Τον Μάρτιο του 2025 ο πρόεδρος της Κίνας είχε δηλώσει σε ξένους επιχειρηματίες ότι «η προσπάθεια αποσύνδεσης και διατάραξης των αλυσίδων εφοδιασμού θα βλάψει μόνο τους άλλους και δεν θα ωφελήσει τον εαυτό του». Για τον Economist ήταν μια σοφή συμβουλή κάνοντας λόγο για «μαεστρία» που επιδεικνύει το Πεκίνο στη διεξαγωγή εμπορικού πολέμου, παρά το γεγονός ότι η ανακωχή με τις ΗΠΑ πήρε παράταση.
Ενώ ΗΠΑ και Κίνα εξετάζουν μια ευρύτερη συμφωνία για να σταθεροποιήσουν την αξίας αξίας 659 δισ. δολαρίων τον χρόνο εμπορική τους σχέση, η Κίνα γνωρίζει ότι η δύναμή της δεν βρίσκεται σε αυτά που αγοράζει, αλλά σε αυτά που πουλά.
Υπενθυμίζεται ότι τον Απρίλιο, η Κίνα σε αντίποινα για τους αμερικανικούς δασμούς, έκοψε την παροχή επεξεργασμένων σπάνιων γαιών και μαγνητών κρίσιμων για τη βιομηχανία των ΗΠΑ. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία αξίας 1,5 τρισ. δολαρίων, μεταξύ άλλων, πανικοβλήθηκε και ο Τραμπ αναζήτησε ειρήνη.
Τον Ιούλιο, η ΕΕ ανησυχούσε έντονα πριν από τη σύνοδο κορυφής ΕΕ–Κίνας, καθώς οι ροές σπάνιων γαιών και τεχνολογίας μπαταριών προς την Ευρώπη επιβραδύνθηκαν χωρίς εξήγηση — και η επίσπευσή τους έγινε αντικείμενο διαπραγμάτευσης.
Σύμφωνα με τον Economist, όλα φαίνονται να ευθυγραμμίζονται με ένα πολύ προσεκτικό σχέδιο του Σι. Το 2020, κάλεσε την Κίνα να δημιουργήσει ασύμμετρες εξαρτήσεις, απαλλάσσοντας τις δικές της αλυσίδες εφοδιασμού από ξένες εισροές, ενώ θα «σφίγγει την εξάρτηση των διεθνών παραγωγικών αλυσίδων από την Κίνα».
Σε μια μυστική συνεδρίαση τον Απρίλιο εκείνης της χρονιάς, είπε σε ισχυρό κομματικό όργανο ότι τέτοιες εξαρτήσεις αποτελούν «ισχυρό αντίμετρο και αποτρεπτική ικανότητα απέναντι σε ξένους που θα επιχειρούσαν τεχνητά να κόψουν την παροχή [προς την Κίνα]». Η επιδίωξή του είναι άλλες χώρες να εξαρτώνται από την Κίνα, χωρίς η ίδια να εξαρτάται από αυτές.
Πώς λειτουργεί το οικονομικό οπλοστάσιο της Κίνας;
Η Κίνα κρατάει στα χέρια της κάποια «μονοπώλια» σε πολύ σημαντικά υλικά και εξαρτήματα που χρειάζεται ο υπόλοιπος κόσμος για να φτιάξει προϊόντα, αυτά είναι από κινητήρες μαχητικών αεροσκαφών μέχρι μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων και smartphones.
Αντί να πουλάει έτοιμα προϊόντα, η Κίνα ελέγχει τα βασικά βιομηχανικά «υλικά» που χρειάζονται για να φτιαχτούν αυτά τα προϊόντα, και συχνά είναι η μοναδική ή σχεδόν μοναδική πηγή τους στον κόσμο. Αυτό της δίνει ένα τεράστιο διαπραγματευτικό όπλο: αν θέλει, μπορεί να σταματήσει την προμήθεια αυτών των υλικών και να προκαλέσει αναστάτωση σε ολόκληρες ξένες βιομηχανίες.
Από το 2023 και μετά, το Πεκίνο έχει θεσπίσει ένα σύστημα «αδειών εξαγωγής» για πάνω από 700 τέτοια προϊόντα. Για να πάρει κάποιος άδεια, πρέπει να δηλώσει ποιος θα είναι ο τελικός χρήστης. Έτσι, η Κίνα μπορεί να κόβει στοχευμένα την παροχή σε συγκεκριμένες εταιρείες ή χώρες, ακόμη κι αν συνεχίζει να πουλάει σε άλλες. Για παράδειγμα, μπορεί να περιορίσει μαγνήτες για αεροπορικούς κινητήρες μόνο προς ορισμένους πελάτες, ανεβάζοντας το κόστος τους.
Η στρατηγική της είναι να μη σταματά τις εξαγωγές έτοιμων προϊόντων, γιατί αυτό θα έβλαπτε τις δικές της εταιρείες). Αντίθετα, σκοπεύει να περιορίζει τα κρίσιμα εξαρτήματα που χρειάζονται οι ανταγωνιστές για να τα φτιάξουν. Οι έλεγχοι εξαγωγών ακολουθούν το μοτίβο της διατήρησης αλυσίδων υψηλής προστιθέμενης αξίας εντός Κίνας, λέει η Ρεβέκα Αρκεσάτι του MERICS. Έτσι, οι κινεζικές βιομηχανίες αγοράζουν φθηνότερα στο εσωτερικό, ενώ οι ξένες δυσκολεύονται και χάνουν ανταγωνιστικότητα.
Το παράδειγμα της Ινδίας
Αυτή η τακτική φαίνεται να εφαρμόζεται στην Ινδία: η Κίνα έχει σταματήσει άδειες για μηχανήματα και σπάνια μέταλλα που χρειάζονται οι γραμμές παραγωγής της Apple εκεί, επιβραδύνοντας την παραγωγή iPhone και AirPods. Μάλιστα, η Foxconn απέσυρε εκατοντάδες Κινέζους μηχανικούς από την Ινδία, κάτι που δείχνει ότι οι κινήσεις ήταν πιθανότατα συντονισμένες.
Έτσι, άλλοτε η Κίνα συνήθιζε να περιορίζει τα ξένα προϊόντα στην δική της αγορά, πχ λιθουανικό βοδινό. Πλέον το οικονομικό οπλοστάσιο του Σι πιέζει τις αλυσίδες εφοδιασμού και ξένες βιομηχανίες που εξαρτώνται από αυτές.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Κιμ Χεόν Χι: Στη φυλακή η πρώην Πρώτη Κυρία της Νότιας Κορέας