Η ναυτιλία, πυλώνας της παγκόσμιας οικονομίας και υπεύθυνη για τη διακίνηση περίπου του 80% του παγκόσμιου εμπορίου, λειτουργεί μέσα σε ένα ασταθές και πολυπαραγοντικό περιβάλλον. Επηρεάζεται βαθιά από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης, αλλά και από εξωτερικούς παράγοντες όπως οι γεωπολιτικές συγκρούσεις, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες και οι αυξανόμενοι διεθνείς κανονισμοί.
Σε αυτό το πολυπρόσωπο τοπίο, η ανακύκλωση πλοίων, το λεγόμενο scrap, παραμένει αναπόσπαστο και κρίσιμο τμήμα του ναυτιλιακού κύκλου ζωής. Κάθε πλοίο, όταν φτάσει στο τέλος της εμπορικής του ζωής, μπορεί να μετατραπεί σε πολύτιμα δευτερογενή υλικά, με ποσοστά ανακύκλωσης που αγγίζουν το 98-99%. Μόλις το 1-2% του πλοίου καταλήγει ως απόβλητο.
Τα κυριότερα κέντρα ανακύκλωσης πλοίων βρίσκονται σε χώρες της Ασίας και της Μέσης Ανατολής: Μπαγκλαντές, Ινδία, Πακιστάν και Τουρκία. Εκεί λειτουργούν τα εξειδικευμένα διαλυτήρια, γνωστά ως Ship Recycling Facilities, όπου τα πλοία αποσυναρμολογούνται υπό ποικίλες –και συχνά άνισες– εργασιακές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
“Για δεκαετίες, η απουσία καθολικών προτύπων και αυστηρών ελέγχων καθιστούσε τη διαδικασία προβληματική σε επίπεδο ασφάλειας και οικολογικής βιωσιμότητας. Ωστόσο, η κατάσταση άρχισε να αλλάζει” επισημαίνει στο newmoney η Φωτεινή Αυγέρου jοunior Trader της GMS η οποία ακτινογραφία τη σημερινής κατάστασης του κλάδου. Η GMS παραμένει ηγέτης στην αγορά της ανακύκλωσης καθώς αποτελεί μακροχρόνια το μεγαλύτερο αγοραστή πλοίων και υπεράκτιων κατασκευών παγκοσμίως για ανακύκλωση (cash Buyer), με υψηλά standards και γνώμονα τη βιωσιμότητα και την απαράμιλλη εξειδίκευση.
Όπως εξηγεί “με σκοπό την προστασία εργαζομένων και περιβάλλοντος, η Συνθήκη του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Convention) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) τέθηκε πρόσφατα σε ισχύ. Η νέα συνθήκη θεσπίζει σαφείς και αυστηρούς κανόνες για τη λειτουργία των διαλυτηρίων, καθορίζει πρότυπα για τον εξοπλισμό, την εκπαίδευση προσωπικού και τον έλεγχο των επικίνδυνων υλικών.Η εφαρμογή αυτών των κανόνων αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα προς μια πιο βιώσιμη και υπεύθυνη ναυτιλία”.
Όμως παρά τις προσπάθειες βιωσιμότητας, η αγορά ανακύκλωσης αντιμετωπίζει κάμψη. Η Φωτεινή Αυγέρου αναφέρει:
“Τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρείται σημαντική μείωση τόσο στον αριθμό των πλοίων που οδηγούνται στην ανακύκλωση όσο και στις τιμές αγοράς από τα διαλυτήρια.
Το 2024 αποτέλεσε χαρακτηριστική χρονιά:
• Μπαγκλαντές: 875.000 τόνοι (138 πλοία)
• Ινδία: 790.000 τόνοι (110 πλοία)
• Πακιστάν: 233.000 τόνοι (26 πλοία)
Μέχρι τα μέσα του 2025, οι αριθμοί έχουν ήδη υποχωρήσει αισθητά:
• Μπαγκλαντές: 575.000 τόνοι (59 πλοία)
• Ινδία: 502.000 τόνοι (53 πλοία)
• Πακιστάν: 70.000 τόνοι (10 πλοία)
Στην πλειονότητα τους τα ανακυκλωμένα πλοία παραμένει τα φορτηγά ξηρού φορτίου, ενώ στην Ινδία φέτος κυριαρχούν τα δεξαμενόπλοια.
Όπως αναφέρει η jοunior Trader της GMS “ η διεθνής πολιτική σκηνή δεν μένει αμέτοχη. Ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας έχει επιφέρει σημαντικές αναταράξεις στο παγκόσμιο εμπόριο, με την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο να εντείνουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Οι συνέπειες είναι άμεσες και στην αγορά secondhand πλοίων, με τους ελέγχους προέλευσης και χρήσης (due diligence) να καθίστανται εντατικοί. Ως αποτέλεσμα, παλαιότερα πλοία χάνουν εμπορική αξία και οδηγούνται προς διάλυση” και προσθέτει:
“Παράλληλα, η πτώση των τιμών συνεχίζεται. Ενώ το 2024 οι τιμές κυμαίνονταν μεταξύ $500 – $530/τόνο, το 2025 η μέση τιμή έχει ήδη υποχωρήσει στα $470 – $490/τόνο, με φθίνουσα τάση”.
Πηγή: newmoney.gr