Όσο και αν οι γεωπολιτικές εντάσεις πολλαπλασιάζονται, από την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράν έως την πρόσφατη πολιτική κρίση στην Γαλλία, οι αγορές παραμένουν ψύχραιμες. Το πετρέλαιο κινείται χωρίς μεγάλες αναταράξεις, τα χρηματιστήρια απορροφούν τους κραδασμούς και τα ομόλογα, παρά τις ανησυχίες, δεν παρουσιάζουν εκρηκτικές αντιδράσεις.
Το ερώτημα είναι γιατί οι επενδυτές δείχνουν να μην τρομάζουν ή ακόμα και να αδιαφορούν με τα γεωπολιτικά ρίσκα που παλαιότερα θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν αναταραχή στις αγορές.
Οι αναλυτές μελετούν τις αντιδράσεις των επενδυτών και αρχίζουν σιγά σιγά να μιλούν για μια νέα εποχή που σφυρηλατήθηκε από τις διαδοχικές κρίσεις. Για παράδειγμα η εντυπωσιακή ψυχραιμία που έχει δείξει η αγορά πετρελαίου, θα μπορούσε να εξηγηθεί από τη δομή της αγορά. Παρά τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, οι τιμές του Brent και του αργού, παραμένουν σε σχετικά περιορισμένο εύρος. Η μεγάλη προσφορά και ταυτόχρονα η μειωμένη ζήτηση λειτουργούν ως αντίβαρο στις αναταράξεις.
Οι επενδυτές γνωρίζουν ότι η αυξημένη παραγωγή μπορεί να ισοσκελίσει τις γεωπολιτικές εντάσεις. Η σταθερή αύξηση των αποθεμάτων στις ΗΠΑ, η πολιτική του OPEC+ και η επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας, μοιάζουν σημαντικότεροι παράγοντες για την αντίδραση της αγοράς από οποιοδήποτε «ελεγχόμενο» πολεμικό επεισόδιο.
Το γεγονός επιβεβαιώνει, μελέτη του ΔΝΤ στην οποία επισημαίνει ότι οι αγορές υπολογίζουν μόνο τους κινδύνους που συνοδεύονται από άμεση απειλή στην παραγωγή. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, τα γεγονότα καταγράφονται ως παροδικές αναταράξεις. Ο διαχωρισμός αυτός μεταξύ πραγματικού κινδύνου και ανησυχίας εξηγεί γιατί ακόμα και όταν οι ανησυχίες γίνονται πραγματικότητα οι αγορές παραμένουν ψύχραιμες.
Κρατικό χρέος και ανησυχίες
Αντίστοιχη είναι η εικόνα στις αγορές ομολόγων. Η πρόσφατη κρίση στη Γαλλία δεν προκάλεσε μαζική φυγή επενδυτών προς ασφαλέστερα καταφύγια. Οι αποδόσεις κινήθηκαν περισσότερο σε συνάρτηση με τις ανησυχίες για τη δημοσιονομική πορεία και την πιστοληπτική αξιολόγηση, παρά παρασυρμένες από τον πολιτικό θόρυβο.
Σύμφωνα με τους Financial Times, οι αγορές «διαχωρίζουν το πολιτικό χάος από τον κίνδυνο χρέους», δείχνοντας ότι οι επενδυτικές αποφάσεις επικεντρώνονται στα μακροοικονομικά στοιχεία και όχι σε παροδικές πολιτικές αντιπαραθέσεις.
Αντί να κυριαρχεί ο φόβος, οι επενδυτές επιστρέφουν στα βασικά στοιχεία και κοιτούν το ρυθμό ανάπτυξης, τα επίπεδα του χρέους, την πορεία των επιτοκίων. Ο δείκτης γεωπολιτικού ρίσκου της BlackRock, που παρακολουθείται στενά από τα funds, παρέμεινε σε μέτρια επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια των τελευταίων κρίσεων, καταδεικνύοντας ότι οι θεσμικοί επενδυτές προτιμούν να επικεντρώνονται στα μεγέθη της οικονομίας.
Υπάρχει, ωστόσο, και μια ψυχολογική διάσταση. Μετά από δεκαπέντε χρόνια διαρκών κρίσεων, ξεκινώντας από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική αναταραχή και την κρίση της ευρωζώνης, έως την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι επενδυτές έχουν εκπαιδευτεί να διαχειρίζονται τον φόβο. Τα εργαλεία για την προστασία των επενδυτών είναι πλέον πιο προσιτά, τα χαρτοφυλάκια περισσότερο προστατευμένα και η πρόσβαση σε ρευστότητα ευκολότερη. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά που δεν πανικοβάλλεται εύκολα και που προτιμά να περιμένει τα στοιχεία πριν αντιδράσει.
Η ελληνική περίπτωση
Η ελληνική οικονομία, αν και μικρή στον διεθνή χάρτη, δεν μένει ανεπηρέαστη από αυτή την ψυχραιμία. Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων κινούνται σταθερά, με το spread έναντι του γερμανικού δεκαετούς σε ιστορικά χαμηλά.
Παράλληλα, η συγκράτηση των τιμών πετρελαίου διευκολύνει το ενεργειακό κόστος, λειτουργώντας ως ανακουφιστικός παράγοντας σε μια περίοδο που τα νοικοκυριά εξακολουθούν να πιέζονται από τον πληθωρισμό.
Η ψυχραιμία των αγορών μεταφράζεται, στην ελληνική περίπτωση, σε μικρότερο κόστος δανεισμού και σε συγκρατημένες τιμές καυσίμων. Η σημερινή ψυχραιμία βέβαια προσφέρει σταθερότητα, χωρίς να εγγυάται όμως ασφάλεια για το μέλλον.
Η ψυχραιμία των αγορών δεν σημαίνει απουσία κινδύνου. Είναι περισσότερο ένδειξη ότι οι επενδυτές έχουν μάθει να φιλτράρουν τις πληροφορίες και να κοιτούν περισσότερο τα θεμελιώδη μεγέθη. Το παράδοξο, ίσως, δεν βρίσκεται στην ισορροπία των δεικτών αλλά στο πόσο γρήγορα η παγκόσμια οικονομία εξοικειώθηκε με την αβεβαιότητα. Οι κρίσεις δεν λείπουν, απλώς δεν αρκούν, πλέον, για να κλονίσουν τα χρηματιστήρια.
Πηγή: ot.gr
Διαβάστε επίσης: Ebury: Ξεπερασμένες οι θερινές διακυμάνσεις στις αγορές συναλλάγματος