Με την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, πολλές εταιρείες διατείνονταν ότι θα τερματίσουν τις εμπορικές τους δραστηριότητες στη Ρώσια.
Η Inditex ήταν μία από αυτές τις εταιρείες που δεσμεύτηκαν ότι θα παύσουν τις δραστηριότητές τους στη χώρα, ωστόσο τώρα φαίνεται ότι σχεδιάζει να επιστρέψει.
Η ιστορία της Inditex στη Ρωσία
Η Inditex, ιδιοκτήτρια εταιρεία της Zara, ήταν από τις πρώτες δυτικές εταιρείες που διέκοψαν τις δραστηριότητές τους στη Ρωσία, μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, αναστέλλοντας τη λειτουργία τους μόλις εννέα ημέρες μετά την έναρξη της σύγκρουσης.
Παρά τη φαινομενικά ξεκάθαρη αποχώρηση, οι λεπτομέρειες της διαδικασίας δείχνουν ότι ο κορυφαίος παγκόσμιος όμιλος μόδας – στον οποίο ανήκουν επίσης τα Bershka, Pull & Bear και Stradivarius, που είχαν παρουσία στη ρωσική αγορά – έχει διατηρήσει ευνοϊκές προϋποθέσεις για πιθανή επιστροφή, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times (FT).
Στις αρχές του 2023, η Inditex χρηματοδότησε τη ρωσική θυγατρική της, η οποία πλέον φέρει την επωνυμία New Fashion, λίγο πριν την πουλήσει σε μέλη λιβανέζικης οικογένειας που διαχειρίζεται το franchise του ισπανικού ομίλου στη Μέση Ανατολή, για ποσό που χαρακτηρίστηκε ως «μη σημαντικό», σύμφωνα με εταιρικές καταχωρήσεις και επίσημες δηλώσεις.
Ωστόσο, οι λεπτομέρειες της αποχώρησής της ευνοούν τον μεγαλύτερο όμιλο μόδας στον κόσμο, στην περίπτωση που επιλέξει να επιστρέψει, εξηγούν οι FT.
Οι μάρκες που αντικαταστάθηκαν μοιάζουν με εκείνες της Inditex
Σύμφωνα με την έρευνα των (FT), οι μάρκες που αντικαταστάθηκαν από τον αγοραστή, αποτελούν σχεδόν πανομοιότυπα προϊόντα με εκείνα της Inditex, ενώ βασίζονται στους ίδιους προμηθευτές και απασχολούν το πρώην προσωπικό της.
Και βάσει των όρων της συμφωνίας, η Inditex διατηρεί το δικαίωμα να μετατρέψει τη συμφωνία «αμέσως» και χωρίς κόστος σε σύμβαση franchise, βάσει της οποίας οι δικές της φίρμες θα επιστρέψουν στα πρώην καταστήματά της στη Ρωσία.
«Αυτό φαίνεται να είναι ένα παρόμοιο μοτίβο με άλλες αποχωρήσεις τύπου “μπούμερανγκ”… ή εξόδους όπου έχει τεθεί το θεμέλιο για επιστροφή όταν αυτό θα είναι αποδεκτό», δήλωσε ο Κρίστιαν Λάσλετ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ulster, ο οποίος έχει μελετήσει τις αποχωρήσεις δυτικών εταιρειών από τη Ρωσία.
Η Inditex δήλωσε στους FT ότι ούτε συμμετέχει στην πρώην ρωσική της επιχείρηση ούτε τη στηρίζει με οποιονδήποτε τρόπο, και ότι «ο σκοπός της συναλλαγής ήταν η πώληση της επιχείρησής μας… διατηρώντας παράλληλα την επιλογή επανεισόδου στην αγορά μέσω συμφωνίας franchise».
H Ομάδα Daher
Το 2022 και λίγους μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Inditex ανακοίνωσε ότι θα πουλήσει την επιχείρηση – για ένα ποσό που δεν αποκαλύφθηκε – στην «Ομάδα Daher», σε μια ανακοίνωση που δεν αποκάλυπτε περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τη συναλλαγή.
Αν και δεν υπάρχει κάποια οντότητα με την ονομασία «Ομάδα Daher», η Inditex δήλωσε στους Financial Times ότι είχε χρησιμοποιήσει τον όρο για να υποδείξει ότι ο αγοραστής ήταν «μέρος του ομίλου επενδυτικών εταιρειών που ανήκουν στην οικογένεια Daher» — της οποίας ο Όμιλος Azadea διατηρεί το franchise της Inditex στη Μέση Ανατολή.
