Γάλλοι επιχειρηματίες χαρακτήρισαν την πρόταση της Αριστεράς για έναν νέο φόρο επί των πολύ πλούσιων ως «παράλογη» και «κομμουνιστική», καθώς το Σοσιαλιστικό Κόμμα πιέζει τον νέο πρωθυπουργό του Εμανουέλ Μακρόν να εξασφαλίσει ότι οι πλούσιοι θα πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος.
Οι ψήφοι των Σοσιαλιστών είναι απαραίτητες για την επιβίωση του πρωθυπουργού Σεμπαστιάν Λεκορνί, μετά την ανατροπή δύο πρωθυπουργών σε λιγότερο από ένα χρόνο από το κοινοβούλιο που δεν κατέληξε σε πλειοψηφία, λόγω των προσπαθειών τους να περιορίσουν τις δημόσιες δαπάνες. Οι αριστεροί βουλευτές πιέζουν ώστε τα άτομα με περιουσία άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ να πληρώνουν ετήσιο φόρο τουλάχιστον 2% επί του συνόλου των περιουσιακών τους στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών τους, των μετοχών τους σε εταιρείες και των μη πραγματοποιηθέντων κερδών.
Η σφοδρή αντίδραση Αρνό
Ο Μπερνάρντ Αρνό, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου πολυτελών προϊόντων LVMH, δήλωσε ότι η πίεση αυτή ισοδυναμεί με «σαφή επιθυμία να καταστραφεί η γαλλική οικονομία».
«Δεν μπορώ να πιστέψω ότι οι γαλλικές πολιτικές δυνάμεις που κυβερνούν ή έχουν κυβερνήσει τη χώρα θα μπορούσαν να προσδώσουν οποιαδήποτε αξιοπιστία σε αυτή την επίθεση, η οποία είναι θανατηφόρα για την οικονομία μας», δήλωσε ο δισεκατομμυριούχος σε μια ανακοίνωση του.
Ο Αρνό δεν είναι ο μόνος που αντιτίθεται σε αυτή την ιδέα. Ο Ερίκ Λαρσεβέκ, συνιδρυτής της εταιρείας κρυπτογραφικών πορτοφολιών Ledger, δήλωσε στη Financial Times: «Είναι κολεκτιβισμός, είναι κομμουνισμός… είναι μια θεμελιώδης επίθεση στην ελευθερία και το δικαίωμά μου στην ιδιοκτησία».
Ο φόρος Ζουκμάν
Με την τελευταία αποτίμηση της Ledger από επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων να ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ, το μερίδιο του Larchevêque ανεβάζει την περιουσία του σε τέτοιο επίπεδο που θα πρέπει να πληρώσει τον νέο φόρο περιουσίας, παρόλο που η μη εισηγμένη νεοφυής επιχείρηση δεν αποφέρει κέρδη ούτε καταβάλλει μερίσματα.
Εάν ψηφιστεί, ο λεγόμενος φόρος Ζουκμάν — που πήρε το όνομά του από τον οικονομολόγο Γκαμπριέλ Ζουκμάν, ο οποίος πρότεινε την ιδέα — θα αποτελέσει πλήγμα για το φιλικό προς τις επιχειρήσεις πρόγραμμα του Μακρόν από την πρώτη εκλογή του το 2017, όταν υποσχέθηκε να μετατρέψει τη Γαλλία σε «χώρα των νεοφυών επιχειρήσεων».
Μία από τις πρώτες κινήσεις του προέδρου ήταν να μειώσει τον καθαρό φόρο περιουσίας για τα προσωπικά περιουσιακά στοιχεία των πολιτών που υπερβαίνουν ένα ορισμένο όριο, αντικαθιστώντας τον με έναν περιορισμένο φόρο επί των ακινήτων. Επίσης, μείωσε σταδιακά τους εταιρικούς φόρους από 33% σε 25% και εφάρμοσε έναν ενιαίο φόρο 30% επί των κεφαλαιακών κερδών.
Ωστόσο, ο Μακρόν κατέβαλε υψηλό πολιτικό τίμημα για αυτές τις φορολογικές μειώσεις, με τους αντιπάλους του να τον αποκαλούν γρήγορα «πρόεδρο των πλουσίων».
