Η πίεση του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Τζερόμ Πάουελ αναστατώνει για άλλη μια φορά τις αγορές και εγείρει ερωτήματα για το τι θα συμβεί αν ο πρόεδρος απολύσει τον επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Μια τέτοια κίνηση θα ήταν η πρώτη στην ιστορία των ΗΠΑ και θα προκαλούσε σχεδόν σίγουρα μια ιστορική νομική διαμάχη που θα απασχολούσε τόσο την Ουάσινγκτον όσο και τη Wall Street και τελικά θα εκδικαζόταν από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Η τελευταία αναταραχή ξέσπασε στις 16 Ιουλίου, εν μέσω φημών ότι ο Τραμπ αναμένεται να κινηθεί σύντομα εναντίον του Πάουελ, ο οποίος βρίσκεται στο στόχαστρο του προέδρου για την άρνησή του να ανταποκριθεί στις εκκλήσεις του για μείωση των επιτοκίων. Ο Τραμπ απέρριψε τις φήμες, λέγοντας ότι η απομάκρυνση του Πάουελ είναι «εξαιρετικά απίθανη, εκτός αν πρέπει να φύγει λόγω απάτης».
Αυτό ήταν μια αναφορά στις υπερβάσεις του κόστους για τις ανακαινίσεις στην έδρα της Fed, τις οποίες ο Τραμπ και οι σύμμαχοί του έχουν επιλέξει ως πιθανό λόγο για την απόλυση του Πάουελ. Το άρθρο 10 του Νόμου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, που διέπει την κεντρική τράπεζα, ορίζει ότι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed μπορούν να «απομακρυνθούν για σοβαρό λόγο». Το αν η υπέρβαση του προϋπολογισμού της ανακαίνισης συνιστά παράνομη πράξη θα είναι ένα νέο ζήτημα για τα δικαστήρια.
Τι θα συμβεί αν απολυθεί ο Πάουελ
Η απόλυση θα τεθεί σε ισχύ αμέσως, αλλά ο Πάουελ θα μπορεί να προσφύγει στο ομοσπονδιακό δικαστήριο της Ουάσιγκτον και να ζητήσει την επανένταξή του ενόσω η δίκη βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι δύο πλευρές θα υποβάλουν υπομνήματα με τα επιχειρήματά τους, δίνοντας στον Πάουελ την ευκαιρία να παρουσιάσει την απόλυσή του ως αδικαιολόγητη. Ο δικαστής θα μπορούσε να διεξαγάγει ακροαματική διαδικασία πριν εκδώσει απόφαση. Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να εξαρτηθεί από το αν ο Πάουελ θα πείσει τον δικαστή ότι ο ίδιος – και η Fed – θα υποστούν «ανεπανόρθωτη ζημία» κατά τη διάρκεια της υπόθεσης, εάν δε διατηρηθεί το στάτους κβο.
Η λήψη της απόφασης από το δικαστήριο θα είναι κρίσιμη, καθώς θα μπορούσαν να περάσουν μήνες μέχρι να αποφανθεί ο δικαστής επί της ουσίας της υπόθεσης. Εάν το αίτημα του Πάουελ απορριφθεί, η απόλυσή του θα παραμείνει σε ισχύ και ο αντιπρόεδρος της Fed θα αναλάβει καθήκοντα προέδρου. Εάν εγκριθεί, ο Πάουελ θα μπορούσε να παραμείνει στη θέση του ενώ η υπόθεση θα προχωρά. Και οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να ασκήσουν έφεση, πράγμα που σημαίνει ότι θα κληθεί να αποφανθεί ένα ομοσπονδιακό εφετείο και ενδεχομένως στη συνέχεια το Ανώτατο Δικαστήριο.
Τι θα έκανε το Ανώτατο Δικαστήριο
Το Ανώτατο Δικαστήριο υπέδειξε τον Μάιο ότι ο Τραμπ δεν μπορεί απλά να απολύσει τον Πάουελ χωρίς κανένα λόγο. Το δικαστήριο χαρακτήρισε την κεντρική τράπεζα «οργανισμό με μοναδική δομή, ημι-ιδιωτικό».
Ωστόσο, η απόφαση άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να απολυθεί ο Πάουελ για συγκεκριμένο λόγο. Η συντηρητική πλειοψηφία του δικαστηρίου έχει επανειλημμένα αρνηθεί να αμφισβητήσει τις αποφάσεις του Τραμπ, παραχωρώντας στον πρόεδρο ευρεία ποινική ασυλία πέρυσι και στη συνέχεια ικανοποιώντας μια σειρά αιτημάτων για να τεθούν σε ισχύ φέτος πολιτικές του που αμφισβητούνται νομικά.
