Του Χρήστου Μιχάλαρου
Με σταθερότερα βήματα απ’ ότι επιτάσσουν οι εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οδεύει στα δημοσιονομικά η Κύπρος.
Ωστόσο, οι δείκτες υποδεικνύουν ότι με το πέρασμα του χρόνου υπάρχει μια «χαλάρωση» στα δημοσιονομικά, με την Κύπρο σχεδόν να μηδενίζει τις προσδοκίες της για πειθαρχία μέχρι το 2020.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που αποτελούν τις εκθέσεις σταθερότητας των χωρών και περιλαμβάνονται στην ετήσια έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Κομισιόν και τα οποία κατατέθηκαν από τα κράτη-μέλη τον περασμένο Μάιο, οι προβλέψεις της Κύπρου για τα επόμενα χρόνια είναι πιο συντηρητικές από εκείνες των ευρωπαϊκών θεσμών.
Επιπλέον, η Κύπρος αντιμετωπίζεται ως μια χώρα κατά μέσο όρο «χαμηλού ρίσκου» στον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα και ως «μέτριου ρίσκου» στον μεσοπρόθεσμο.
Σε γενικές γραμμές, η εν λόγω έκθεση στόχο έχει να δώσει τη γενική εικόνα της δημοσιονομικές σταθερότητας της ευρωζώνης, χωρίς να περιλαμβάνει εισηγήσεις προς τα κράτη-μέλη, αλλά και ούτε παρατηρήσεις σχετικά με το αν τηρούνται ή όχι οι κανόνες και τα πλαίσια.
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι τα τελευταία διαθέσιμα, πριν την κατάθεση των προσχεδίων των προϋπολογισμών από τις χώρες της ευρωζώνης το πρώτο 15ήμερο του Οκτωβρίου, προκειμένου να μελετηθούν από τις ευρωπαϊκές Αρχές, ώστε τον ερχόμενο Νοέμβριο οι εθνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στην προώθησή τους στα εθνικά κοινοβούλια προς διαβούλευση, τελική διαμόρφωση και έγκριση. Εκεί, τα κράτη-μέλη αναμένεται να λάβουν και τις παρατηρήσεις/εισηγήσεις της Κομισιόν αναλόγως παρεκκλίσεων.
Όσον αφορά στο δημοσιονομικό ισοζύγιο ως ποσοστό του ΑΕΠ, η Κύπρος προβλέπει για το 2018 πλεόνασμα της τάξης του 1,7% την ώρα που η Κομισιόν είναι πιο αισιόδοξη προβλέποντας πλεόνασμα 2%. Για το 2019, η Κύπρος διατηρεί την πρόβλεψή της ενώ η Κομισιόν την ανεβάζει στο 2,2%.
Στις προβλέψεις που αφορούν στις δαπάνες, η Κύπρος εμφανίζεται ξανά πιο συντηρητική. Για το 2018, η Κυβέρνηση υπολογίζει δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ της τάξεως του 37,4% την ώρα που η Κομισιόν τις υπολογίζει στο 37,6% ενώ για το 2019 οι προβλέψεις της Κυβέρνησης διαμορφώνονται στο 37,2% έναντι του37,3% της Επιτροπής
Κληθείσες να σχολιάσουν τα στοιχεία των δαπανών, οι ίδιες πηγές της Κομισιόν αναφέρουν ότι αν κοιτάξει κανείς τις προηγούμενες χρονιές, θα παρατηρήσει ότι τα έξοδα σημειώνουν φθίνουσα πορεία.
«Το ότι σταθερά η Κύπρος προϋπολογίζει λιγότερα έξοδα από την Επιτροπή, σημαίνει ότι επιθυμεί να κινείται με πιο σταθερά βήματα, ετοιμάζοντας σχετικά πιο “μαζεμένους” προϋπολογισμούς χωρίς μεγάλα ανοίγματα», αναφέρουν.
Σε σχέση με τα έσοδα τα οποία προβλέπει η Κύπρος ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυτά για το 2018 αγγίζουν το 39,1% με την Κομισιόν να είναι λιγότερο αισιόδοξη προϋπολογίζοντάς τα στο 37,6%, ενώ για το 2019 η πρόβλεψη της Κύπρου είναι στο 38,9% έναντι του 37,3% της Επιτροπής.
Πηγές από την Κομισιόν μιλώντας στο Capital Today σχολιάζουν ότι το γεγονός πως οι κυπριακές προβλέψεις για τα έσοδα της χώρας εμφανίζονται σταθερά καλύτερα από της ιδίας, θεωρείται μια καλή εξέλιξη. Ωστόσο, σπεύδουν να διευκρινίσουν ότι κανείς θα πρέπει να κοιτάξει κατά πόσο αυτά προέρχονται από τις σταθερές παραγωγικές διαδικασίες ή αποτελούν έκτακτες εισροές χρημάτων οι οποίες θα παύσουν με την πάροδο της παρούσας συγκυρίας.
«Αν τα έσοδα είναι παροδικά, η χώρα θα πρέπει να προσέξει ώστε να μην αυξήσει τις δαπάνες της πέρα από αυτό που αντέχει», τονίζουν.
Αποκλίσεις προκύπτουν και στο μείζον ζήτημα του διαρθρωτικού ισοζυγίου των δημοσιονομικών. Στις προβλέψεις της για το 2018, η Κύπρος υπολογίζει ότι αυτό θα ανέλθει στο 0,6% του ΑΕΠ, με την Κομισιόν επίσης να εμφανίζεται πιο αισιόδοξη υπολογίζοντάς το στο 0,8%. Για το 2019, η Κύπρος μειώνει τις προσδοκίες της ρίχνοντας στο μισό την πρόβλεψή της, ήτοι 0,3%, την ώρα που η Ευρωπαϊκής Επιτροπή προβλέπει ότι αυτό τα φτάσει το 0,5%.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι για τα επόμενα χρόνια, δηλαδή για το 2020 και 2021 Η Κύπρος σχεδόν μηδενίζει τις προσδοκίες της, υπολογίζοντας το διαρθρωτικό της ισοζύγιο στο 0,1%, με την Κομισιόν να είναι αρκετά πιο αισιόδοξη μέχρι το 2019, όταν και προβλέπει ότι αυτό τα διαμορφωθεί στο 0,5%.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει την πραγματική ποιότητα των δημοσιονομικών, ανεξαρτήτως αν η εποχή είναι ευνοϊκή ή όχι.
«Όταν ο δείκτης μειώνεται, σημαίνει ότι η χώρα χαλαρώνει. Επί της ουσίας ο δείκτης βγάζει εκτός ακόμα και τα έκτακτα έσοδα που μπορεί να έχει ένα κράτος και να του ανεβάζουν τους άλλους δείκτες. Με βάση αυτόν γίνεται και η αξιολόγηση βάσει των κανόνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης», σημειώνουν.