Η επιστροφή στην καθημερινότητα μετά τις καλοκαιρινές διακοπές προκαλεί σε πολλούς ένα αίσθημα μελαγχολίας και δυσαρέσκειας, καθώς γίνεται αντιληπτό ότι η ανεμελιά του καλοκαιριού φτάνει στο τέλος της. Αυτό το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την ψυχολογία των εργαζομένων ή των μαθητών, αλλά –όπως φαίνεται– επηρεάζει ακόμη και τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές.
Το αμερικανικό Market Watch περιγράφει αυτή την περίοδο ως «Summerween», έναν όρο που συνδέει την αίσθηση πρόωρης αλλαγής εποχής με τη συνήθεια των καταστημάτων να ξεκινούν την προώθηση προϊόντων Halloween μέσα στο καλοκαίρι – κάτι που έχει ήδη αρχίσει σε διάφορες πολιτείες των ΗΠΑ. Αυτή η απότομη μετάβαση συντελεί στην ψυχολογική δυσφορία, η οποία θυμίζει σε μεγάλο βαθμό μορφές εποχικής συναισθηματικής διαταραχής και φαίνεται πως έχει αντίκτυπο και στις οικονομικές αποφάσεις.
Η επιστροφή από τις διακοπές λειτουργεί κατασταλτικά για αρκετούς επενδυτές, καθώς δημιουργεί αρνητικές προσδοκίες και περιορισμένη αισιοδοξία. Ο Raymond Lam, ειδικός στο University of British Columbia, επισημαίνει ότι η εναλλαγή Αυγούστου – Σεπτεμβρίου είναι περίοδος κορύφωσης των κρουσμάτων εποχικής συναισθηματικής διαταραχής. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα, αποστροφή προς το ρίσκο και μειωμένη εμπιστοσύνη στις αγορές.
Όταν οι επενδυτές βρίσκονται σε τέτοια συναισθηματική κατάσταση, τείνουν να υιοθετούν μια πιο απαισιόδοξη προσέγγιση – να βλέπουν, δηλαδή, το ποτήρι μισοάδειο αντί για μισογεμάτο. Αυτή η ψυχολογική διάθεση μπορεί να εξηγεί τις παρατηρούμενες τάσεις πτώσης των μετοχών κατά την έναρξη του φθινοπώρου.
Διεθνείς μελέτες και στατιστικά στοιχεία
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017 ενίσχυσε αυτή τη θεωρία, παρουσιάζοντας σαφή αντίστροφη συσχέτιση μεταξύ της πορείας των αγορών και της αύξησης των περιστατικών εποχικής συναισθηματικής διαταραχής κάθε Σεπτέμβριο. Αν και οι ερευνητές δεν ισχυρίζονται ότι πρόκειται για αιτιακή σχέση, το γεγονός ότι παρόμοιο μοτίβο παρατηρείται και στην Αυστραλία –με έξι μήνες διαφορά λόγω αντίστροφων εποχών στο νότιο ημισφαίριο– ενισχύει την υπόθεση ότι η ψυχική διάθεση όντως επηρεάζει τη συμπεριφορά στις χρηματαγορές.
Η ιδέα αυτή ενισχύεται και από μια άλλη μελέτη που εξέτασε την επίδραση της μελαγχολίας στις αγορές συναλλάγματος. Οι ερευνητές βρήκαν ότι οι εποχικές συναισθηματικές διακυμάνσεις επηρεάζουν με παρόμοιο τρόπο τις αποδόσεις στα νομίσματα, όπως και στις μετοχές. Δηλαδή, υπάρχει μια παγκόσμια τάση κατάθλιψης των επενδυτικών αποτελεσμάτων την περίοδο μετά το καλοκαίρι.
Η «παράδοση» του Σεπτεμβρίου
Η ιστορία των αμερικανικών χρηματιστηρίων ενισχύει ακόμη περισσότερο αυτή την τάση. Από την ίδρυση του Dow Jones στα τέλη του 19ου αιώνα, έχει καταγραφεί άνοδος τον Σεπτέμβριο μόνο στο 42% των περιπτώσεων – ποσοστό αρκετά χαμηλότερο σε σχέση με τον μέσο όρο των υπολοίπων μηνών, που ανέρχεται στο 60%. Επιπλέον, η μέση απόδοση του δείκτη κατά τον Σεπτέμβριο είναι αρνητική, στο -1,1%, ενώ για τους υπόλοιπους μήνες φτάνει το +0,8%.
Τα στατιστικά αυτά ενισχύουν την άποψη ότι ο Σεπτέμβριος είναι μήνας με μειωμένες αποδόσεις – πιθανότατα λόγω του συνδυασμού συναισθηματικής πτώσης και επιστροφής στη ρουτίνα. Ωστόσο, οι κανόνες στις χρηματιστηριακές αγορές δεν είναι απόλυτοι. Τον Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους, ο Dow Jones κατέγραψε άνοδο 1,8%, σπάζοντας προσωρινά την παράδοση. Αν και το γεγονός αυτό δείχνει ότι το φαινόμενο δεν είναι απαράβατο, εντούτοις δεν αναιρεί την τάση.
Οι επενδύσεις βασίζονται κατά βάση στις πιθανότητες, και η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι η αλλαγή από καλοκαίρι σε φθινόπωρο συνοδεύεται συχνά από αβεβαιότητα και περιορισμένες επιδόσεις.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Ρίχνει ταχύτητα ο πληθωρισμός, «κόλλησε» στα ύψη το κόστος ζωής