Σε τι θα βασιζόταν μια νομική υπόθεση
Αν ο πρόεδρος επέλεγε την οδό της «αιτιολογημένης απόλυσης», κατηγορώντας τον Πάουελ για κακοδιαχείριση της ανακαίνισης της έδρας της Fed, η υπόθεση θα μπορούσε να εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες του έργου και από το ποιος έλαβε τις αποφάσεις που οδήγησαν στην υπέρβαση του προϋπολογισμού.
Οι νόμοι που περιγράφουν την «αιτία» ορίζουν γενικά τον όρο ως αναποτελεσματικότητα, παράλειψη καθήκοντος και παράνομη πράξη, δηλαδή παράνομη συμπεριφορά κατά την άσκηση των καθηκόντων. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει συναίνεση ως προς το τι σημαίνουν συγκεκριμένα οι όροι αυτοί. Ένας δικαστής θα πρέπει να αποφασίσει, με βάση τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών, εάν ο ρόλος του Πάουελ στην υπέρβαση του κόστους ανακαίνισης συνιστά κάποιο από τα τρία.
Ποιο είναι το πρόβλημα με το έργο ανακαίνισης
Η Fed βρίσκεται στη μέση της πρώτης μεγάλης ανακαίνισης των δύο κύριων κτιρίων της στην Ουάσινγκτον από την κατασκευή τους τη δεκαετία του 1930. Η κεντρική τράπεζα έχει δηλώσει ότι το έργο έχει σχεδιαστεί για να μειώσει το κόστος με την πάροδο του χρόνου, ενοποιώντας τις δραστηριότητες της τράπεζας.
Τα σχέδια ανακαίνισης εγκρίθηκαν για πρώτη φορά από το διοικητικό συμβούλιο της Fed το 2017. Από τότε, το κόστος έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με τα έγγραφα του προϋπολογισμού της Fed για το 2025, η συνολική εκτίμηση του κόστους του έργου έχει αυξηθεί σε 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια, σε σύγκριση με 1,9 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023.
Αρκετοί σύμμαχοι του Τραμπ έχουν εκμεταλλευτεί την ανακαίνιση σε μια προφανή προσπάθεια να δημιουργήσουν ένα σκεπτικό για να δικαιολογήσουν την απόλυση του Πάουελ.
Πόσο γρήγορα θα μπορούσε να αντικατασταθεί ο Πάουελ
Ένας νέος μόνιμος πρόεδρος θα πρέπει να προταθεί από τον Τραμπ και να επικυρωθεί από τη Γερουσία, μια διαδικασία που συνήθως διαρκεί μερικές εβδομάδες, αν όχι μήνες. Εν τω μεταξύ, ο Νόμος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας ορίζει ότι ο αντιπρόεδρος «αναπληρώνει τον πρόεδρο σε περίπτωση απουσίας του».
Τι θα σήμαινε η απομάκρυνση του Πάουελ για τα επιτόκια
Η απομάκρυνση του επικεφαλής της Fed δε θα έλυνε απαραίτητα το κύριο πρόβλημα του Τραμπ με την κεντρική τράπεζα. Ο Τραμπ θέλει χαμηλότερα επιτόκια, αλλά ένας νέος πρόεδρος δε θα μπορούσε να το επιτύχει μόνος του. Τα επιτόκια καθορίζονται από την FOMC, η οποία σήμερα διευθύνεται από τον Πάουελ. Η FOMC έχει τη δυνατότητα να εκλέγει τον πρόεδρό της. Η θέση αυτή κατέχεται συνήθως από τον πρόεδρο της Fed, αν και μπορεί να καταληφθεί από οποιονδήποτε από τους 18 άλλους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής της επιτροπής. Και τα 19 μέλη συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της FOMC και 12 ψηφίζουν.
Πώς θα αντιδράσουν οι αγορές
Οι επενδυτές εκτιμούν το καθεστώς της Fed ως ανεξάρτητου οργανισμού. Χωρίς αυτό, η δέσμευση της κεντρικής τράπεζας να διατηρήσει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο στερείται αξιοπιστίας. Και οι προσδοκίες για υψηλότερο πληθωρισμό μπορούν να μεταβάλουν δραστικά την τιμή των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων.
Μέσα σε 30 λεπτά από την αναφορά του Bloomberg ότι ο Τραμπ πιθανότατα θα απολύσει τον Πάουελ, ο δείκτης S&P 500 έπεσε 1%, η απόδοση των 30ετών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου αυξήθηκε 10 μονάδες βάσης και ο δείκτης Bloomberg Dollar Spot Index υποχώρησε 1,2%.
Η Άννα Γουόνγκ του Bloomberg Economics δήλωσε ότι αν ο Τραμπ προχωρήσει στην απόλυση του προέδρου της Fed, αυτό θα οδηγήσει τελικά σε επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, αύξηση της ανεργίας και επίμονη πληθωριστική τάση.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: FT: Ο Τραμπ πιέζει για ελάχιστο δασμό 15%-20% σε όλα τα ευρωπαϊκά προϊόντα