«Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», έλεγε ο μεγάλος γερμανός ποιητής και φιλόσοφος Φρίντριχ Βίλχελμ Νίτσε, για να πει ότι κάτι που φαίνεται απλό, μπορεί να κρύβει περίπλοκες λεπτομέρειες.
Και θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη ρήση του Νίτσε για να δούμε τι θα σημαίνουν τελικά όλες οι «λεπτομέρειες» στη συμφωνία που κατέληξε ο πρόεδρος Τραμπ με την επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για την επιβολή γενικών δασμών 15% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τα «ψιλά γράμματα» της συμφωνίας μπορεί να αποβούν ακόμη πιο μοιραία για την Ευρώπη, καθώς – όπως λένε στη Ναυτεμπορική Ευρωπαίοι διπλωμάτες – πολλοί αξιωματούχοι αρχίζουν να αναρωτιούνται αν οι Βρυξέλλες γνωρίζουν πραγματικά τι έχουν υπογράψει.
«Υπάρχουν πολλές αντιφάσεις μεταξύ των σημείων που το ένα μέρος – η Ουάσιγκτον – και το άλλο – οι Βρυξέλλες – ισχυρίζονται ότι έχουν συμφωνήσει», τονίζουν οι ίδιες πηγές.
Συμφωνία για το 70% των προϊόντων
Κατ’ αρχήν, αυτά που γνωρίζουμε είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταβάλει στις Ηνωμένες Πολιτείες δασμό 15%, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών αυτοκινήτων και ανταλλακτικών. Ωστόσο, οι κλαδικοί τομεακοί δασμοί στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τον χαλκό θα παραμείνουν αμετάβλητοι: η ΕΕ θα συνεχίσει να καταβάλλει το 50% και τα δύο μέρη θα συζητήσουν την ασφάλεια της αλυσίδας εφοδιασμού για αυτά τα προϊόντα.
Ο γενικός δασμός 15% θα τεθεί σε ισχύ την προσεχή Παρασκευή και θα καλύπτει περίπου το 70% του εμπορίου της ΕΕ με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το άλλο 30% περιλαμβάνει τομείς όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι ημιαγωγοί, που προς το παρόν είναι απαλλαγμένα από δασμούς, αλλά εκκρεμεί το αποτέλεσμα έρευνας που ξεκίνησε η αμερικανική κυβέρνηση.
Και εδώ έρχεται η πρώτη σημαντική αβεβαιότητα: Στον φαρμακευτικό τομέα, ο Λευκός Οίκος διαβεβαιώνει ότι από την 1η Αυγούστου ο συμφωνημένος δασμός 15% θα εφαρμοστεί στα φαρμακευτικά προϊόντα που κατασκευάζονται στην ΕΕ. Αντίθετα, η Κομισιόν υποστηρίζει ότι ο δασμός αυτός θα εφαρμοστεί μόνον αφού οι ΗΠΑ ολοκληρώσουν την τρέχουσα έρευνά τους για τα εισαγόμενα προϊόντα, προκειμένου να αξιολογήσουν εάν απειλούν την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Πηγές της ΕΕ τόνισαν ότι εάν η Ουάσιγκτον τελικά επιβάλει δασμούς στα εισαγόμενα φάρμακα ή σε άλλους πρόσθετους τομείς, δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 15%.
Ενέργεια και επενδύσεις
Ένα άλλο σημείο που παραμένει εντελώς αβέβαιο είναι τι θα συμβεί με τις επενδύσεις στην ενέργεια και την οικονομία των ΗΠΑ. Με βάση όσα ανακοινώθηκαν, η συμφωνία προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στην αμερικανική οικονομία και θα δαπανήσει άλλα 750 δισεκατομμύρια δολάρια για την εισαγωγή ενέργειας από τις ΗΠΑ (φυσικό αέριο, πετρέλαιο και πυρηνική ενέργεια) έως το 2028. Δηλαδή, 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, μέχρι το τέλος της θητείας του Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο του 2029.
Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η «μαζική» επένδυση δεν φαίνεται να είναι τόσο σαφής, όταν ρωτάς τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πηγές της ΕΕ λένε ότι δεν θα είναι η ίδια η Ένωση που θα αγοράζει την ενέργεια, ούτε θα επενδύει άμεσα στις ΗΠΑ, αλλά μάλλον ότι οι αγορές θα πρέπει να πραγματοποιούνται από ιδιωτικές εταιρείες. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή υποστηρίζει, τόσο κατ’ ιδίαν, όσο και στη νέα δήλωση, ότι οι δεσμεύσεις αποτελούν «πρόθεση» που βασίζεται σε εκτιμήσεις της βιομηχανίας.
«Σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν νομικά δεσμευτική εγγύηση, επειδή η ΕΕ δεν μπορεί να υπαγορεύσει πώς ο ιδιωτικός τομέας δαπανά τα χρήματά του. Δεν είναι κάτι που η ΕΕ, ως δημόσια αρχή, μπορεί να εγγυηθεί· βασίζεται στις προθέσεις ιδιωτικών εταιρειών», υποστηρίζει Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Αντίφαση στο στρατιωτικό δόγμα
Το έγγραφο του Λευκού Οίκου αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε στην «αγορά σημαντικών ποσοτήτων αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού».
Οι ανακοινώσεις από τις Βρυξέλλες δεν παρέχουν πολλές λεπτομέρειες σχετικά με αυτό το σημείο, αν και δεν υπήρξε καμία συγκεκριμένη διάψευση. Ούτε το έγγραφο που δημοσιεύθηκε την Κυριακή και περιέχει τις δηλώσεις της φον ντερ Λάιεν μετά τη συμφωνία με τον Τραμπ, ούτε η επίσημη ανακοίνωση της Κομισιόν περιέχουν σχόλια σχετικά με τις αμυντικές επενδύσεις.
