Καθώς οι παγκόσμιες οικονομικές και εμπορικές δυναμικές συνεχίζουν να αλλάζουν με ταχύ ρυθμό, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έχει αναδειχθεί όχι απλά ως ένας βασικός παίκτης των διεθνών αγορών, αλλά ως μια από τις πιο ισχυρές δυνάμεις χρηματοδότησης στον κόσμο. Αυτό δεν είναι απλώς μια μεταβατική φάση· πρόκειται για μια οικονομική μετατόπιση που θέτει την Κίνα στη θέση ενός «παγκόσμιου τραπεζίτη», με επιρροή που εκτείνεται σε δεκάδες χώρες και πολλούς στρατηγικούς τομείς. Το 2025, σύμφωνα με το Forbes, αποτέλεσε το έτος όπου τόσο οι αριθμοί όσο και οι πολιτικές κινήσεις κατέδειξαν την κλίμακα της χρηματοπιστωτικής παρουσίας του Πεκίνου — μια παρουσία που πλέον δεν μπορεί να αγνοηθεί από κυβερνήσεις ή επενδυτές ανά τον κόσμο.
Μέσα στους πρώτους έντεκα μήνες του 2025, το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας έφτασε σε επίπεδα-ρεκόρ, αντικατοπτρίζοντας τη συνεχή ισχύ των εξαγωγών της σε κρίσιμες αγορές όπως η Ευρώπη, η Νοτιοανατολική Ασία και η Νότια Αμερική. Αυτό το πλεόνασμα, που αυξήθηκε παρά τις εμπορικές εντάσεις και τα προστατευτικά μέτρα που εφαρμόστηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις, δημιούργησε μια τεράστια ρευστότητα την οποία το Πεκίνο δεν απλώς «κρατάει στο ταμείο», αλλά τη διοχετεύει στο εξωτερικό μέσω ενός εκτενούς δικτύου δανείων και χρηματοδοτικών δεσμεύσεων.
Η στρατηγική αυτή έχει οδηγήσει το κινεζικό χαρτοφυλάκιο δανείων στο εξωτερικό στα περίπου 2,1 τρισ. δολάρια, αριθμός που ξεπερνά προηγούμενες εκτιμήσεις και καθιστά την Κίνα τον μεγαλύτερο επίσημο πιστωτή στον πλανήτη.
Νέα γεωοικονομική ισορροπία
Το εύρος αυτής της χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας είναι εντυπωσιακό: κινεζικά δάνεια και επενδύσεις έχουν φτάσει σε περισσότερες από 170 χώρες παγκοσμίως, επηρεάζοντας όχι μόνο αναπτυσσόμενες οικονομίες αλλά και ανεπτυγμένα κράτη που παραδοσιακά βασίζονταν σε άλλες πηγές χρηματοδότησης. Αυτή η νέα μορφή διεθνούς πίστης διαφοροποιεί σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτούνται μεγάλα έργα υποδομής, ενέργειας και τεχνολογίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αντί να προσφέρει δάνεια κυρίως με στόχο την ευημερία των λιγότερο ανεπτυγμένων πληθυσμών, όπως παραδοσιακά επιχειρούσαν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή η Παγκόσμια Τράπεζα, η Κίνα συνδέει στενά τη χρηματοδοτική της ισχύ με στρατηγικούς οικονομικούς και πολιτικούς στόχους που ενισχύουν τη θέση της στον παγκόσμιο χάρτη.
Ένα παράδειγμα αυτής της δυναμικής είναι το γεγονός ότι οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε κάποιες περιπτώσεις, αποτέλεσαν από τους μεγαλύτερους μεμονωμένους αποδέκτες κινεζικών χρηματοδοτήσεων. Χρηματοδοτήσεις για υποδομές ενέργειας, σταθμούς δεδομένων και μεταφορές δείχνουν πώς η ροή κεφαλαίων δεν περιορίζεται πλέον σε παραδοσιακούς «αναπτυσσόμενους» τομείς αλλά επεκτείνεται και στα αναπτυγμένα χρηματοπιστωτικά κέντρα του κόσμου.