Είναι αντίθετος ο Μακρόν;
Ο Μακρόν παραμένει έντονα αντίθετος στους φόρους περιουσίας και θεωρεί την πρόταση του Ζουκμάν ως μια παραφροσύνη, σύμφωνα με πρόσωπο που γνωρίζει καλά τον τρόπο σκέψης του. Ο Λεκορνί δήλωσε σε γαλλικές περιφερειακές εφημερίδες ότι είναι ανοιχτός σε συζητήσεις για «φορολογική δικαιοσύνη και επιμερισμό του φόρου», αλλά προειδοποίησε ότι τα «επαγγελματικά περιουσιακά στοιχεία» πρέπει να αντιμετωπίζονται με «προσοχή».
Οι υποστηρικτές του φόρου Ζουκμάν ισχυρίζονται ότι θα αποφέρει 15 δισ. ευρώ ετησίως, μειώνοντας την ανάγκη για περικοπές δαπανών κατά την αντιμετώπιση του δημόσιου ελλείμματος, το οποίο αναμένεται να φθάσει το 5,4% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του έτους — ένα από τα υψηλότερα στην ευρωζώνη.
Ωστόσο, άλλοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να αποφέρει μόλις 5 δισ. ευρώ. Ο προκάτοχος του Λεκορνί Φρανσουά Μπαϊρού ανατράπηκε λόγω του προϋπολογισμού που πρότεινε για το 2026, ο οποίος περιελάμβανε περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων ύψους 44 δισ. ευρώ.
Οι «βολές» Αρνό σε Ζουκμάν
Ο Αρνό χαρακτήρισε τον Ζουκμάν «ακροαριστερό ακτιβιστή» του οποίου «η ιδεολογία στοχεύει στην καταστροφή της φιλελεύθερης οικονομίας». Ο Αρνό είναι ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, κυρίως λόγω της πλειοψηφικής συμμετοχής του στον εισηγμένο στο χρηματιστήριο του Παρισιού όμιλο πολυτελών προϊόντων αξίας 256 δισ. ευρώ που ίδρυσε.
Η «ψευδοακαδημαϊκή ικανότητα του Ζουκμάν είναι ευρέως αμφισβητούμενη», δήλωσε ο Αρνό, προσθέτοντας ότι η κριτική αυτή απευθυνόταν προσωπικά σε αυτόν, δεδομένου ότι είναι «σίγουρα ο μεγαλύτερος ιδιώτης φορολογούμενος και ένας από τους μεγαλύτερους εταιρικούς φορολογούμενους μέσω των εταιρειών που διευθύνω».
Ο Ζουκμάν χαρακτήρισε την κριτική του Αρνό «αβάσιμη».
«Προερχόμενη από έναν από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο και σε ένα πλαίσιο όπου η ακαδημαϊκή ελευθερία αμφισβητείται σε όλο και περισσότερους χώρες, αυτή η ρητορική… πρέπει να μας ανησυχεί όλους», έγραψε ο Ζουκμάν στο X, προσθέτοντας: «Είναι καιρός να φορολογηθούν οι δισεκατομμυριούχοι με έναν ελάχιστο συντελεστή».
Η αντιστροφή σε σχέση με το 2017
Με την τελευταία αποτίμηση της Ledger από επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων να ανέρχεται σε 1,3 δισ. ευρώ, το μερίδιο του Larchevêque ανεβάζει την περιουσία του σε τέτοιο επίπεδο που θα πρέπει να πληρώσει τον νέο φόρο περιουσίας, παρόλο που η μη εισηγμένη νεοφυής επιχείρηση δεν αποφέρει κέρδη ούτε καταβάλλει μερίσματα.
Εάν ψηφιστεί, ο λεγόμενος φόρος Ζουκμάν — που πήρε το όνομά του από τον οικονομολόγο Γκαμπριέλ Ζουκμάν, ο οποίος πρότεινε την ιδέα — θα αποτελέσει πλήγμα για το φιλικό προς τις επιχειρήσεις πρόγραμμα του Μακρόν από την πρώτη εκλογή του το 2017, όταν υποσχέθηκε να μετατρέψει τη Γαλλία σε «χώρα των νεοφυών επιχειρήσεων».
