Η Ισπανία κατάφερε να εξαιρεθεί από τον νέο φιλόδοξο στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ, μετά από αρκετές ημέρες διπλωματικών διαβουλεύσεων, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, λίγο πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας την Τρίτη.
«Σεβόμαστε απόλυτα τη νόμιμη επιθυμία άλλων χωρών να αυξήσουν τις αμυντικές τους επενδύσεις, αλλά εμείς δεν θα το κάνουμε», δήλωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ την Κυριακή. Όπως διευκρίνισε, η Ισπανία μπορεί να αυξήσει τις δαπάνες της στο 2,1% του ΑΕΠ — «τίποτα παραπάνω, τίποτα λιγότερο».
Σε επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, με ημερομηνία 22 Ιουνίου και περιεχόμενο που είδε το Bloomberg, ο Σάντσεθ υπογράμμισε πως η Ισπανία θα τηρήσει τους νέους στόχους για εξοπλισμούς και στρατεύματα, χωρίς όμως να δεσμευτεί στο κόστος που τους συνοδεύει.
Ο ίδιος ο Ρούτε, σε απαντητική του επιστολή προς τον Σάντσεθ την Κυριακή, επιβεβαίωσε πως η Ισπανία θα έχει «ευελιξία» ως προς το πώς θα ανταποκριθεί στους στόχους, ώστε «να καθορίσει με κυρίαρχο τρόπο το δικό της μονοπάτι για την επίτευξη των επιχειρησιακών δυνατοτήτων».
Το ΝΑΤΟ υπολογίζει ότι απαιτείται αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 3,5% του ΑΕΠ για την επίτευξη των στόχων, από το 2% που ισχύει μέχρι σήμερα, ενώ άλλα 1,5% θα διατεθούν σε υποστηρικτικές δαπάνες, όπως η κυβερνοασφάλεια και η στρατιωτική υποδομή, ώστε να καλυφθεί ο στόχος 5% που έχει προτείνει ο Τραμπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, την Κυριακή τροποποιήθηκε η διατύπωση του προσχεδίου της κοινής δήλωσης από «δεσμευόμαστε» σε «οι σύμμαχοι δεσμεύονται», προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη ευελιξία.
Εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ επιβεβαίωσε πως οι διαπραγματεύσεις επί της δήλωσης ολοκληρώθηκαν και ότι το τελικό κείμενο εγκρίθηκε από όλα τα μέλη. Αναμένεται η επίσημη υιοθέτησή του από τους ηγέτες στη Σύνοδο της Χάγης.
Η σθεναρή αντίθεση του Σάντσεθ στον στόχο 5% — τον οποίο χαρακτήρισε παράλογο και αντιπαραγωγικό για τη χώρα του — οδήγησε τον Τραμπ να επικρίνει δημοσίως την Ισπανία την Παρασκευή ως «κακοπληρωτή» που οφείλει να ενισχύσει την αμυντική της προσπάθεια.
Η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη διεξάγεται εν μέσω κλιμάκωσης στην ευρύτερη περιοχή, με τις ΗΠΑ να έχουν εμπλακεί στρατιωτικά στις επιθέσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν, ενώ η Ευρώπη αναμένει αποφάσεις του Τραμπ για τη στάθμη των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή, ενόσω συνεχίζεται ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Οι πιέσεις προς την Ισπανία είχαν ενταθεί το τελευταίο διάστημα, καθώς οι ηγέτες του ΝΑΤΟ είχαν ήδη πείσει χώρες όπως η Ιταλία και το Βέλγιο να συμφωνήσουν με τον νέο στόχο. Ο Σάντσεθ πάντως εξακολουθεί να αντιμετωπίζει αντιδράσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησής του για την αύξηση στο 2,1% του ΑΕΠ.
«Πιστεύουμε ότι η συζήτηση δεν πρέπει να περιστρέφεται γύρω από ποσοστά, αλλά γύρω από επιχειρησιακές δυνατότητες», δήλωσε ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες από τις Βρυξέλλες τη Δευτέρα. «Μπορούμε να φτάσουμε τους στόχους του ΝΑΤΟ με 2,1%, και αυτό έχει αναγνωριστεί από τη Συμμαχία», πρόσθεσε.
Αν και ο Μαρκ Ρούτε αρχικά είχε προτείνει το 2032 ως έτος επίτευξης του στόχου, η τελευταία εκδοχή του σχεδίου τον μεταθέτει για το 2035, ενώ αφαιρέθηκε και η πρόβλεψη για ετήσιες υποχρεωτικές αυξήσεις δαπανών, ώστε να διευκολυνθούν τα κράτη-μέλη που υστερούν.
Η αύξηση των βασικών αμυντικών δαπανών από το 2% στο 3,5% θα είναι η πλέον απαιτητική, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, παρότι οι υποστηρικτικές δαπάνες (1,5%) είναι ευκολότερο να επιτευχθούν, χάρη στον ευρύ ορισμό τους. Το ΝΑΤΟ θα επανεξετάσει τις απαραίτητες δυνάμεις και εξοπλισμούς το 2029, οπότε και ενδέχεται να επανακαθοριστεί το σχετικό κόστος, δίνοντας περιθώρια στα κράτη με χαμηλότερες δαπάνες.
Η Ουάσιγκτον πιέζει για τη μεγαλύτερη αύξηση αμυντικών δαπανών στην ιστορία της Συμμαχίας, υποστηρίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αναλάβουν περισσότερη ευθύνη για την ίδια τους την ασφάλεια. «Δεν πιστεύω ότι πρέπει να το κάνουμε εμείς, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να το κάνουν αυτοί», δήλωσε ο Τραμπ την Παρασκευή, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο απόσυρσης της στήριξης των ΗΠΑ.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Αμυντικές δαπάνες: Οι χώρες του ΝΑΤΟ προχωρούν σε αύξηση στο 5% του ΑΕΠ