H εταιρεία που ελέγχεται από την οικογένεια Daher και κατέχει πλέον τις ρωσικές δραστηριότητες – μια εταιρεία με την επωνυμία Mixed R DMCC, της οποίας ο ιστότοπος υπόσχεται «συνέχεια σε ένα εξαιρετικό ταξίδι μόδας» – ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022.
Λίγο αργότερα δημιούργησε νέες φίρμες που πλέον καταλαμβάνουν πολλά από τα 243 ρωσικά καταστήματα που περιλαμβάνονταν στη συμφωνία.
Τα πρώην καταστήματα Zara, Pull & Bear, Bershka και Stradivarius φέρουν πλέον τα ονόματα Maag, Dub, Ecru και Vilet αντίστοιχα.
R Mixed και Mixed R
Ο νέος ιδιοκτήτης εξαρτάται από ορισμένες από τις ίδιες εταιρείες με τον ισπανικό όμιλο για την προμήθεια των προϊόντων του, σύμφωνα με εμπορικά δεδομένα που δείχνουν ότι τρεις από τους βασικούς προμηθευτές της Inditex ήταν επίσης οι κορυφαίοι προμηθευτές της R Mixed, θυγατρικής της Mixed R, το 2023 και το 2024.
Η Inditex ανέφερε ότι είναι συνηθισμένη πρακτική στον κλάδο διαφορετικοί λιανοπωλητές να χρησιμοποιούν τους ίδιους προμηθευτές και ότι «διασφαλίζει ενεργά την πλήρη αποκλειστικότητα για όλα τα προϊόντα που πωλούνται από τις φίρμες της».
Ωστόσο, πολλά από τα σχέδια των νέων ρωσικών φίρμων φέρουν έντονη ομοιότητα με προϊόντα της Zara και άλλων φίρμων της Inditex, σύμφωνα με εικόνες από τα ηλεκτρονικά καταστήματα των εταιρειών.
Η Mixed R υποστήριξε ότι δεν έχει καμία σχέση με την Azadea και ότι οι «λειτουργίες δημιουργικού σχεδιασμού και αγορών διεκπεραιώνονται από ανεξάρτητη ομάδα στο Ντουμπάι».
Επίσης ανέφερε ότι η Azadea και η Mixed R DMCC «είναι πλήρως ανεξάρτητες οντότητες, με διαφορετική μετοχική σύνθεση και χωρίς καμία επιχειρηματική σύνδεση».
Ωστόσο, σύμφωνα με εταιρικά αρχεία, η Mixed R ανήκει κατά συνιδιοκτησία στους Hassan Ghaleb Daher και Mohamed Ali Ghaleb Daher, δύο από τα τέσσερα αδέλφια που συνιδιοκτητών του όμιλο Azadea.
Η καμπάνια της Maag μοιάζει με εκείνη της Zara
Πέρα από την ομοιότητα των προϊόντων, η πρώτη καμπάνια της Maag στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ανοιξιάτικη/καλοκαιρινή συλλογή 2023 γυρίστηκε στην ίδια τοποθεσία με αντίστοιχη καμπάνια της Zara την ίδια περίπου περίοδο.
Και οι δύο καμπάνιες κινηματογραφήθηκαν στο Λανθαρότε από την ίδια ισπανική εταιρεία παραγωγής, σύμφωνα με αναρτήσεις των δύο brands στο Instagram.
Η Inditex σχολίασε ότι το Λανθαρότε «είναι συχνός και δημοφιλής προορισμός για παραγωγές εικόνας στη βιομηχανία της μόδας».
Τα δάνεια της ρωσικής θυγατρικής
Τον Δεκέμβριο του 2022, δύο μήνες μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, η Inditex διαγράψε δάνειο ύψους 9,1 δισ. ρουβλίων μαζί με τους τόκους — ποσό που αντιστοιχούσε τότε σε περίπου 120 εκατ. ευρώ — προς τη ρωσική της θυγατρική, σύμφωνα με εταιρικά έγγραφα. Τα ίδια έγγραφα δείχνουν ότι στη συνέχεια τοποθέτησε συνολικά 5,7 δισ. ρούβλια, πάνω από 65 εκατ. ευρώ εκείνη την περίοδο, στην εταιρεία μέσα στους επόμενους τέσσερις μήνες — πριν ολοκληρωθεί η πώληση.
