Η κλιματική αλλαγή και η απώλεια βιοποικιλότητας επιδεινώνουν την «κρίση σοκολάτας» της ΕΕ, υποστηρίζει μια έκθεση, με το κακάο να είναι ένα από τα έξι βασικά προϊόντα που προέρχονται κυρίως από χώρες ευάλωτες σε περιβαλλοντικές απειλές.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα του κακάο, του καφέ, της σόγιας, του ρυζιού, του σιταριού και του καλαμποκιού που εισήχθησαν στην ΕΕ το 2023 προέρχονταν από χώρες που δεν είναι καλά προετοιμασμένες για την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με την βρετανική εταιρεία συμβούλων Foresight Transitions.
Για τρία από τα προϊόντα – κακάο, σιτάρι και καλαμπόκι – τα δύο τρίτα των εισαγωγών προέρχονταν από χώρες των οποίων η βιοποικιλότητα θεωρήθηκε μη άθικτη, σύμφωνα με την ανάλυση.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι η ζημιά στην παραγωγή τροφίμων από την κλιματική αλλαγή επιδεινώθηκε από τη μείωση της βιοποικιλότητας που έχει αφήσει τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις λιγότερο ανθεκτικές.
«Αυτές δεν είναι απλώς αφηρημένες απειλές», δήλωσε στον Guardian η κύρια συγγραφέας της έκθεσης, Καμίλα Χίσλοπ. «Ήδη εκδηλώνονται με τρόπους που επηρεάζουν αρνητικά τις επιχειρήσεις και τις θέσεις εργασίας, καθώς και τη διαθεσιμότητα και την τιμή των τροφίμων για τους καταναλωτές, και αυτά απλά χειροτερεύουν».
Οι ερευνητές αντιστοίχισαν τα εμπορικά δεδομένα από την Eurostat σε δύο κατατάξεις περιβαλλοντικής ασφάλειας για να αξιολογήσουν το επίπεδο έκθεσης για τρία βασικά τρόφιμα και τρεις κρίσιμες εισροές στο σύστημα τροφίμων της ΕΕ.
Κλιματική ευπάθεια και έλλειψη βιοποικιλότητας
Χρησιμοποίησαν μια κατάταξη της κλιματικής ετοιμότητας από τον Δείκτη Παγκόσμιας Προσαρμογής Notre Dame, ο οποίος συνδυάζει την ευπάθεια μιας χώρας στις κλιματικές ζημιές με την πρόσβασή της σε οικονομική και θεσμική υποστήριξη, και μια κατάταξη της ακεραιότητας της βιοποικιλότητας από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία συγκρίνει την τρέχουσα αφθονία άγριων ειδών με τα προ-σύγχρονα επίπεδα.
Διαπίστωσαν ότι η πλειονότητα των εισαγωγών προερχόταν από χώρες που κατέταξαν «χαμηλή-μέτρια» στην κλιματική κλίμακα και «χαμηλή-μέτρια» ή «μέτρια» στην κλίμακα βιοποικιλότητας.
Ορισμένα τρόφιμα ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένα. Η ΕΕ εισήγαγε το 90% του καλαμποκιού της από χώρες με χαμηλή-μέτρια κλιματική ετοιμότητα και το 67% από χώρες με μέτρια ή χαμηλότερη ακεραιότητα της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την έκθεση.
Για το κακάο, ένα βασικό συστατικό της βιομηχανίας σοκολάτας που δεν καλλιεργείται στην Ευρώπη, η έκθεση στις εισαγωγές ήταν 96,5% για την προετοιμασία για το κλίμα και 77% στην κλίμακα βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την έκθεση.
Η βιομηχανία ήδη αντιμετωπίζει αυξήσεις στην τιμή της ζάχαρης, εν μέρει λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, αλλά και ελλείψεις στην προσφορά κακάο. Το μεγαλύτερο μέρος του κακάο προέρχεται από χώρες της Δυτικής Αφρικής που αντιμετωπίζουν επικαλυπτόμενους κινδύνους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα.
Η έκθεση, η οποία ανατέθηκε από το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για το Κλίμα, υποστήριξε ότι οι μεγάλοι κατασκευαστές σοκολάτας θα πρέπει να επενδύσουν στην προσαρμογή στο κλίμα και την προστασία της βιοποικιλότητας στις χώρες που καλλιεργούν κακάο.
«Δεν πρόκειται για πράξη αλτρουισμού ή βιώσιμης χρηματοδότησης ESG [βιώσιμη χρηματοδότηση], αλλά μάλλον για μια ζωτική άσκηση μείωσης του κινδύνου για τις αλυσίδες εφοδιασμού», έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης. «Η διασφάλιση ότι οι αγρότες στις αλυσίδες εφοδιασμού τους πληρώνονται μια δίκαιη τιμή για τα προϊόντα τους θα τους επέτρεπε να επενδύσουν στην ανθεκτικότητα των δικών τους αγροκτημάτων».
Εξαιρετικά ανησυχητική εικόνα
Ο Πολ Μπέχρενς, περιβαλλοντικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και συγγραφέας ενός εγχειριδίου για τα τρόφιμα και τη βιωσιμότητα, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε στον Guardian ότι τα ευρήματα απεικόνισαν μια «εξαιρετικά ανησυχητική εικόνα» για την ανθεκτικότητα των τροφίμων.
«Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αρέσκονται να θεωρούν την ΕΕ ως επισιτιστικά ασφαλή επειδή παράγει αρκετά από τα δικά της τρόφιμα», είπε. «Αλλά αυτό που δείχνει αυτή η έκθεση είναι ότι η ΕΕ είναι ευάλωτη σε κινδύνους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα σε ορισμένες ζωτικές αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων».
Η έκθεση διαπίστωσε ότι ο καφές, το ρύζι και η σόγια είχαν συνολικά λιγότερους κινδύνους, αλλά επεσήμανε σημεία ανησυχίας. Η Ουγκάντα, η οποία παρείχε το 10% του καφέ της ΕΕ το 2023, είχε χαμηλή κλιματική ετοιμότητα και χαμηλή-μέτρια ακεραιότητα της βιοποικιλότητας, σύμφωνα με την έκθεση.
Ο Τζόσεφ Νκάντου, ιδρυτής της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Επιχειρήσεων Καφέ και Γεωργικών Επιχειρήσεων στην Ουγκάντα, ζήτησε μεγαλύτερη πρόσβαση σε διεθνή χρηματοδότηση για το κλίμα, ώστε να βοηθηθούν οι αγρότες να γίνουν πιο ανθεκτικοί απέναντι στην επιδείνωση του καιρού.
«Ο καιρός στην Ουγκάντα δεν είναι πλέον προβλέψιμος», είπε. «Καύσωνες, παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας και oι ακανόνιστες βροχoπτώσεις μαραίνουν τους θάμνους του καφέ μας και καταστρέφουν την παραγωγή.
Ο Μάρκο Σπρίνγκμαν, ερευνητής τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα, δήλωσε στον Guardian ότι θα χρειαστεί μια στροφή σε πιο υγιεινές και πιο βιώσιμες δίαιτες για να μπορέσουν τα συστήματα τροφίμων να αντέξουν τα κλιματικά σοκ.
Πηγή: ot.gr