Πριν τρία χρόνια στο Σαν Φρανσίσκο λανσαρίστηκε για πρώτη φορά από την OpenAI το γνωστό σε όλους, πλέον, ChatGPT.
Η μεταμόρφωση είναι εντυπωσιακή. Η OpenAI ξεκίνησε ως μη κερδοσκοπικό εγχείρημα και κατόρθωσε να γίνει η πλέον ψηλή σε αξιολόγηση, μη εισηγμένη εταιρεία παγκοσμίως, με αποτίμηση που έφτασε τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια τον Οκτώβριο. Το προσωπικό της έχει εκτοξευθεί από 770 εργαζόμενους πριν τρία χρόνια σε πάνω από 5.000 σήμερα.
Η OpenAI, η εταιρεία πίσω από το ChatGPT, αποτιμάται σήμερα στα 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Photo: 123RF
Μετά από μακρές νομικές μάχες και διαπραγματεύσεις με τον κύριο μέτοχό της, τη Microsoft, η OpenAI άλλαξε νομικό καθεστώς και έγινε εμπορική επιχείρηση. Βέβαια, η ιστορία πίσω από τη μεταμόρφωση της OpenAI από μη κερδοσκοπική οργάνωση σε εμπορική επιχείρηση είναι μια μακρά και περίπλοκη διαδρομή που ξεκίνησε το 2015 και ολοκληρώθηκε τελικά τον Οκτώβριο του 2025.
Η OpenAI ιδρύθηκε αρχικά το 2015 ως μη κερδοσκοπική οργάνωση με στόχο να διασφαλίσει ότι η τεχνητή γενική νοημοσύνη θα ωφελούσε όλη την ανθρωπότητα, και όχι μόνο μερικούς προνομιούχους. Χρηματοδοτήθηκε αρχικά με δωρεές από τεχνολογικούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Elon Musk, αλλά και από εταιρείες όπως η Amazon, η Google και η Microsoft. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, έγινε σαφές ότι η OpenAI θα χρειαζόταν να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε cloud, προσέλκυση ταλέντων και κατασκευή υπερυπολογιστών τεχνητής νοημοσύνης. Οι δωρεές δεν επαρκούσαν για να χρηματοδοτήσουν αυτές τις φιλοδοξίες.
Το 2019 ήρθε η πρώτη μεγάλη αλλαγή
Η OpenAI δημιούργησε την OpenAI Global, LLC, μια θυγατρική με “περιορισμένο κέρδος” που ελεγχόταν παρ’ όλα αυτά, από τη μητρική μη κερδοσκοπική οργάνωση. Αυτή η δομή επέτρεπε στους επενδυτές να κερδίσουν έως 100 φορές την αρχική τους επένδυση, αλλά όχι περισσότερο. Οποιοδήποτε κέρδος πέρα από αυτό το όριο θα πήγαινε στη μη κερδοσκοπική οργάνωση. Η δομή αυτή, παρόλο που ήταν αμφιλεγόμενη, επέτρεψε στην εταιρεία να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις και ταλαντούχους εργαζόμενους. Το ίδιο έτος, η Microsoft έκανε την πρώτη της επένδυση ύψους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων, δημιουργώντας μια στενή σχέση που θα γινόταν κεντρική για την ιστορία της OpenAI. Η συμφωνία περιλάμβανε αποκλειστική παροχή υπολογιστικής ισχύος και σύνθετους όρους συμμετοχής στα έσοδα.
Το ChatGPT εκτοξεύθηκε τον Νοέμβριο του 2022 και έγινε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη καταναλωτική εφαρμογή στην ιστορία, κάτι που έκανε την πίεση για μεγαλύτερη κερδοφορία να αυξηθεί δραματικά. Το 2024, η OpenAI ανακοίνωσε σχέδια για πλήρη αναδιάρθρωση σε κερδοσκοπική εταιρεία, κάτι που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Ομάδες προστασίας καταναλωτών, όπως η Public Citizen, ζήτησαν από τον Γενικό Εισαγγελέα της Καλιφόρνιας να διερευνήσει αν η μη κερδοσκοπική οργάνωση έπρεπε να διαλυθεί, υποστηρίζοντας ότι είχε χάσει τον έλεγχο υπέρ του κερδοσκοπικού της βραχίονα. Παράλληλα, ο Elon Musk κατέθεσε αγωγές προσπαθώντας να σταματήσει τη μετατροπή, ισχυριζόμενος ότι η OpenAI είχε εγκαταλείψει την αρχική της αποστολή.
