Μπορεί οι δείκτες να επέστρεψαν σε θετικό έδαφος μετά το ξεπούλημα της Τρίτης, αλλά τα ανησυχητικά σημάδια στις αγορές επιμένουν. Το ράλι στηρίζεται πλέον σε ολοένα και λιγότερες μετοχές — ένα μοτίβο που στο παρελθόν έχει προαναγγείλει περιόδους παρατεταμένης διόρθωσης.
Σύμφωνα με ανάλυση της SentimenTrader που δημοσιεύθηκε στο MarketWatch, η αγορά έχει αρχίσει να στέλνει «σήματα καπνού». Μόνο τις τελευταίες πέντε συνεδριάσεις, το λεγόμενο «Nasdaq Titanic Syndrome» ενεργοποιήθηκε τέσσερις φορές, ενώ ο επίσης διαβόητος οιωνός «Hindenburg Omen» δύο.
Το «Σύνδρομο του Τιτανικού» εμφανίζεται όταν ο Nasdaq βρίσκεται κοντά σε ιστορικά υψηλά, αλλά περισσότερες μετοχές αγγίζουν νέα χαμηλά 52 εβδομάδων απ’ ό,τι νέα υψηλά — ένα σημάδι ότι το ράλι στηρίζεται σε μια μικρή ομάδα «γιγάντων» ενώ η βάση της αγοράς εξασθενεί.
O «Hindenburg Omen», από την άλλη, είναι ένας πιο σύνθετος τεχνικός δείκτης που ενεργοποιείται όταν, σε συνθήκες γενικής ανόδου, αυξάνεται παράλληλα και ο αριθμός μετοχών που σημειώνουν απότομες πτώσεις. Πρόκειται για ένα μοτίβο που συχνά προαναγγέλλει αυξημένη αστάθεια ή επικείμενη διόρθωση
Κάθε φορά που αυτοί οι δείκτες εμφανίζονται ταυτόχρονα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, η ιστορία δείχνει πως συχνά ακολουθούν σημαντικές διορθώσεις. Από το 1987, σε 16 τέτοιες περιπτώσεις, ο Nasdaq κατέγραψε κατά μέσο όρο πτώση 21,7% μέσα στον επόμενο χρόνο. Η λογική πίσω από αυτά τα σήματα είναι κοινή: όταν οι δείκτες ανεβαίνουν, αλλά η πλειονότητα των μετοχών πέφτει, τότε η αγορά «στενεύει» και γίνεται ευάλωτη σε απότομες ανατροπές.
Ο αναλυτής της BTIG, Τζόναθαν Κρίνσκι, προειδοποιεί ότι ο συνδυασμός υπερβολικά θετικού κλίματος, αδύναμης συμμετοχής και παρατεταμένης ανόδου αποτελεί εκρηκτικό μείγμα. Ο S&P 500, σημειώνει, έχει παραμείνει 131 συνεχείς συνεδριάσεις πάνω από τον κινητό μέσο των 50 ημερών — το μεγαλύτερο διάστημα από το 2007.
Την ίδια ώρα, μετοχές υψηλού ρίσκου, από τις δημοφιλείς εταιρείες κβαντικών υπολογιστών έως μικρότερες AI startups, έχουν αρχίσει να υποχωρούν, δείχνοντας πως το κύμα πωλήσεων επεκτείνεται.
Επανάσταση και φούσκα – ταυτόχρονα
Ο ειδικός αναλυτής του Reuters, Μάικ Ντόλαν, περιγράφει το παράδοξο της εποχής: η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ταυτόχρονα επανάσταση και φούσκα.
Περίπου 3 τρισ. δολάρια αναμένεται να επενδυθούν στην τεχνολογία τα επόμενα τρία χρόνια, όμως πολλές εταιρείες δεν έχουν ακόμη αποδείξει ουσιαστική κερδοφορία. Οι συγκρίσεις με το dot-com boom του 2000 πληθαίνουν, καθώς μετοχές όπως η Nvidia και η Palantir αποτιμώνται σε επίπεδα που θυμίζουν τις υπερβολές της εποχής του Cisco.
