαγκααρντ, χαρακτήρισε το CEF ως τη ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής ενεργειακής υποδομής, τόσο για την απανθρακοποίηση όσο και για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και τη συγκράτηση του κόστους για νοικοκυριά και βιομηχανία.
Αναφερόμενος στην ανάληψη της σκυτάλης από την Κύπρο, εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα υπάρξει συνέχεια και πρόοδος, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το πακέτο για τα ενεργειακά δίκτυα.
Μάλιστα, κάλεσε την επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «να επικεντρωθεί πραγματικά στο πακέτο για τα δίκτυα και να το προωθήσει, ώστε να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα», τονίζοντας ότι «η ταχύτητα δεν είναι με το μέρος μας» και ότι η Ευρώπη χρειάζεται «σαφή και σταθερά συμπεράσματα για το πλαίσιο ανάπτυξης του ευρωπαϊκού ενεργειακού δικτύου», το οποίο συνδέεται άμεσα και με τα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το CEF.
O Δανός Υπουργός έδωσε επιπλέον συμβουλή που αφορά το κοινοβούλιο, απευθυνόμενος στην επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η πρώτη μου σύσταση θα ήταν να προσπαθήσετε να έχετε μια συμφωνία με το εθνικό σας κοινοβούλιο, ώστε να σας επιτρέψει να εργαστείτε πάνω στα ευρωπαϊκά θέματα», επισημαίνοντας ότι «υπάρχει ακόμη πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει».
Τέλος, υπογράμμισε ότι ο ρόλος της Προεδρίας δεν περιορίζεται στην ανάδειξη της πολιτικής σημασίας των ευρωπαϊκών ζητημάτων, αλλά έγκειται πρωτίστως στην αναζήτηση του κοινού ευρωπαϊκού συμφέροντος, προειδοποιώντας πως, παρότι ο διάλογος είναι απαραίτητος, «η ταχύτητα δεν είναι με το μέρος μας» και απαιτείται έγκαιρη κατάληξη σε αποφάσεις.
Διαβάστε επίσης: Επιτροπή Οικονομικών: Κοινό «όχι» των κομμάτων στη φορολόγηση των Ταμείων Προνοίας