Παρέμβαση ΣΟΑΚ για ΑΤΑ – Τι προτείνει για αντικατάσταση του θεσμού

«Η συνύπαρξη μεταξύ ΑΤΑ και υψηλού πληθωρισμού αντιμετωπιζόταν στο παρελθόν μέσω περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, εργαλείο που με την υιοθέτηση του ευρώ, έχει απολεσθεί σε εθνικό επίπεδο»

Τη θέσπιση ενός πλαισίου διαμόρφωσης απολαβών και τη σύσταση ενός ανεξάρτητου Παρατηρητηρίου Παρακολούθησης Μισθών και Παραγωγικότητας, που θα υπολογίζει τις βασικές παραμέτρους που θα χρησιμοποιούνται σε αυτό, συστήνει το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου, σημειώνοντας ότι στον καθορισμό του πλαισίου θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη παράμετροι όπως η παραγωγικότητα, ο πληθωρισμός και η ανταγωνιστικότητα.

Σε ανακοίνωσή του, το ΣΟΑΚ αναφέρει ότι η διαμόρφωση των μισθών σε μια οικονομία πρέπει να συνδέεται με την παραγωγικότητα και δεν πρέπει να οδηγεί στη συστηματική διάβρωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Προσθέτει, ωστόσο, ότι ένα σωστά σχεδιασμένο πλαίσιο διαμόρφωσης των μισθών φιλοδοξεί να ισορροπήσει μεταξύ της προστασίας της αγοραστικής δύναμης των μισθών, του μεριδίου της εργασίας στο ΑΕΠ και της διατήρησης/βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Συγκεκριμένα, σημειώνει ότι η προστασίας της αγοραστικής δύναμης των μισθών συνεπάγεται ότι οι ονομαστικοί μισθοί θα πρέπει να αναπροσαρμόζονται είτε με τον πληθωρισμό, είτε με μέτρα κοινωνικής πολιτικής, τουλάχιστον για τα χαμηλά εισοδήματα, τα οποία πλήττονται δυσανάλογα από τις αυξήσεις των τιμών. Ταυτόχρονα, η διατήρηση του μεριδίου της εργασίας στο ΑΕΠ υποδηλώνει ότι η μεγέθυνση των μισθών θα πρέπει να αντανακλά κέρδη στην παραγωγικότητα, αναφέροντας ότι οι μισθοί μπορεί να προσδεθούν στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας.

Επιπλέον, σημειώνει ότι η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας, όπως και των διαφόρων τομέων της, επιβάλλει όπως οι μισθοί δεν μεγεθύνονται ταχύτερα από την παραγωγικότητα, ώστε να μη διαβρώνεται η ανταγωνιστικότητα των κυπριακών προϊόντων και υπηρεσιών στις διεθνείς αγορές. Η παρακολούθηση της ανταγωνιστικότητας και η σύγκριση με άλλες ανταγωνιστικές με την Κύπρο χώρες, μπορεί να γίνει μέσω μιας σειράς δεικτών, όπως οι μισθοί, το μοναδιαίο κόστος εργασίας, οι πραγματικές συναλλαγματικές ισοτιμίες, και άλλοι, αναφέρει.

"Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι ένα αυτόματο πλαίσιο, που βασίζεται αποκλειστικά στον πληθωρισμό μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά σε ομαλές περιόδους. Ωστόσο, σε περιόδους οικονομικών κλυδωνισμών και έντονων πληθωριστικών πιέσεων, αναδεικνύονται οι αντιφάσεις μεταξύ μηχανισμών όπως της ΑΤΑ και της ανταγωνιστικότητας", λέει το ΣΟΑΚ, αναφέροντας ότι σε τέτοια περίπτωση, η προσαρμογή των μισθών στη βάση του υψηλού πληθωρισμού διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα και οδηγεί στην απώλεια εξαγωγών και θέσεων εργασίας. Επιπλέον, προσθέτει ότι συμβάλλει σε έναν φαύλο κύκλο μεγέθυνσης του πληθωρισμού και απώλειας ανταγωνιστικότητας, καθιστώντας αναπόφευκτη τη λήψη επώδυνων οικονομικών μέτρων στη συνέχεια.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Βελγίου, όπου τις δεκαετίες 1970 και 1980 η συνύπαρξη έντονων πληθωριστικών πιέσεων και ΑΤΑ οδήγησε σε απώλεια ανταγωνιστικότητας, στασιμοπληθωρισμό και σοβαρή επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών, αναφέρει.

Σύμφωνα με το ΣΟΑΚ, στην Κύπρο, η συνύπαρξη μεταξύ ΑΤΑ και υψηλού πληθωρισμού αντιμετωπιζόταν στο παρελθόν μέσω περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, εργαλείο που με την υιοθέτηση του ευρώ, έχει απολεσθεί σε εθνικό επίπεδο. 