Ο διάσημος επενδυτής Μάικλ Μπέρι –του «The Big Short»– προειδοποιεί ότι, παρότι οι εταιρείες αυτές δεν είναι «κακές», οι αποτιμήσεις τους είναι υπερβολικά διογκωμένες. Και αν η ανάπτυξη επιβραδυνθεί, οι τιμές μπορεί να υποστούν απότομη προσαρμογή. Για αυτό και τις σορτάρει.
Παραλληλισμοί και με το 1929
Όλο και περισσότεροι αναλυτές, ανάμεσά τους και ο Andrew Ross Sorkin των New York Times και CNBC, βλέπουν ανησυχητικές ομοιότητες με το κραχ του 1929, το οποίο αφηγείται λεπτό προς λεπτό στο νέο του βιβλίο.
Η εξήγηση είναι σχεδόν αφοπλιστικά απλή: φόβος να μη χάσεις την ευκαιρία (FOMO) και υπερβολικό χρέος — τα ίδια στοιχεία που διαμορφώνουν και το σημερινό σκηνικό.
Τότε, όπως και τώρα, η τεχνολογία έπαιζε τον ρόλο του καταλύτη. Στη δεκαετία του ’20, η RCA ήταν η «Nvidia» της εποχής· το ραδιόφωνο, ο ηλεκτρισμός και το αυτοκίνητο υπόσχονταν έναν νέο κόσμο. Το αποτέλεσμα ήταν μια ευφορική εξιδανίκευση της προόδου, όπως λέει ο βετεράνος διαχειριστής Τζέρεμι Γκράνθαμ.
Όταν ο Dow Jones κατέρρευσε τον Οκτώβριο του 1929, έχασε μόλις 17% αρχικά· το πραγματικό κραχ ήρθε τα επόμενα δύο χρόνια, με απώλειες 80% και τη Μεγάλη Ύφεση που ακολούθησε.
Η ομοιότητα δεν βρίσκεται μόνο στους αριθμούς αλλά και στη νοοτροπία: ελίτ που «παίζουν» με την αγορά, μικρούς επενδυτές που φοβούνται να μείνουν απ’ έξω, κεντρικές τράπεζες που διστάζουν να ανακόψουν τη φούσκα. Το μάθημα του Sorkin είναι σαφές: το κραχ δεν είναι μια στιγμή, αλλά μια διαδικασία φθοράς που διαρκεί χρόνια.
Το μάθημα της ιστορίας
Από το 1929 έως το 2000 και το 2025, η ιστορία επαναλαμβάνεται με διαφορετικά πρόσωπα αλλά παρόμοια σενάρια. Οι φούσκες ξεκινούν από πραγματική πρόοδο, σπάνε από υπερβολή, και πληρώνονται τελικά από όσους πίστεψαν ότι «αυτή τη φορά είναι διαφορετικά».
Η ιστορία της αγοράς δείχνει ότι ακόμη και οι πιο ριζοσπαστικές τεχνολογικές επαναστάσεις περνούν από την υπερβολή στη διόρθωση πριν ωριμάσουν. Το παράδειγμα της Cisco είναι ενδεικτικό: παρά το γεγονός ότι τετραπλασίασε τα κέρδη της τα τελευταία 25 χρόνια, η μετοχή της παραμένει κάτω από το υψηλό του 2000. Από την άλλη, όσοι διατήρησαν τις θέσεις τους σε εταιρείες όπως η Amazon, η Apple ή η Microsoft τελικά δικαιώθηκαν — αλλά μετά από μια δεκαπενταετία.
Οι δείκτες μπορεί να παραμένουν κοντά στα ρεκόρ τους, όμως κάτω από την επιφάνεια η αγορά μοιάζει με πλοίο που διασχίζει ύπουλα νερά. Αν οι «προειδοποιητικές σημαίες» του Τιτανικού και του Hindenburg επαληθευθούν, η Wall Street ίσως σύντομα δοκιμάσει αντοχές που δεν έχει αντιμετωπίσει από την εποχή της μεγάλης τεχνολογικής φούσκας.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Τράπεζα της Αγγλίας: Αμετάβλητα στο 4% τα επιτόκια - Έρχεται μείωση τον Δεκέμβριο