Φαίνεται ότι η δέσμευση να δαπανήσουν το 5% του ΑΕΠ για την άμυνα, προκειμένου να κατευνάσουν τον Ντόναλντ Τραμπ, ήταν κάτι το εύκολο για τους συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Τώρα οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντιμετωπίζουν μια πιο δύσκολη δοκιμασία: να πείσουν τους πολίτες τους να αποδεχθούν τεράστιες αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες και να προετοιμαστούν για πιθανή μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων, ενώ παράλληλα θα πρέπει να αποτρέψουν τον επεκτατισμό της Ρωσίας.
«Τα χρήματα από μόνα τους δε θα λύσουν τα προβλήματά μας», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς. «Το ποσοστό έχει καθοριστεί, αλλά θα είναι αποτελεσματικό μόνο αν καταφέρουμε να το μετατρέψουμε σε πραγματικές δυνατότητες», επανέλαβε ο Νορβηγός πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στόρε.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν σε έναν νέο στόχο για τις αμυντικές δαπάνες, που θα ανέρχεται στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035 — ένα ποσοστό που είχε αρχικά προτείνει ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Το ποσοστό αυτό θα αποτελείται από 3,5% του ΑΕΠ για καθαρά στρατιωτικές δαπάνες, όπως όπλα και στρατεύματα, και 1,5% για επενδύσεις σχετικές με την άμυνα, όπως η κυβερνοασφάλεια.
Οι Ευρωπαίοι ήλπιζαν ότι η δέσμευση για αμυντικές δαπάνες ύψους 5% θα ενίσχυε την περιστασιακά ασταθή δέσμευση του Τραμπ στην αμοιβαία αμυντική ρήτρα του άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Μετά από ένα ανησυχητικό ξεκίνημα, ο Τραμπ έδειχνε ιδιαίτερα ικανοποιημένος στο τέλος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, δηλώνοντας ότι η συμμαχία «δεν είναι απάτη» και υπογραμμίζοντας πόσο πολύ χρειάζονται οι σύμμαχοι χώρες τις ΗΠΑ για την άμυνά τους.
Τώρα που έχουν εξασφαλίσει το μέλλον της συμμαχίας οι ηγέτες της ΕΕ αντιμετωπίζουν δύσκολα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο υλοποίησης των υποσχέσεών τους για δαπάνες.
Οι επιλογές για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών περιλαμβάνουν την αύξηση των φόρων, τη μείωση των δημόσιων δαπανών (συμπεριλαμβανομένων των δημοφιλών προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικών προγραμμάτων) και την έκδοση χρέους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβάλλει με το νέο της πρόγραμμα δανείων για την αγορά όπλων ύψους 150 δισ. ευρώ, το οποίο ονομάζεται SAFE και με το μικρότερο πρόγραμμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία ύψους 1,5 δισ. ευρώ. Ο επόμενος πολυετής προϋπολογισμός της ΕΕ αναμένεται να διαθέσει περισσότερα κονδύλια για την άμυνα.
Μια προειδοποίηση για την πιθανή πολιτική δυσαρέσκεια λόγω των υψηλότερων δαπανών έλαβε χώρα από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας και ηγέτης του αντιεξουσιαστικού κινήματος, Τζουζέπε Κόντε, ηγήθηκε μιας συγκέντρωσης περίπου 70 αριστερών πολιτικών από όλη την Ευρώπη, οι οποίοι υπέγραψαν μια δήλωση στην οποία εκφράζουν τη λύπη τους για τον επανεξοπλισμό της ηπείρου.
Παρά τις δυσκολίες αυτές, η ΕΕ θα δαπανήσει πολύ περισσότερα για την άμυνα από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό δημιουργεί ένα άλλο πρόβλημα: πώς θα δαπανηθούν όλα αυτά τα χρήματα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι το μεγαλύτερο μέρος τους δεν θα καταλήξει στους αμερικανούς κατασκευαστές όπλων.
