Της Χριστιάνας Αντωνίου
Με αισιόδοξα μηνύματα ξεκίνησαν οι φετινές καλοκαιρινές εκπτώσεις στην Κύπρο, παρά την αβεβαιότητα που επικρατεί στη Μέση Ανατολή. Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του Παγκύπριου Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου, Μάριο Αντωνίου, μιλώντας στο Economy Today, η αστάθεια στην περιοχή όχι μόνο δεν επηρέασε αρνητικά την αγορά, αλλά αντιθέτως ενίσχυσε τον τζίρο – κυρίως λόγω αυξημένων τουριστικών αφίξεων από γειτονικές χώρες.
«Υπάρχει πολύ καλή εμπορική κίνηση, ιδιαίτερα στα παραθαλάσσια καταστήματα και τα εμπορικά κέντρα. Είμαστε απολύτως ικανοποιημένοι», δήλωσε ο κ. Αντωνίου.
Πότε ξεκινούν και πόσο διαρκούν οι εκπτώσεις;
Η περίοδος των εκπτώσεων στην Κύπρο δεν ρυθμίζεται πλέον νομοθετικά, αφού η σχετική πρόνοια έχει κριθεί αντισυνταγματική. Αυτό σημαίνει ότι κάθε επιχείρηση είναι ελεύθερη να αποφασίσει πότε θα ξεκινήσει και πότε θα λήξει τις προσφορές της.
«Οι περισσότεροι συνάδελφοι ξεκίνησαν την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου, ενώ κάποιοι άρχισαν ήδη από τα τέλη Ιουνίου. Συνήθως διαρκούν 4-5 εβδομάδες», ανέφερε ο κ. Αντωνίου.
Οι εκπτώσεις κυμαίνονται κυρίως από 15% έως 35%, ενώ μεγαλύτερα ποσοστά ισχύουν για παλαιότερο στοκ.
Η τουριστική συμβολή και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις
Η έντονη τουριστική κινητικότητα –ιδιαίτερα από Ισραηλινούς που βλέπουν την Κύπρο ως ενδιάμεσο σταθμό ή ασφαλές καταφύγιο– ενίσχυσε σημαντικά την αγορά. Η Στατιστική Υπηρεσία καταγράφει αυξητικό πρόσημο στον όγκο εργασιών, γεγονός που δείχνει ότι η ανάπτυξη δεν οφείλεται απλώς στην αύξηση τιμών.
Ωστόσο, ο κ. Αντωνίου εξέφρασε ανησυχία για τις παγκόσμιες εξελίξεις, όπως η πολιτική δασμών που υιοθέτησε πρόσφατα ο Ντόναλντ Τραμπ, και οι πιθανές επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. «Η αστάθεια είναι κακός σύμμαχος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Προϊόντα με ζήτηση
Όπως κάθε χρόνο, η ένδυση και η υπόδηση έχουν την τιμητική τους στις θερινές εκπτώσεις. Στην Black Friday, αντίθετα, τη μερίδα του λέοντος έχουν τα ηλεκτρονικά είδη. Παρόλα αυτά, η ραχοκοκαλιά του λιανικού εμπορίου παραμένουν τα τρόφιμα – λόγω σταθερής και αυξημένης ζήτησης.
Προκλήσεις: έλλειψη προσωπικού
Το λιανικό εμπόριο είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στην Κύπρο, με περίπου 19% της συνολικής απασχόλησης, και ο δεύτερος σημαντικότερος τομέας για το ΑΕΠ μετά τον τουρισμό. Η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι η έλλειψη προσωπικού.
Παρά τις διευκολύνσεις στη διαδικασία αδειοδότησης ξένων εργαζομένων, δεν καλύπτονται όλα τα κενά. Οι μικρές επιχειρήσεις, ωστόσο, διατηρούν το πλεονέκτημα της προσωπικής εξυπηρέτησης, κάτι που εξακολουθεί να εκτιμά ο Κύπριος καταναλωτής.
Συμβουλές του Συνδέσμου Προστασίας Καταναλωτών
Η Βιργινία Χρίστου από τον Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών, μιλώντας στο Economy Today, επισημαίνει ότι οι καταναλωτές πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, κατά την περίοδο των εκπτώσεων. Παραθέτει παρακάτω κάποιες συμβουλές.
- Έρευνα Αγοράς και Καταγραφή Τιμών: Μια καλή πρακτική και το πιο σημαντικό είναι να διενεργούμε μια έρευνα αγοράς, εντοπίζοντας τα προϊόντα που πιθανόν να μας ενδιαφέρουν, επεσήμανε η κ. Χρίστου. Είναι καλό να καταγράφεται η τιμή του προϊόντος πριν την έκπτωση, ειδικά για προϊόντα αξίας (π.χ., ηλεκτρικές συσκευές, υπολογιστές).
