Μετά από ένα ασυνήθιστα ήρεμο καλοκαίρι για τη Wall Street, η ηρεμία έσπασε απότομα. Από ποιον; Μα φυσικά από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, ο οποίος ακόμη και όταν βρίσκεται στη Μέση Ανατολή για να υπογράψει ιστορικές συμφωνίες δεν ξεχνά την Κίνα και την αγάπη του για τα social media.
Μία οργισμένη ανάρτηση του Ντόναλντ Τραμπ στο Truth Social για την Κίνα «έκαψε» 2 τρισ. δολάρια σε κεφαλαιοποίηση, προκαλώντας την εντονότερη ημερήσια πτώση από τον Απρίλιο.
Ένα δεύτερο μήνυμα πως «όλα θα πάνε καλά!» πυροδότησε δυναμικό ράλι. Και μία τρίτη ανάρτηση, που αυτή τη φορά έβαζε στο στόχαστρο το… κινεζικό μαγειρικό λάδι, σκόρπισε ξανά ανησυχίες.
Ο δείκτης φόβου στα ύψη
Ο δείκτης Cboe Volatility Index (VIX), γνωστός ως «βαρόμετρο φόβου» της Wall Street, εκτινάχθηκε την Τρίτη έως τις 22,76 μονάδες, το υψηλότερο ενδοσυνεδριακό επίπεδο από τον Μάιο. Αν και προς το τέλος της συνεδρίασης υποχώρησε ελαφρά, στις 20,5 μονάδες, το όριο αυτό θεωρείται ιστορικά η «κόκκινη γραμμή» μεταξύ μιας ήρεμης αγοράς και μιας αγοράς σε κατάσταση πανικού.
Η εξέλιξη αιφνιδίασε πολλούς, παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις για φούσκα και απότομη διόρθωση στις αγορές. Και τούτο γιατί για μεγάλο μέρος του καλοκαιριού, η μεταβλητότητα είχε υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2020. Οι αποδόσεις ανέβαιναν αργά και σταθερά, ενώ οι επενδυτές έδειχναν να εφησυχάζουν.
Όμως γύρω στην Ημέρα της Εργασίας (Labor Day), τα πρώτα σημάδια νευρικότητας επανήλθαν — και η σπίθα δεν άργησε να ανάψει.
Ένα post, 2 τρισ. χαμένα δολάρια
Ήταν Παρασκευή, 10:57 π.μ. ώρα Νέας Υόρκης, όταν ο Τραμπ έγραψε στο Truth Social ότι η Κίνα «γίνεται εχθρική» και ότι η κυβέρνησή του εξετάζει μια μαζική αύξηση δασμών 100% στα κινεζικά προϊόντα.
Σε λίγα λεπτά, ο S&P 500 έκανε βουτιά 2,7%, ο Nasdaq έχασε 3,5%, και ο Dow Jones υποχώρησε κατά 879 μονάδες. Σύμφωνα με την Bespoke Investment Group, 2 τρισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία «εξαφανίστηκαν» εκείνη τη μέρα.
Η αντίδραση της αγοράς ήταν βίαιη, καθώς πολλοί επενδυτές πίστευαν ότι οι διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο είχαν σταθεροποιηθεί ενόψει της συνάντησης Τραμπ–Σι στο APEC Summit στο τέλος του μήνα.
Από το σοκ στο ράλι – και πάλι πίσω
Μόλις δύο ημέρες αργότερα, ο Τραμπ ανάρτησε το μήνυμα που προκάλεσε το «αντίστροφο σοκ»:
«Μην ανησυχείτε για την Κίνα, όλα θα πάνε καλά! Ο Σι δεν θέλει ύφεση για τη χώρα του και ούτε εγώ». Η ανάρτηση αρκούσε για να αντιστρέψει την ψυχολογία: ο Dow Jones ανέβηκε 413 μονάδες μέσα σε πέντε λεπτά, ενώ ο S&P 500 σημείωσε άλμα 1,1%, ανακτώντας σχεδόν τη μισή από τη ζημιά της Παρασκευής.