O Sam Altman, διευθύνων σύμβουλος της OpenAI από το 2019. Photo: AFPForum
Τελικά, τον Οκτώβριο του 2025, η διαδικασία ολοκληρώθηκε. Η OpenAI ανακοίνωσε μια ολοκληρωμένη εταιρική αναδιάρθρωση που μετέτρεψε την επιχείρησή της σε εταιρεία δημόσιου οφέλους, με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση (μετονομασμένη σε OpenAI Foundation) να διατηρεί τον έλεγχο και να κατέχει μερίδιο περίπου 130 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Microsoft έλαβε μερίδιο 27%, αξίας περίπου 135 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ελαφρώς μεγαλύτερο από αυτό της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης. Ωστόσο, ο δικηγόρος του Musk δεσμεύτηκε να συνεχίσει τη νομική μάχη, υποστηρίζοντας ότι η αναδιάρθρωση δεν μπορεί να εξαγνίσει την παράνομη, κατά τη γνώμη του, συμπεριφορά της OpenAI. Η δίκη είναι προγραμματισμένη για τα τέλη Μαρτίου, με τον Musk να ισχυρίζεται ότι ο Altman πρόδωσε τις ιδρυτικές αρχές της οργάνωσης. Ο Sam Altman φέρεται να σχεδιάζει εισαγωγή στο χρηματιστήριο το 2027 με στόχο αποτίμησης το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Φέτος, η OpenAI αναμένεται να παράγει έσοδα 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με προβλέψεις να μιλούν για 174 δισεκατομμύρια έως το 2030.
Τι θα απογίνει το ChatGPT;
Το κορυφαίο προϊόν της εταιρείας, το ChatGPT, έχει πλέον 800 εκατομμύρια εβδομαδιαίους χρήστες και απαντά σε περίπου 29.000 μηνύματα ανά δευτερόλεπτο. Από έναν απλό μηχανισμό πρόσβασης στη γνώση, έχει εξελιχθεί σε έναν ισχυρό βοηθό ικανό να δημιουργεί κείμενο, εικόνες, βίντεο, κώδικα και να ερμηνεύει γραφήματα. Οι προηγμένες δυνατότητες συλλογισμού του το καθιστούν χρήσιμο σε πολλαπλές καθημερινές εργασίες.
Το ChatGPT έχει εξελιχθεί σε εκπαιδευτικό coach, εμπιστευτικό σύμβουλο, ψυχολόγο και βοηθό αγορών. Από τον Δεκέμβριο, η OpenAI θα επιτρέπει μάλιστα και ερωτικές συνομιλίες στην πλατφόρμα. Η μνήμη του συστήματος επιτρέπει την παροχή ολοένα πιο εξατομικευμένων απαντήσεων. Πρόσφατα, η εταιρεία εισήγαγε ομαδικές συνομιλίες στο ChatGPT, όπου οι συμμετέχοντες μπορούν να οργανώσουν ταξίδια, να συγγράψουν έγγραφα ή να διεξάγουν συλλογική έρευνα, δίνοντάς του χαρακτηριστικά εφαρμογής μηνυμάτων ή κοινωνικού δικτύου, εισβάλλοντας στο χώρο ομίλων όπως η Meta.
Το Sora της OpenAI είναι ένα ισχυρό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που δημιουργεί υψηλής ποιότητας ρεαλιστικά βίντεο με συγχρονισμένο ήχο από απλές περιγραφές κειμένου ή εικόνες. Photo: AFPForum
H AI αυτοκρατορία αντεπιτίθεται
Η OpenAI κινείται επιθετικά σε πολλαπλά μέτωπα. Το φθινόπωρο ανακοίνωσε τη δημιουργία του “Sora”, ενός κοινωνικού δικτύου βασισμένου στη δημιουργία εικόνων και βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη, που έκανε θραύση με το λανσάρισμά του χάρη στα υπερρεαλιστικά βίντεο που παράγει. Λειτουργεί ως πραγματικό κοινωνικό δίκτυο, επιτρέποντας μακροπρόθεσμα τη δημιουργία εσόδων μέσω της παραγωγής βίντεο.