Ο φόρος Ζουκμάν θα ήταν ιδιαίτερα προβληματικός για τους ιδιοκτήτες υποσχόμενων νεοφυών επιχειρήσεων τεχνολογίας που, παρά τις υψηλές αποτιμήσεις τους στα χαρτιά, συχνά δεν αποφέρουν κέρδη ή μερίσματα. Αυτά τα άτομα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν φορολογικές υποχρεώσεις που υπερβαίνουν τα ρευστά διαθέσιμα που έχουν.
Το στρατόπεδο των υποστηρικτών του Ζουκμάν υποστηρίζει ότι οι ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων θα μπορούσαν απλώς να πληρώσουν τους φόρους τους παραδίδοντας μετοχές των εταιρειών τους σε ένα γαλλικό κρατικό επενδυτικό ταμείο ή δανειζόμενοι — και οι δύο ιδέες είναι ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες.
Οι επικριτές, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι ο φόρος μπορεί να είναι αντισυνταγματικός, δεδομένου ότι θα επηρεάσει μια μικρή ομάδα περίπου 1.800 ατόμων. Ο Φιλίπ Κορό, συνιδρυτής της νεοφυούς τεχνολογικής εταιρείας Mirakl, η οποία αποτιμάται σε 3,5 δισεκατομμύρια δολάρια, δήλωσε στην FT ότι είναι «απολύτως παράλογο» και «επικίνδυνο» να «βάζεις τους ανθρώπους σε μια κατάσταση όπου πρέπει να πουλήσουν» μέρη των εταιρειών τους για να πληρώσουν φόρους.
Το επιχείρημα για τους υπερπλούσιους
Ωστόσο, το επιχείρημα ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για τη φορολόγηση των υπερπλουσίων είναι δημοφιλές σε μια χώρα που φιλοξενεί μερικούς από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, όπως ο Αρνό ή οι δισεκατομμυριούχες οικογένειες πίσω από τις εταιρείες Hermès και L’Oréal.
Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωσαν στους δρόμους του Παρισιού και άλλων γαλλικών πόλεων την περασμένη εβδομάδα για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στις επικείμενες περικοπές δαπανών, και πολλοί κρατούσαν πλακάτ που ζητούσαν τη φορολόγηση των πλουσίων. Μια μελέτη του Ifop που ανατέθηκε από τους Σοσιαλιστές διαπίστωσε πρόσφατα ότι το 86% των ερωτηθέντων υποστήριζε τον φόρο Ζουκμάν.
«Ποιος θα πει όχι αν πείτε «ας φορολογήσουμε τους πλούσιους με 2%»;», είπε ο Φαμπρίς Λε Σασέ, αντιπρόεδρος της επιχειρηματικής ομάδας λόμπι Medef και ιδρυτής μιας εταιρείας εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, προσθέτοντας ότι «είναι δύσκολο για τους ανθρώπους να καταλάβουν ότι η αξία μιας εταιρείας δεν είναι τα μετρητά στην τσέπη σας».
Αναπόφευκτο
Πολλοί επιχειρηματικοί παράγοντες πιστεύουν πλέον ότι κάποια μορφή φόρου περιουσίας έχει καταστεί αναπόφευκτη, αλλά ελπίζουν σε μια πιο ήπια εκδοχή. Μια επιλογή θα ήταν η επέκταση των προσωρινών μέτρων που περιλαμβάνονται στον φετινό προϋπολογισμό, όπως η επιπλέον φορολόγηση των ατόμων με ετήσιο εισόδημα άνω των 250.000 ευρώ, καθώς και η αύξηση των φόρων για τις μεγάλες εταιρείες.
«Όλοι πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες και κανείς δεν έχει πει ότι δεν θέλουμε να πληρώνουμε φόρους… Αλλά αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να αναλαμβάνουν κινδύνους, δεν πρέπει να είναι κατασχέσιμο», δήλωσε ο Κορρό της Mirakl, συμπληρώνοντας με νόημα πως «θα είχα δημιουργήσει τη Mirakl στη Γαλλία πριν από 15 χρόνια αν υπήρχαν αυτοί οι φόροι;»