Το 2025 υπήρξε μια χρονιά που χαρακτηρίστηκε από έντονες αλλαγές και σοβαρές αναταράξεις στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις, σε ένα περιβάλλον όπου η παγκόσμια ροή αγαθών και υπηρεσιών στο παγκόσμιο εμπόριο δοκιμάστηκε από πολιτικές δασμών, επαναδιαπραγματεύσεις συμφωνιών και τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις.
Η επάνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο επέφερε μια αναθεώρηση της αμερικανικής εμπορικής πολιτικής, με αύξηση των δασμών ακόμα και προς στρατηγικούς εταίρους, γεγονός που ανέβασε το μέσο επίπεδο των δασμών σε υψηλότερα επίπεδα από αυτά που είχαν καταγραφεί τα τελευταία χρόνια.
Οι αλλαγές αυτές δεν προκάλεσαν την καταστροφή που κάποιοι προέβλεπαν, αλλά δημιούργησαν έντονες αναταράξεις στη δομή του παγκόσμιου εμπορίου, με πλήθος κυβερνήσεων και επιχειρήσεων να αναπροσαρμόζουν τα δίκτυα εφοδιασμού και τις στρατηγικές τους ώστε να αντιμετωπίσουν τις νέες συνθήκες. Χωρίς πάντα να είναι εφικτό…
Την ίδια στιγμή, οι χώρες προσπάθησαν να εξισορροπήσουν τις πιέσεις που δημιουργήθηκαν από την αυξημένη αβεβαιότητα, με διαπραγματεύσεις για νέες εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες. Παρά τις εντάσεις, δεν υπήρξε κατάρρευση των οικονομικών ροών παγκοσμίως, όπως περίμεναν πολλοί, ενώ παράγοντες όπως η τεχνολογική καινοτομία σε κρίσιμους τομείς συνέβαλαν στη διατήρηση της δυναμικής σε αρκετές αγορές. Ωστόσο, το 2025 ολοκληρώθηκε με την παγκόσμια οικονομική κοινότητα να αναγνωρίζει ότι οι σημερινές συνθήκες αποτελούν ένα είδος «μήτρας» για την οικονομική στρατηγική του 2026.
Πρώτα ρήγματα και γέφυρες στον δρόμο για το 2026
Καθώς η χρονιά 2025 έκλεισε, μία από τις βασικές συζητήσεις στον οικονομικό κόσμο ήταν αν οι πρόσφατες εμπορικές πολιτικές θα παραμείνουν σε ισχύ ή αν θα αναθεωρηθούν στην πορεία του 2026. Συγκεκριμένα, σημαντικές αμφιβολίες περιστρέφονται γύρω από το αν οι υψηλότεροι δασμοί που επιβλήθηκαν θα συνεχίσουν να αποτελούν μέρος της αμερικανικής στρατηγικής, ή αν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ και άλλοι θεσμοί θα επαναπροσδιορίσουν τις νομικές βάσεις εφαρμογής τους. Η έκβαση τέτοιων αποφάσεων δεν θα επηρεάσει μόνο τις εμπορικές ισορροπίες μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Κίνας, αλλά θα στείλει επίσης ισχυρά σήματα προς τις αγορές σε όλον τον κόσμο σχετικά με το πώς οι μεγάλες δυνάμεις προτίθενται να διαχειριστούν το παγκόσμιο εμπόριο στον επόμενο κύκλο.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές για τις εμπορικές της σχέσεις με την Κίνα. Η υποτίμηση του γουάν και η δυναμική παρουσία των κινεζικών επιχειρήσεων στις εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν ενισχύσει τις εξαγωγές της Κίνας, ενώ οι ευρωπαϊκές εταιρείες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην περαιτέρω διείσδυση στην κινεζική αγορά. Το ερώτημα που αναδύεται για το 2026 είναι κατά πόσο η Ε.Ε. θα επιβάλλει δασμούς ή άλλα μέτρα προκειμένου να προστατεύσει τις δικές της οικονομικές δραστηριότητες και να αντιμετωπίσει τις εμπορικές ανισορροπίες που έχουν προκύψει από τις πρόσφατες εξελίξεις.