Η Nataliia Rybalko, ερευνήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Κιέβου, η οποία μελετά τις αποχωρήσεις πολυεθνικών από τη Ρωσία, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει καμία άλλη περίπτωση δυτικής εταιρείας που να χρηματοδότησε την επιχείρηση που επρόκειτο να πουλήσει.
«Αντιθέτως, όταν οι εταιρείες αποχωρούν από τη Ρωσία, αποσύρουν όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα πριν από την πώληση», είπε χαρακτηριστικά.
Ο Paul Ostling, πρώην παγκόσμιος Chief Operating Officer της EY και πρόεδρος επιτροπών ελέγχου σε εισηγμένες ρωσικές εταιρείες, χαρακτήρισε αυτονόητο από λειτουργικής πλευράς ότι «συνήθως δεν επενδύεις σε ένα περιουσιακό στοιχείο που σκοπεύεις να πουλήσεις».
Σημείωσε ότι οι οικονομικές καταστάσεις της New Fashion για το 2023 δείχνουν πως η Inditex είχε κατατάξει το περιουσιακό στοιχείο ως μη κυκλοφορούν — δηλαδή προοριζόμενο για πώληση — όταν έγινε η εισφορά κεφαλαίου. «Το ερώτημα, λοιπόν, είναι: γιατί να τοποθετήσεις κεφάλαιο σε ένα στοιχείο που θεωρείται μη κυκλοφορούν και προορίζεται για πώληση;»
Η Inditex απάντησε ότι η επιχείρηση είχε σημαντικά λειτουργικά έξοδα αλλά καθόλου πωλήσεις, και πως οι υποχρεώσεις απέναντι σε «εργαζομένους, τοπικές αρχές, ιδιοκτήτες ακινήτων κ.λπ. έπρεπε να τηρηθούν, ακόμα κι αν η εταιρεία βρισκόταν προς πώληση», τονίζοντας ότι η ενίσχυση με κεφάλαιο ήταν συνεπής με αυτές τις συνθήκες.
Από το κλείσιμο της ρωσικής επιχείρησης τον Μάρτιο του 2022 έως την πώλησή της τον Απρίλιο του 2023, η New Fashion έλαβε περισσότερες από 800 αποστολές ενδυμάτων από τον υποψήφιο αγοραστή στη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με εμπορικά δεδομένα.
Η Inditex δήλωσε ότι είχε συμφωνήσει με την οικογένεια Daher να ξεκινήσει η New Fashion τις εισαγωγές εμπορευμάτων πριν ολοκληρωθεί η πώληση, «ώστε να διευκολυνθεί το άμεσο άνοιγμα της δραστηριότητας του αγοραστή στη Ρωσία».
Αν και τόσο η Inditex όσο και η R-Mixed δεν αποκάλυψαν τους όρους της πώλησης ούτε το ποσό που, αν υπήρξε, άλλαξε χέρια, ο ισπανικός όμιλος υπολόγισε τον Ιανουάριο του 2023 ότι η ρωσική του επιχείρηση είχε «ρευστοποιήσιμη αξία» 183 εκατ. ευρώ.
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με τα έσοδα από την πώληση, η Inditex παρέπεμψε στο συνολικό κόστος εξόδου από τη Ρωσία, το οποίο ανήλθε σε 231 εκατ. ευρώ, και σημείωσε ότι «τα έσοδα που προέκυψαν από την πώληση δεν ήταν σημαντικά».
Ασυνήθιστη η συμφωνία με την οικογένεια Daher
Άτομα με γνώση της λειτουργίας δυτικών λιανεμπόρων στη Ρωσία επισήμαναν ότι η συμφωνία της Inditex με την οικογένεια Daher είναι ασυνήθιστη, καθώς δεν περιλαμβάνει μια παραδοσιακή ρήτρα επαναγοράς — έναν μηχανισμό που επιτρέπει συνήθως στις εταιρείες να επανακτήσουν τις πωληθείσες οντότητες εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος και με προκαθορισμένο τίμημα.
Αντί αυτού, βάσει των όρων της συμφωνίας που έχουν αποκαλυφθεί, ο λεγόμενος όμιλος Daher «υποχρεούται» να προχωρήσει «αμέσως» σε σύναψη σύμβασης franchise με την Inditex για τα μεταβιβασθέντα καταστήματα, εφόσον αλλάξουν οι συνθήκες της αγοράς.