Σε αντίθεση με άλλους τομείς, τα οπλικά συστήματα αποτελούν σχεδόν αποκλειστικά ευθύνη των κρατών μελών, που αποφασίζουν πού, πώς και πόσα όπλα θα αγοράσουν.
Ούτε η Ουάσιγκτον, ούτε οι Βρυξέλλες έχουν καθορίσει συγκεκριμένα ποσά, αλλά η αύξηση των αμυντικών δαπανών ενόψει του επιταχυνόμενου επανεξοπλισμού της ΕΕ με ευρωπαϊκά κεφάλαια ύψους 800 δισ. ευρώ, η δέσμευση του ΝΑΤΟ να αυξήσει τις άμεσες δαπάνες στο 3,5% του ΑΕΠ και η εξάρτηση από την αμερικανική στρατιωτική βιομηχανία προβλέπουν μια «πλημμύρα εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ από τους Ευρωπαίους φορολογούμενους προς τις αμερικανικές αμυντικές βιομηχανίες.
Η ΕΕ παίζει με τη φωτιά στα αγροτικά προϊόντα
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μια πολύ πιο χαλαρή αγροτική πολιτική από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι αυστηροί υγειονομικοί και περιβαλλοντικοί έλεγχοι στην ΕΕ έχουν εμποδίσει την είσοδο αμερικανικών προϊόντων εδώ και χρόνια, κάτι που ο Τραμπ έχει επανειλημμένα καταγγείλει τόσο κατά την πρώτη, όσο και κατά τη δεύτερη θητεία του.
Η Ουάσιγκτον ανέφερε στη δήλωσή της ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες «προτίθενται να συνεργαστούν» για την αντιμετώπιση των μη δασμολογικών φραγμών που επηρεάζουν το εμπόριο τροφίμων.
Ο Λευκός Οίκος τόνισε την ανάγκη «εξορθολογισμού των απαιτήσεων πιστοποίησης υγείας για το χοιρινό κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα των ΗΠΑ».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε μόνο ότι τα μη δασμολογικά εμπόδια θα μειωθούν «μέσω της συνεργασίας για τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά μέτρα».
Σε αντίθεση με άλλα μέρη του εγγράφου, εδώ η Ουάσιγκτον μιλά για προθυμία, όχι για τελική συμφωνία.
Αγροτικός πόλεμος στην ΕΕ
Η συμφωνία που υπέγραψε η φον ντερ Λάιεν θα μπορούσε να γίνει μπούμερανγκ στους κόλπους της ΕΕ, έναν νέο ευρωπαϊκό αγροτικό πόλεμο .
Το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034 που προτείνουν οι Βρυξέλλες εισάγει μια περικοπή 86 δισεκατομμυρίων ευρώ στην ΚΑΠ, η οποία θα επιβαρύνει περαιτέρω τον γεωργικό τομέα. Η πιθανότητα απελευθέρωσης των αμερικανικών προϊόντων, με λιγότερους ελέγχους, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια νέα αθέμιτη εμπορική πρακτική για τον αγροτικό τομέα.
Θα πρέπει να περιμένουμε και να δούμε τι θα σημαίνουν τελικά όλες αυτές οι «λεπτομέρειες» στην κοινή δήλωση που και τα δύο μέρη συμφώνησαν να δημοσιεύσουν σύντομα.
«Αυτό το έγγραφο δεν είναι νομικά δεσμευτικό, αλλά θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποσαφήνιση της σημαντικής αβεβαιότητας που εξακολουθεί να περιβάλλει τη συμφωνία Τραμπ-φον ντερ Λάιεν», τονίζουν Ευρωπαίοι αναλυτές. Τουλάχιστον μέχρι να κλιμακωθεί ξανά η συζήτηση και να συμβεί η επόμενη αντιπαράθεση. «Θα πρέπει πάντως να αναρωτηθούμε γιατί η πρόεδρος της Επιτροπής υπέγραψε μια συμφωνία, που ελάχιστες χώρες στην ΕΕ επιθυμούν, όπως είναι», σημειώνουν οι ίδιες πηγές.
Ευθύνες στην φον ντερ Λάιεν
Ευρωβουλευτές από όλες τις παρατάξεις, αρχίζουν μάλιστα να θεωρούν την φον ντερ Λάιεν, υπόλογη για τις πράξεις της. Ας μην ξεχνάμε ότι η συμφωνία, μόλις οριστικοποιηθεί, θα πρέπει να εγκριθεί ή να επικυρωθεί από τα 27 κράτη μέλη.
«Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης;» Είναι το ερώτημα που θέσαμε σε Ευρωπαίους ευρωβουλευτές. Οι περισσότεροι εκτιμούν ότι αυτή η συμφωνία θα παραμείνει στα χαρτιά. Θα χρησιμεύσει απλά ως πυξίδα για τις ευρωπαϊκές χώρες μέλη και τις επιχειρήσεις. Η κάθε χώρα θα προσπαθήσει να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά αυτή η διαδικασία μπορεί να οδηγήσει στο τέλος της ΕΕ. «Θα είναι μια αργή αγωνία», εκτιμούν οι ίδιες πηγές. «Η ΕΕ δεν διαθέτει τα θεμέλια για να συντηρηθεί, αν τα κράτη μέλη συνεχίζουν να διεξάγουν πόλεμο μεταξύ τους».
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Δασμοί: Επί Τραμπ στα υψηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1930