Παράλληλα, η, εταιρεία λάνσαρε τον “Atlas”, έναν μηχανισμό πλοήγησης που ενσωματώνει το ChatGPT σε μια πλευρική μπάρα. Όταν ο χρήστης επισκέπτεται μια ιστοσελίδα, ο AI βοηθός μπορεί να την συνοψίσει, να την μεταφράσει ή να απαντήσει σε ερωτήσεις χωρίς να χρειάζεται να εγκαταλείψει τη σελίδα. Ο στόχος είναι να κρατήσει τον χρήστη στην πλατφόρμα για το μέγιστο των καθημερινών του εργασιών.
Η επέλαση στο e-commerce
Ένα μήνα πριν τα Χριστούγεννα, η OpenAI εισήγαγε μια νέα λειτουργία αγορών. Το ChatGPT δεν περιορίζεται πλέον σε συστάσεις προϊόντων με φωτογραφίες, τιμές και κριτικές. Θέτει ερωτήσεις για να διευκρινίσει τις ανάγκες του χρήστη και προτείνει “customised” οδηγούς αγορών. Παράλληλα, η εταιρεία έχει συνάψει συνεργασίες με πολλές αλυσίδες όπως Booking, Expedia, Spotify, Target και Uber, επιτρέποντας στους χρήστες να αλληλεπιδρούν με τις εφαρμογές τους χωρίς να εγκαταλείπουν το ChatGPT. Οι χρήστες θα μπορούν να ζητούν από τον βοηθό να προτείνει ταξιδιωτικά δρομολόγια και στη συνέχεια να διαχειριστεί την κράτηση μέσω Booking ή Expedia.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η OpenAI θα επιβάλει προμήθεια ή θα λαμβάνει μέρος των εσόδων των συνεργατών της, ανοίγοντας έναν νέο τομέα δημιουργίας εσόδων που δεν θα βασίζεται σε λέξεις-κλειδιά αλλά σε ιδέες και ερωτήσεις.
Όταν μιλάει το χρήμα
Η χρηματοοικονομική “κεφαλαιοποίηση” των υπηρεσιών της, αποτελεί την επόμενη μεγάλη μάχη για την OpenAI, που αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση από τους επενδυτές της. Η startup, της οποίας τα έσοδα προέρχονται κυρίως από την πώληση APIs σε προγραμματιστές, αναμένεται να καταναλώσει 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια φέτος, 3,5 φορές περισσότερα από πέρυσι. Δεν προβλέπει να γίνει κερδοφόρα πριν το 2029. Για να το επιτύχει, στοχεύει να αυξήσει τους συνδρομητές του ChatGPT από 20 εκατομμύρια σε 220 εκατομμύρια έως το 2030. Επιπλέον, σχεδιάζει την ενσωμάτωση διαφημίσεων στον συνομιλητικό βοηθό από το επόμενο έτος.
Τα λεφτά… στα λεφτά
Η OpenAI ξεχωρίζει από την αρχή του 2025 για την ακόρεστη όρεξή της σε υποδομές -άρα ενέργεια. Η χρονιά ξεκίνησε με την ανακοίνωση του μεγαπρότζεκτ Stargate μαζί με Oracle και SoftBank, με στόχο τη δημιουργία υποδομής υπολογιστικής ισχύος τεχνητής νοημοσύνης 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε τέσσερα χρόνια. Το καλοκαίρι, η εταιρεία υπέγραψε σύμβαση 300 δισεκατομμυρίων για αγορά υπολογιστικής ισχύος AI με την Oracle. Τον Σεπτέμβριο, επανέλαβε με τους πρωταθλητές των τσιπ AI, AMD και Nvidia, σε συμφωνίες που θα αντιπροσωπεύουν εκατοντάδες δισεκατομμύρια επενδύσεων. Η Broadcom, η Amazon και η Coreweave έχουν επίσης υπογράψει δεσμεύσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων. Συνολικά, τα συμβόλαια αναμένεται να ξεπεράσουν τα 1.500 δισεκατομμύρια δολάρια για όλο το έτος.
Ο στόχος είναι απλός: η OpenAI θέλει να διασφαλίσει ότι διαθέτει την υποδομή υπολογιστικής ισχύος που θα υποστηρίξει την αύξηση της ζήτησης. Έως το 2030, θα πρέπει να διαθέτει μεταξύ 12GW και 28GW υπολογιστικής ικανότητας , που σύμφωνα με την εφημερίδα Figaro, πρόκειται για την εγκατεστημένη ισχύ του μισού γαλλικού πυρηνικού στόλου.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Η αμερικανική οικονομία απέναντι στον φόβο για «φούσκα» στην AI