Δεκάδες εργαζόμενοι της Inditex — μεταξύ των οποίων σχεδιαστές, διευθυντές brands και υπεύθυνοι αγορών — μετεγκαταστάθηκαν στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να εργαστούν στη νέα δραστηριότητα του ομίλου Daher, σύμφωνα με τους FT.
Εννέα εξ αυτών μετακινήθηκαν το 2022, πριν ολοκληρωθεί η πώληση, σύμφωνα με τα προφίλ τους στο LinkedIn, ενώ οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν αργότερα, εντασσόμενοι σε ομάδα πρώην στελεχών της Inditex, που εργάζονταν ήδη για την εταιρεία στα ΗΑΕ. Ένα από αυτά τα στελέχη, που είχε προσληφθεί από τη R Mixed ως υπεύθυνος υποδημάτων τον Μάρτιο του 2023, επανεντάχθηκε στην Inditex τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με το LinkedIn.
Η Inditex ανέφερε ότι το 2024 χορηγήθηκαν περισσότερες από 800 άδειες άνευ αποδοχών, αριθμός σύμφωνος με τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών. Υπενθύμισε επίσης ότι, βάσει της ισπανικής εργατικής νομοθεσίας, η άδεια αυτή δεν χορηγείται από τον εργοδότη αλλά αποτελεί «δικαίωμα του εργαζόμενου, το οποίο ο εργοδότης υποχρεούται να εγκρίνει».
Τουλάχιστον ένας εργαζόμενος της εταιρείας συμμετοχών με έδρα το Ντουμπάι παραμένει επίσημα μέλος του προσωπικού της Inditex με καθεστώς άδειας άνευ αποδοχών, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τη δομή της συμφωνίας Inditex–Daher.
Οι μέχρι τώρα αδημοσίευτες λεπτομέρειες της πώλησης της ρωσικής επιχείρησης της Inditex υποδηλώνουν ότι ο ισπανικός όμιλος βρίσκεται σε καλύτερη θέση από άλλες δυτικές εταιρείες λιανικής όσον αφορά την πιθανή επανείσοδο στη ρωσική αγορά.
Ρωσικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν φέτος ότι η Inditex ενδέχεται να επιστρέψει σύντομα στη Ρωσία, εν μέσω μιας γενικότερης προσέγγισης μεταξύ Μόσχας και ΗΠΑ.
Ωστόσο, άτομα που συνεργάζονται με δυτικές επιχειρήσεις στη Ρωσία χαρακτήρισαν αυτές τις πληροφορίες πρόωρες. Η Inditex αρνήθηκε να σχολιάσει, χαρακτηρίζοντας τα δημοσιεύματα ως «παραπλανητικές φήμες».
«Αυτό φαίνεται να είναι μέρος ενός μοτίβου που έχω παρατηρήσει και σε άλλες περιπτώσεις, όπου εταιρείες αποχώρησαν από τη Ρωσία και τα περιουσιακά τους στοιχεία μεταβιβάστηκαν σε επιλεγμένες εταιρείες συμμετοχών με έδρα τα ΗΑΕ, για τις οποίες είναι πρακτικά αδύνατον να βρεθούν πληροφορίες και άρα να τεθούν υπό ουσιαστικό έλεγχο», δήλωσε ο Kristian Lasslett.
«Η Ρωσία υπήρξε εξαιρετικά κερδοφόρα αγορά για ορισμένες δυτικές εταιρείες, όπως η Inditex… Τέτοιου είδους δομές θέτουν το ερώτημα κατά πόσο πρόκειται για γνήσια αποχώρηση ή για μια προσωρινή τοποθέτηση, εν αναμονή επιστροφής».
Η Inditex απάντησε ότι οι οικονομικές της καταστάσεις «παρέχουν αξιόπιστη, ακριβή και λεπτομερή πληροφόρηση σχετικά με τη συναλλαγή». Πρόσθεσε ότι δεν σχολιάζει «απόψεις, αντιλήψεις ή συμπεράσματα που δεν βασίζονται σε τεκμηριωμένη και ακριβή ανάλυση».
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Κίνα: Συνεχόμενη ενίσχυση της οικονομικής καινοτομίας