"Το υφιστάμενο σύστημα διαπραγματεύσεων πέραν του ότι δεν βασίζεται σε ένα επιστημονικά σχεδιασμένο πλαίσιο, οδηγεί συχνά σε αδιέξοδα και απεργίες που βλάπτουν την οικονομία και τους εργαζόμενους, καθώς δεν υπάρχει μια συμφωνημένη, τεκμηριωμένη βάση για τις συζητήσεις. Η δημιουργία ενός συμφωνημένου θεσμικού πλαισίου μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων, το οποίο θα βασίζεται σε αξιόπιστα δεδομένα και πρακτικές, κρίνεται απαραίτητο για την ενίσχυση του συστήματος και τη διεξαγωγή αποτελεσματικότερων διαπραγματεύσεων", υπογραμμίζει το Συμβούλιο.

Ως εκ τούτου, το ΣΟΑΚ συστήνει τη δημιουργία ενός πλαισίου διαμόρφωσης μισθών. "Για την εύρυθμη λειτουργία αυτού του πλαισίου, θα παρακολουθούνται οι παρούσες και μελλοντικές οικονομικές εξελίξεις, μεταξύ άλλων ο πληθωρισμός, η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα, οι οποίες θα τίθενται στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Με τον τρόπο αυτό θα αποφεύγονται, ή τουλάχιστον θα μετριάζονται, επερχόμενες δυσμενείς επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία", προτείνει.

Σε περιπτώσεις όπου επισυμβούν δυσμενείς οικονομικές συγκυρίες και η κυπριακή οικονομία βρεθεί αντιμέτωπη με σημαντικά οικονομικά προβλήματα, που απειλούν θέσεις εργασίας και, γενικότερα, τη βιωσιμότητα της οικονομίας, το Συμβούλιο συστήνει την εισαγωγή δικλείδων ασφαλείας, οι οποίες μπορούν να δημιουργηθούν στη βάση διεθνών εμπειριών, ώστε η μεγέθυνση των μισθών να μη συμβάλλει περαιτέρω στις πληθωριστικές πιέσεις και στη διάβρωση της ανταγωνιστικότητας. 

Η σχετική ανάλυση δύναται να ανατεθεί σε ένα Παρατηρητήριο Παρακολούθησης Μισθών και Παραγωγικότητας, στο οποίο θα συνεργάζονται δημόσιοι φορείς, κοινωνικοί εταίροι και ερευνητικά ιδρύματα με έμφαση στην άσκηση οικονομικής πολιτικής, προτείνει το Συμβούλιο, προσθέτοντας ότι η δικαιοδοσία του Παρατηρητηρίου θα μπορούσε να καλύψει θέματα ανισοτήτων και μετανάστευσης νέων και ταλέντων (brain drain), ειδικότερα σε περιόδους παρατεταμένης στασιμότητας των μισθών.

Συνολικά, το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου συστήνει τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου εξειδικευμένου Παρατηρητηρίου, το οποίο θα υπολογίζει τις βασικές παραμέτρους που θα χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο διαμόρφωσης απολαβών, μεταξύ των οποίων η παραγωγικότητα στο σύνολο της οικονομίας, η τομεακή παραγωγικότητα, ο συνολικός πληθωρισμός, ο πληθωρισμός ανά επαρχία/ αστικό κέντρο, η ανεργία, και οι αντίστοιχοι δείκτες σε ανταγωνιστικές οικονομίες/ τομείς εντός και εκτός της ΕΕ.

Επιπρόσθετα, συστήνει την κατάληξη σε συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων όσον αφορά τον ακριβή τρόπο λειτουργίας του πλαισίου. Το Συμβούλιο τονίζει ότι το πλαίσιο θα πρέπει να είναι ευέλικτο και ότι θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει διαδικασίες επίλυσης διαφορών και αναπροσαρμογής του, ώστε να ανταποκρίνεται στις εξελισσόμενες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας.

Τέλος, συστήνει την αναμόρφωση και προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου από την εκτελεστική εξουσία, ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία του.

Καταληκτικά, το Συμβούλιο αναφέρει ότι είναι σε θέση να συνεισφέρει σε λεπτομερέστερη ανάλυση και να εξειδικεύσει περαιτέρω τις εισηγήσεις του, όπως, για παράδειγμα, τη σημασία παρακολούθησης της τομεακής παραγωγικότητας αντί της παραγωγικότητας σε επίπεδο οικονομίας, το πλαίσιο διαμόρφωσης μισθών στο δημόσιο, όπου η μέτρηση της παραγωγικότητας είναι πιο δύσκολη, και να συμβάλλει γενικότερα στη δημιουργία ενός σωστά δομημένου πλαισίου διαμόρφωσης μισθών στην Κύπρο.

Πηγή: ΚΥΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