Την περασμένη Πέμπτη, ο Ντόναλντ Τραμπ εξαπέλυσε την πιο θρασύτατη επίθεσή του σε ένα ίδρυμα που βρίσκεται στην καρδιά της αμερικανικής οικονομίας, όταν επισκέφθηκε την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Καθώς ο πρόεδρος περιηγούνταν στα κεντρικά γραφεία της Federal reserve στην Ουάσινγκτον, χτύπησε στην πλάτη τον επικεφαλής της, Τζέι Πάουελ, και είπε: «Θα μου άρεσε πολύ αν μείωνε τα επιτόκια».
Το αμήχανο γέλιο του Πάουελ στις στιγμές που ακολούθησαν υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο ο Τραμπ αμφισβητεί δημόσια την Fed με έναν τρόπο που δεν έχει ξαναδεί στην ιστορία της κεντρικής τράπεζας.
«Είναι εξαιρετικά σπάνιο για τον πρόεδρο να έρθει στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και δεν έχει ξαναγίνει ποτέ υπό μη φιλικές συνθήκες», σχολιάζει στους Financial Times, ο Ντέιβιντ Γουίλοξ, πρώην αξιωματούχος της Fed που τώρα εργάζεται στο Peterson Institute και στο Bloomberg.
Ο Τραμπ, ο οποίος προσπαθούσε να προηγείται του Πάουελ καθώς απευθύνονταν σε δημοσιογράφους σε έναν διάδρομο γεμάτο με οικοδομικά μηχανήματα, τον επέπληξε επίσης για το κόστος ανακαίνισης των κεντρικών γραφείων της ισχυρότερης κεντρικής τράπεζας στον κόσμο.
Ο πρόεδρος της Fed αμφισβήτησε την τιμή των 3,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων που όρισε ο πρόεδρος για τις εργασίες στο κτίριο Marriner S Eccles – ένα νεοκλασικό μνημείο με γλυπτό φαλακρού αετού που στέκεται δίπλα στο Εθνικό Πάρκο της Ουάσινγκτον για σχεδόν έναν αιώνα – καθώς και στην οδό Constitution Avenue 1951 που βρίσκεται δίπλα.
Η Fed αναφέρει ότι οι ανακαινίσεις θα κοστίσουν περίπου 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια και ο υπολογισμός του Τραμπ περιελάμβανε ένα ολοκληρωμένο έργο σε κοντινή απόσταση.
Η σύγκρουση on-camera
Η σύγκρουση, η οποία μεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση, σηματοδοτεί την πιο δημόσια ρήξη μεταξύ προέδρου των ΗΠΑ και επικεφαλής της Fed από τότε που η κεντρική τράπεζα απέκτησε την ανεξαρτησία της από την κυβέρνηση το 1951.
Σύμφωνα πάντως με πηγές τις οποίες επικαλούνται οι FT, πίσω από τις κάμερες ο Τραμπ ήταν πιο ευγενικός και επεδείκνυε περισσότερο σεβασμό. Οι αξιωματούχοι της Fed καθησυχάστηκαν επίσης από σχόλια ότι δεν επρόκειτο να απολύσει τον Πάουελ λόγω της ανακαίνισης, ότι είχαν μια καλή συνάντηση και ότι ο πρόεδρος ήταν πρόθυμος να ολοκληρώσει το έργο.
Ωστόσο, το μπαράζ επικρίσεων που εξαπέλυσε ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του στον Πάουελ, τόσο για το έργο ανακαίνισης της κεντρικής τράπεζας όσο και για την απόφασή της να διατηρήσει το κόστος δανεισμού σε περιοριστικά επίπεδα, έχει προκαλέσει ανησυχία στους χιλιάδες υπαλλήλους του ιδρύματος.
«Είναι μια χύτρα ταχύτητας», δήλωσε η Κλαούντια Σαμ, πρώην οικονομολόγος στην κεντρική τράπεζα, η οποία τώρα εργάζεται στην New Century Advisors. Άλλοι εντός της Fed περιγράφουν κατ’ ιδίαν ότι βρίσκονται υπό συνεχή βομβαρδισμό, ένα συναίσθημα που έχει ενταθεί καθώς αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ έχουν βάλει στο στόχαστρο το έργο ανακαίνισης.
«Η Fed δεν μπορεί να αντιδράσει δημόσια. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται να κάνουν είναι να εμπλακούν σε καβγά με την κυβέρνηση», πρόσθεσε η Σαμ.
Ορισμένοι οικονομολόγοι και πρώην αξιωματούχοι της Fed ανησυχούν ότι ο Τραμπ θα χρησιμοποιήσει το έργο ανακαίνισης – το οποίο υπερβαίνει τον προϋπολογισμό κατά 700 εκατομμύρια δολάρια – ως λόγο για να απολύσει τον Πάουελ «για λόγους», ένας όρος που γενικά θεωρείται ότι σημαίνει βαριά αμέλεια. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει αφήσει να εννοηθεί ότι ο Τραμπ δεν μπορεί να τον απολύσει λόγω διαφορών απόψεων σχετικά με τη νομισματική πολιτική.
Προσχήματα
«Μου φαίνεται ότι πρόκειται, μάλλον διαφανώς, για μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα πρόσχημα για την απόλυση του Πάουελ, και πιθανώς και άλλων μελών του διοικητικού συμβουλίου», δήλωσε ο Γουίλκοξ του Ινστιτούτου Πίτερσον. «Δεν νομίζω ότι οι κατηγορίες στέκουν βάσιμες στο φως της ημέρας».