Σύνδεση με τη βιομηχανική πολιτική
Η στρατηγική δανεισμού της Κίνας δεν είναι τυχαία. Αποτελεί βασικό εργαλείο της ευρύτερης οικονομικής και βιομηχανικής της πολιτικής. Προγράμματα όπως η πολιτική «Made in China 2025» έχουν ενισχύσει την κατεύθυνση προς υψηλής τεχνολογίας τομείς όπως η ημιαγωγή, η ρομποτική και οι προηγμένες τεχνολογίες, με το κινεζικό κράτος να χρηματοδοτεί, μέσω δανείων, εξαγορές και έργα που μπορούν να ενισχύσουν τη διεθνή παρουσία της χώρας. Με άλλα λόγια, οι δανειακές ροές δεν είναι μόνο χρηματοοικονομικά εργαλεία, αλλά στρατηγικά μέσα για την εξασφάλιση τεχνολογικών και εμπορικών πλεονεκτημάτων στην παγκόσμια οικονομία.
Επιπλέον, ενώ η πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, ένας Δρόμος» έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αρχική φάση της εξαγωγής κινεζικών έργων υποδομής, η πρόσφατη χρηματοδότηση δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτήν, με μεγάλο μέρος του χαρτοφυλακίου να επικεντρώνεται σε χώρες υψηλότερου εισοδήματος και σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Τι ανησυχεί τη Δύση
Αυτή η μεγάλη παρουσία στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τις ΗΠΑ και τις ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες βλέπουν το παραδοσιακό καθεστώς διεθνούς χρηματοδότησης να αμφισβητείται. Η απάντηση των ΗΠΑ περιλαμβάνει τη σύσταση νέων χρηματοδοτικών οχημάτων και την αναμόρφωση της εξωτερικής βοήθειας με στόχο να ενισχύσει τόσο τις εγχώριες βιομηχανικές δυνατότητες όσο και τη χρηματοδότηση έργων στρατηγικής σημασίας. Κεντρικός στόχος είναι να αντισταθμίσει την κινεζική επιρροή σε κρίσιμους τομείς που αφορούν την εθνική ασφάλεια και την τεχνολογική υπεροχή.
Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν πιο προσεκτικά τις επενδύσεις στο τεχνολογικό και βιομηχανικό πεδίο, προκειμένου να μην αφήσουν ευαίσθητους τομείς υπό το οικονομικό έλεγχο ξένων χρηματοδοτών. Αυτή η στροφή δείχνει πως η παγκόσμια χρηματοπιστωτική αρχιτεκτονική εισέρχεται σε μια νέα φάση, όπου όχι μόνο η ποσότητα κεφαλαίων αλλά και ο στρατηγικός προσανατολισμός της χρηματοδότησης αποτελεί κεντρικό παράγοντα γεωοικονομικής επιρροής.
Η επόμενη μέρα
Το 2026 αναμένεται να είναι μια χρονιά κατά την οποία η θέση της Κίνας στο διεθνές οικονομικό και χρηματοπιστωτικό σύστημα θα δοκιμαστεί περαιτέρω καθώς οι μεγάλες δυνάμεις αναζητούν ισορροπίες μεταξύ ανταγωνισμού και συνεργασίας. Η προσπάθεια να βρεθούν νέες μορφές διεθνούς χρηματοδότησης, αλλά και να αντιμετωπιστεί η αυξανόμενη επιρροή του Πεκίνου, δείχνει –σύμφωνα πάντα με το Forbes– πως οι κανόνες του παγκόσμιου παιχνιδιού αλλάζουν — με την Κίνα να βρίσκεται στην καρδιά αυτής της μεταβολής.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Η Κίνα «κλειδώνει» το ασήμι: Περιορισμοί από την Πρωτοχρονιά στις εξαγωγές