Οι αγορές δεν λειτουργούν πια όπως παλιά. Μια μεγάλη ζημιά δεν αποθαρρύνει τον επενδυτή. Αντίθετα σε ένα περιβάλλον όπου το «trending» αντικαθιστά τα θεμελίωδη δεδομένα, οι φούσκες γεννιούνται και σκάνε μέσα από κοινότητες, αφηγήσεις και viral γεγονότα.
Από το Bitcoin και τον Nasdaq έως το AI trade, η άνοδος και η πτώση γίνονται μέρος ενός ψηφιακού κύκλου που τροφοδοτείται από online δυναμικές – και όχι από τη νομισματική πολιτική.
Σε άλλες εποχές, μια μεγάλη ζημιά στο χρηματιστήριο λειτουργούσε σαν φρένο. Ο επενδυτής που «καιγόταν», μαζευόταν. «Once bitten, twice shy». Σήμερα, όμως, αυτός ο κανόνας έχει καταρρεύσει, όπως επισημαίνει και το Reuters.
Η εποχή της ψηφιακής πληροφορίας, των viral αφηγήσεων και της συναλλαγής με ένα swipe έχει δημιουργήσει συνθήκες που ευνοούν τη γρήγορη δημιουργία – και το ακόμη ταχύτερο σπάσιμο – των σύγχρονων φουσκών.
Το πιο ανησυχητικό; Αυτά συμβαίνουν ανεξάρτητα από τα επιτόκια, τις κεντρικές τράπεζες ή τους παραδοσιακούς κύκλους της οικονομίας. Η «φούσκα των πάντων» του 2022 έσκασε, αλλά το κενό κράτησε λίγο. Το Bitcoin και ο Nasdaq επέστρεψαν σε ιστορικά υψηλά πολύ πριν υποχωρήσουν τα επιτόκια. Το χρήμα δεν ήταν φθηνό, αλλά η ψυχολογία ήταν υπερθερμασμένη — τροφοδοτημένη όχι από fundamentals, αλλά από τα social media.
Εκατομμύρια μικροεπενδυτές συγκεντρώνονται πλέον σε διαδικτυακές κοινότητες όπως το WallStreetBets, όπου οι ιστορίες διαδίδονται ταχύτερα από τα δεδομένα και η αμφιβολία θεωρείται αδυναμία. Η μέρα της ανακοίνωσης γίνεται viral event. Η «θέση» γίνεται ταυτότητα. Οι νέες πλατφόρμες trading ενισχύουν αυτή τη δυναμική, όπως εξηγεί το Reuters.
Η Robinhood — χαρακτηριστικό παράδειγμα — προσφέρει μόχλευση, options, crypto, instant trading, όλα σε ένα περιβάλλον που θυμίζει περισσότερο gaming παρά επενδύσεις. Η διάκριση ανάμεσα στη στρατηγική και στον τζόγο θολώνει. Και όταν συνδέονται όλα αυτά με την ταχύτητα της ψηφιακής διάδοσης, η αγορά δεν χρειάζεται πια χαλαρή νομισματική πολιτική για να «ανάψει»: αρκεί μια αφήγηση που να «τρεντάρει».
Viral αμφιβολία
Το πρόβλημα, όπως επισημαίνουν αναλυτές, είναι ότι αυτά τα δίκτυα δημιουργούν όχι μόνο viral ενθουσιασμό, αλλά και viral αμφιβολία. Ο γνωστικός επιστήμονας Douglas Hofstadter το ονομάζει «reverberant doubt»: η στιγμή που ένας μικρός σπινθήρας αμφισβήτησης — για την κερδοφορία της τεχνητής νοημοσύνης, για τα επιτόκια της Fed ή για την πτώση του Bitcoin — μετατρέπεται σε χιονοστιβάδα.
Σε ένα περιβάλλον όπου οι επενδυτές παρακολουθούν ο ένας το σήμα του άλλου, ο φόβος διαχέεται ταχύτερα από οποιαδήποτε μακροοικονομική ένδειξη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τελευταίες άγριες συνεδριάσεις συνέπεσαν με μια βίαιη online συζήτηση για το «τέλος του AI trade» και την κατάρρευση των crypto.
Η αγορά δεν αντέδρασε μόνο σε δεδομένα, αλλά και σε αφηγήσεις. Σε αυτό το νέο τοπίο, οι φούσκες δεν χρειάζονται χαμηλά επιτόκια — χρειάζονται κοινότητες, δικτύωση και ακαριαία διάδοση. Και όταν τελικά έρθει η στιγμή της αμφιβολίας, η πτώση είναι εξίσου viral όσο και η άνοδος. Αυτό είναι, ίσως, το πιο επικίνδυνο χαρακτηριστικό των σύγχρονων αγορών.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Bitcoin: Το μοιραίο ελάττωμα των crypto και ο υπερπληθωρισμός του 800%