Γεωπολιτική αβεβαιότητα και διεθνείς ισορροπίες
Ένα από τα πιο έντονα συναισθήματα που θα διακατέχει τις αγορές για το 2026 είναι η γεωπολιτική αβεβαιότητα. Η ένταση στις σχέσεις μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, η επανεμφάνιση εθνικών πολιτικών προστατευτισμού και οι διαφορές στην προσέγγιση της παγκόσμιας οικονομικής συνεργασίας προδιαθέτουν ένα περιβάλλον όπου το εμπόριο μπορεί να δεχτεί νέες πιέσεις.
Οι πρόσφατοι δασμοί έχουν αναδιαμορφώσει τις εμπορικές ροές, αλλά παράλληλα έχουν ενισχύσει και τα σενάρια όπου η «απο-παγκοσμιοποίηση» ή η μετατόπιση των εφοδιαστικών αλυσίδων προς πιο εγχώριους προορισμούς αποκτούν έδαφος. Αυτές οι τάσεις, αν και δεν έχουν πλήρως εγκαθιδρυθεί, αυξάνουν σημαντικά το επίπεδο ερωτημάτων σχετικά με το τι μπορεί να συμβεί στην παγκόσμια αγορά αγαθών και υπηρεσιών το 2026, μια χρονιά που αναμένεται να φέρει νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για όσους μπορούν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
Επιπλέον, η αβεβαιότητα που προκαλείται από τις εμπορικές πολιτικές δεν είναι απλώς ζήτημα δασμών. Αναφέρεται επίσης στην ασάφεια ως προς τις μακροπρόθεσμες συμφωνίες, στις εμπορικές εντάσεις που περιστρέφονται γύρω από κρίσιμες πρώτες ύλες, και στην αμφίβολη προοπτική για κοινά πλαίσια συνεργασίας σε επίπεδο διεθνών θεσμών.
Οικονομικές προβλέψεις και εμπόριο το 2026
Οι προβλέψεις για το 2026 δείχνουν μια πιθανή επιβράδυνση στην αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου, με την ανάπτυξη της εμπορικής δραστηριότητας να αναμένεται να κινηθεί σε πιο συγκρατημένα επίπεδα σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Αυτό σημαίνει ότι οι δασμοί, οι εμπορικές διαπραγματεύσεις και οι γεωπολιτικές συνθήκες θα συνεχίσουν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του διεθνούς εμπορίου.
Η επιβράδυνση αυτή δεν είναι απλώς αποτέλεσμα των αυξημένων εμπορικών φραγμών, αλλά και της ευρύτερης αβεβαιότητας που επηρεάζει τους επιχειρηματικούς κύκλους και τις επιλογές επένδυσης σε πολλές περιοχές. Σε ένα περιβάλλον όπου οι επιχειρήσεις πρέπει να ζυγίζουν τις επιλογές τους ανάμεσα σε πιθανές διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα και αλλαγές στη ζήτηση των καταναλωτών, η σταθερότητα του παγκόσμιου εμπορίου για το 2026 παραμένει αμφίβολη.
Τι σημαίνει αυτό για κράτη και επιχειρήσεις
Για κράτη και πολυεθνικές εταιρείες, η βασική πρόκληση είναι να ενσωματώσουν στρατηγικές που να μπορούν να αντέξουν στις διακυμάνσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση εναλλακτικών διαδρομών εφοδιασμού, την προσαρμογή στις αλλαγές και στις απαιτήσεις εισαγωγών και εξαγωγών, και τις νέες επενδυτικές προτεραιότητες στους τομείς της τεχνολογίας και της παραγωγικής εφοδιαστικής υποδομής.
Η ικανότητα να διαχειριστούν αυτή την αβεβαιότητα μπορεί να καθορίσει ποιοι παίκτες θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που μπορεί να προκύψουν, αλλά και ποιοι θα αντιμετωπίσουν σοβαρά εμπόδια στην πορεία τους τη νέα χρονιά. Σε κάθε περίπτωση, το 2026 θα αποτελέσει (άλλη) μια κρίσιμη χρονιά για το παγκόσμιο εμπόριο.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Ξανά στα συρτάρια τα μετρητά «για παν ενδεχόμενο»