Ο Ντάνιελ Ταρούλο, καθηγητής Νομικής στο Χάρβαρντ, ο οποίος ήταν αντιπρόεδρος εποπτείας από το 2009 έως το 2017, δήλωσε: «Δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπάρχει κάποια κακοδιοίκηση ή σοβαρή αμέλεια. Απλώς δεν είναι ο Τζέι».
Παρά την πρόσφατη έμφαση στην ανακαίνιση, το μεγαλύτερο πρόβλημα του Τραμπ ήταν η στάση του Πάουελ να διατηρήσει τα επιτόκια στο τρέχον εύρος 4,25% έως 4,5%, ακόμη και ενώ άλλες κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει το κόστος δανεισμού.
Η Fed μείωσε το κόστος δανεισμού κατά 1 ποσοστιαία μονάδα πέρυσι, αλλά σταμάτησε τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων εν μέρει λόγω φόβων ότι οι δασμοί του Τραμπ θα προκαλέσουν νέα έξαρση του πληθωρισμού.
Ο Τραμπ έχει αποκαλέσει τον Πάουελ «ανόητο» και «πεισματάρικο μουλάρι» επειδή αρνήθηκε να αποδεχτεί τα αιτήματά του για μείωση των επιτοκίων στο περίπου 1%, ένα επίπεδο που συνήθως ορίζεται για την τόνωση της οικονομίας κατά τη διάρκεια οικονομικών κρίσεων.
Τραμπ όπως… Ερντογάν
Πολλά από τα επιχειρήματα του Τραμπ έχουν χλευαστεί από τους κυρίαρχους οικονομολόγους, με ορισμένους αναλυτές να συγκρίνουν ακόμη και τον πρόεδρο των ΗΠΑ με τον ηγέτη της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος απέλυσε επικεφαλής κεντρικών τραπεζών επειδή δεν μείωσε τα επιτόκια.
Ωστόσο, το επιχείρημα του προέδρου αντλεί στήριξη από τη βάση του Maga, πολλοί από τους οποίους είναι βαθιά σκεπτικοί απέναντι στην Fed. Ακόμη και μεταξύ των Αμερικανών γενικότερα, μόνο το 37% έχει εμπιστοσύνη στον Πάουελ, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup τον Απρίλιο.
«Είναι δύσκολο να κερδίσεις τη μάχη των δημοσίων σχέσεων σε αυτό το θέμα. Και νομίζω ότι αυτό είναι βαθιά ανησυχητικό», δήλωσε ένας πρώην ανώτερος κεντρικός τραπεζίτης. «Αυτό που με ανησυχεί είναι ότι, με ορισμένα από τα επιχειρήματα που προβάλλει ο Τραμπ, ο κόσμος μπορεί να τον πιστέψει. Είναι τόσο καλός στο να διατυπώνει επιχειρήματα που είναι 100% λανθασμένα και επικίνδυνα».
Πρώην αξιωματούχοι της Fed λένε ότι οι επιθέσεις του Τραμπ πλήττουν βαθιά το απλό προσωπικό, πολλοί από τους οποίους θεωρούν τους εαυτούς τους ως διαχειριστές της αποστολής που έχει αναθέσει το Κογκρέσο στην κεντρική τράπεζα να διατηρήσει την οικονομία των ΗΠΑ σε σταθερή βάση.
«Όλοι αυτοί οι κάτοχοι διδακτορικών εκεί πέρα, δεν ξέρω τι κάνουν», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ. Παρομοίασε τους υπαλλήλους της Fed με δικαιούχους του «καθολικού βασικού εισοδήματος για ακαδημαϊκούς οικονομολόγους» – ένα καυστικό σχόλιο από έναν άνδρα που κάποιοι θεωρούν πιθανό διάδοχο του Πάουελ.
Ο ίδιος ο επικεφαλής της Fed είναι ανένδοτος στην άποψη ότι δεν θα αναγκαστεί να παραιτηθεί από το αξίωμά του πριν από τη λήξη της θητείας του τον Μάιο του 2026. Μεγάλοι παίκτες στην αγορά ομολόγων των ΗΠΑ, όπως ο επικεφαλής της Pimco, Dan Ivascyn, έχουν προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού της θητείας του θα μπορούσε να προκαλέσει πανικό στις αγορές ομολόγων. Ηγέτες της Wall Street, όπως ο Τζέιμι Ντίμον, έχουν επίσης προειδοποιήσει τον Τραμπ να μην υπονομεύσει την Fed.
«Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να εργαστεί κανείς για την κεντρική τράπεζα», δήλωσε ο Βίνσεντ Ράινχαρτ, πρώην ανώτερο στέλεχος της Fed και νυν στην BNY Investments.
«Η κριτική είναι αναμενόμενη, γι’ αυτό και δημιούργησαν μια ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα. Αλλά είναι πραγματικά έντονη τώρα και προέρχεται από τόσες πολλές διαφορετικές φωνές εντός της κυβέρνησης». Η Σαμ της New Century Advisors επανέλαβε αυτές τις ανησυχίες, λέγοντας: «Ανησυχώ για το ίδρυμα και, φυσικά, ανησυχώ για τους φίλους μου που είναι εκεί».
Πρόσθεσε: «Του χρόνου, θα έχουν έναν νέο πρόεδρο και η πολιτική ενδεχομένως να έρθει μέσα στο κτίριο».
Πηγή: ot.gr
- Διαβάστε επίσης: Γιατί το ΔΝΤ προειδοποιεί τη Βρετανία