- Άρθρο 45 και χαμηλότερη τιμή: Η καταγραφή της τιμής είναι κρίσιμη λόγω του Άρθρου 45, που τέθηκε σε ισχύ από το 2021. Σύμφωνα με αυτό, αν μια επιχείρηση μειώσει την τιμή ενός προϊόντος, η μείωση πρέπει να επιβληθεί στην χαμηλότερη τιμή πώλησης στην οποία πωλείτο το προϊόν εντός των 30 ημερών πριν την εφαρμογή της μείωσης. Για παράδειγμα, αν ένα προϊόν πωλείτο 100€ και μετά έπεσε στα 80€ για λίγο και ξαναπήγε στα 100€, η έκπτωση πρέπει να υπολογιστεί με βάση τα 80€ (την χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών). Αυτό δεν εντοπίζεται εύκολα χωρίς έρευνα αγοράς. Το πρόστιμο για παράβαση της νομοθεσίας μπορεί να αγγίξει και τις 500.000 ευρώ.
- Προσοχή στις διαδικτυακές αγορές από άγνωστες πλατφόρμες: Εξίσου σημαντικό είναι να αποφεύγονται αγορές από αμφίβολης νομιμότητας ηλεκτρονικά καταστήματα, ακόμη κι αν προσφέρουν πολύ ελκυστικές τιμές. Συχνά εμφανίζονται διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με εκπτώσεις έως και 90% που οδηγούν σε «εταιρείες φάντασμα».
- Σημάδια προβληματικών ιστοσελίδων: Δεν διαθέτουν αυξημένο αριθμό προϊόντων, είναι νεοσύστατες (π.χ., δημιουργήθηκαν το 2025), δεν υπάρχει φυσικό κατάστημα, και ελλείπουν σημαντικά στοιχεία επικοινωνίας (email, διεύθυνση, τηλέφωνο).
- Μη ρεαλιστικές εκπτώσεις: Εκπτώσεις 90% σε προϊόντα, ειδικά αν συνοδεύονται από ελάχιστες πληροφορίες περιγραφής, πρέπει να προβληματίζουν, καθώς το μέγιστο που μπορεί να βρει κάποιος στην κυπριακή αγορά είναι συνήθως 50% και σε ελάχιστες περιπτώσεις 60%.
- Προσοχή σε Πλατφόρμες όπως Temu, Shein, Amazon: Η κ. Χρίστου καλεί τους καταναλωτές να μην παρασύρονται από τις υψηλές εκπτώσεις σε αυτές τις πλατφόρμες, καθώς πολλά από τα προϊόντα τους (παιχνίδια, καλλυντικά, ρουχισμός) δεν πληρούν τους κανόνες ασφαλείας και τις ευρωπαϊκές οδηγίες που αφορούν τη σύσταση προϊόντων.
- Καταγγελία Παραπλανητικών Πρακτικών: Η παρουσίαση εκπτώσεων 72% σε φυσικά ή διαδικτυακά καταστήματα, όπου τελικά μόνο ένα από τα 10.000 προϊόντα είναι σε έκπτωση, θεωρείται παραπλανητική πρακτική και πρέπει να καταγγέλλεται.
- Πολιτική Επιστροφών: Οι καταγγελίες για την πολιτική επιστροφών είναι σε σταθερά επίπεδα και αποτελούν συχνό πρόβλημα, καθώς δεν υπάρχει νομοθεσία που να το ρυθμίζει. Επομένως, υπερισχύει η πολιτική της κάθε επιχείρησης. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την πολιτική επιστροφών πριν την αγορά.
- Έλεγχος στην Πληρωμή: Πολλά παράπονα αφορούν διαδικτυακές απάτες ή περιπτώσεις όπου ο καταναλωτής πληρώνει περισσότερα από το αναμενόμενο. Είναι καλό να κάνετε έναν πρόχειρο υπολογισμό πριν φτάσετε στο ταμείο και να ζητάτε πάντα απόδειξη, ελέγχοντας το ποσό πριν απομακρυνθείτε.
- Προσοχή σε "Clearance" Προϊόντα Online: Αν ένα προϊόν χαρακτηρίζεται ως "clearance" και οι διαδικτυακές πλατφόρμες αναφέρουν ότι δεν υπάρχει δικαίωμα επιστροφής, πρόκειται για ξεκάθαρη παράβαση του νόμου. Για αγορές τηλεφωνικά ή διαδικτυακά, ο καταναλωτής έχει δικαίωμα επιστροφής εντός 14 ημερών από την παραλαβή του προϊόντος και να λάβει τα χρήματά του πίσω.
Συμπερασματικά, το φετινό κύμα εκπτώσεων δείχνει θετική δυναμική, με ενισχυμένη κατανάλωση και τουριστική υποστήριξη, παρά τις διεθνείς προκλήσεις. Την ίδια στιγμή, οι καταναλωτές είναι σημαντικό να είναι καλά ενημερωμένοι, να ερευνούν, να συγκρίνουν και να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, είτε αγοράζουν από φυσικά καταστήματα είτε από το διαδίκτυο.
Διαβάστε επίσης: Θα υποχωρήσουν οι Ευρωπαίοι στον δασμολογικό πόλεμο του Τραμπ;