Η μεταστροφή, ωστόσο, αποδείχθηκε προσωρινή. Την Τρίτη, νέα ανάρτηση για την «οικονομικά εχθρική στάση της Κίνας» και τις απαγορεύσεις εξαγωγών σόγιας οδήγησε σε νέες αναταράξεις.
Η αγορά εγκλωβισμένη στο «εκκρεμές Τραμπ»
Αναλυτές παρατηρούν ότι η αγορά ζει μια επαναλαμβανόμενη ακολουθία κλιμάκωσης και αποκλιμάκωσης κάθε φορά που ο πρόεδρος παρεμβαίνει μέσω Truth Social.
«Οι επενδυτές πλέον αναγνωρίζουν το μοτίβο: μία επίθεση, ένα σοκ, ένα ράλι ανακούφισης, και ξανά πίσω», σημειώνει ο Μάικ Τόμσον της Little Harbor Advisors.
Αυτό όμως δεν μειώνει τη ζημιά: η συχνότητα των απότομων εναλλαγών έχει ενισχύσει τις αντισταθμίσεις κινδύνου, με επενδυτές να αγοράζουν τόσο call όσο και put options, ανεβάζοντας τεχνητά τη μεταβλητότητα του δείκτη.
Η ψυχολογία της αγοράς και το «μαγειρικό λάδι»
Το τελευταίο επεισόδιο ήρθε όταν ο Τραμπ απείλησε να «τερματίσει κάθε εμπορική συνεργασία με την Κίνα που αφορά το μαγειρικό λάδι», κατηγορώντας το Πεκίνο ότι μπλοκάρει τις εισαγωγές αμερικανικής σόγιας. Το αποτέλεσμα: οι δείκτες γύρισαν ξανά στο κόκκινο.
Κι όμως, πίσω από τον θόρυβο, τα θεμελιώδη της οικονομίας παραμένουν σταθερά:
η Fed δείχνει πρόθυμη να επιβραδύνει τη συρρίκνωση του ισολογισμού της, ενώ οι JPMorgan, Citi και Goldman Sachs εμφάνισαν κέρδη καλύτερα των εκτιμήσεων.
Τι δείχνει η μεγάλη εικόνα
Ο VIX πάνω από τις 20 μονάδες υποδηλώνει αναβίωση του φόβου μετά από μήνες εφησυχασμού. Οι αγορές ζουν στο ρυθμό των αναρτήσεων, με τη ρητορική του Λευκού Οίκου να λειτουργεί σαν «μικροκυματικός φούρνος» μεταβλητότητας.
Παρά τις διακυμάνσεις, οι Morgan Stanley και Goldman Sachs εκτιμούν ότι αν υπάρξει μερική αποκλιμάκωση στις σχέσεις ΗΠΑ–Κίνας, η αγορά μπορεί να εισέλθει σε rolling recovery το 2026. Από την άλλη το ΔΝΤ προειδοποιεί πως τα χειρότερα έπονται. Πιστεύει ότι η αγορά θυμίζει επίκινδυνα τη φούσκα του dot.com και δεν αποκλείει «έκρηξη» – με τον πυροκροτητή να είναι η όποια αρνητική είδηση, ίσως και δια «στόματος» Τραμπ στο Truth Social.
Αν πάντως κάτι γίνεται αντιληπτό είναι πως η νέα περίοδος γεωπολιτικού χρηματιστηριακού ρίσκου δεν ορίζεται πλέον από ανακοινώσεις υπουργείων ή δηλώσεις τραπεζιτών, αλλά από ένα post μερικών δεκάδων λέξεων. Και αν κάτι έδειξε η περασμένη εβδομάδα, είναι πως η Wall Street δεν φοβάται μόνο την Κίνα — φοβάται την αστάθεια στις διαθέσεις του Αμερικανού προέδρου.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Απάτη μαθουμ με Bitcoin αξίας 14 δισ. δολ.