Ο συντονισμός των προμηθειών και η διασφάλιση ότι οι χώρες δε θα επαναλαμβάνουν ή θα αλληλοεπικαλύπτουν τις προσπάθειές τους θα μπορούσε να είναι κάτι το «εξίσου δύσκολο» με την επίτευξη της συμφωνίας για το 5%, δήλωσε Βρετανός αξιωματούχος.
Προηγούμενες πρωτοβουλίες για τη συγκέντρωση πόρων και την από κοινού επένδυση σε πανευρωπαϊκές δυνατότητες απέτυχαν, χωρίς να επιτευχθεί μέχρι στιγμής επιτυχία στον τομέα της άμυνας συγκρίσιμη με την κοινοπραξία της Airbus, που ιδρύθηκε το 1970.
Μία από τις πιο επείγουσες προτεραιότητες, σύμφωνα με πολλούς Ευρωπαίους αξιωματούχους και αναλυτές, είναι η μείωση της εξάρτησης από τις ΗΠΑ.
«Κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μπορεί να αναπτύξει μόνο του τις απαραίτητες δυνατότητες», δήλωσε ο Τσέχος πρόεδρος Πέτρ Πάβελ στο δημόσιο φόρουμ του ΝΑΤΟ την Τρίτη. «Γι’ αυτό θα πρέπει να επιστρέψουμε στην έννοια των χωρών-πυρήνων, όπου οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες θα είναι σε θέση να παρέχουν το σκελετό μιας ικανότητας και πολλές μεσαίες και μικρότερες χώρες θα συμβάλουν στην πλήρη ανάπτυξη της ικανότητας».
Ένα άλλο επίκαιρο ζήτημα είναι το τι θα συμβεί με τους Αμερικανούς στρατιώτες στην Ευρώπη, κάτι που, σύμφωνα με τον πρέσβη των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, Μάθιου Γουίτακερ, θα εξεταστεί στο εγγύς μέλλον.
«Σχετικά με το θέμα της απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων, το ειρωνικό είναι ότι τα πραγματικά προβλήματα αρχίζουν τώρα», δήλωσε ο Γκραντ, πρώην αξιωματούχος του ΝΑΤΟ.
Ο επικεφαλής της πολιτικής του Πενταγώνου και σκληροπυρηνικός αντίπαλος της Κίνας, Έλμπριτζ Κόλμπι, διεξάγει μια αναθεώρηση της παγκόσμιας στάσης που αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του καλοκαιριού και η οποία πιθανότατα θα περιλαμβάνει την απόσυρση ορισμένων αμερικανικών στρατευμάτων από την Ευρώπη, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους του υπουργείου Άμυνας και πληροφορίες του Politico.
Η αναθεώρηση εξετάζει το ενδεχόμενο απομάκρυνσης των 20.000 στρατιωτών που η κυβέρνηση Μπάιντεν ανέπτυξε το 2022 μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πολλοί από τους οποίους εστάλησαν στην Ανατολική Ευρώπη.
Οι χώρες της πρώτης γραμμής εξακολουθούν να ελπίζουν ότι η Ουάσιγκτον δε θα το κάνει αυτό. «Η στρατιωτική αξιολόγηση της κατάστασης είναι πολύ σαφής ότι οι στρατιώτες στην Ευρώπη αποτελούν σημαντικό μέρος της αποτροπής», δήλωσε η υπουργός Άμυνας της Λιθουανίας, στο πρακτορείο WELT.
Προς το παρόν, οι ευρωπαίοι σύμμαχοι δεν γνωρίζουν το αποτέλεσμα της αναθεώρησης. Ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ δήλωσε ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη συζητήσεις για το θέμα.
Σε ερώτηση δημοσιογράφων αν γνωρίζει το χρονοδιάγραμμα για τυχόν μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απάντησε: «Όχι».
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Τραμπ: Απειλεί το status του «ασφαλούς καταφυγίου» των ΗΠΑ