Λίγο έξω από το πορτογαλικό λιμάνι του Σίνες, δεσπόζουν τα απομεινάρια ενός παλιού διυλιστηρίου και μιας εγκαταλελειμμένης μονάδας παραγωγής ενέργειας, μνημεία μιας προσπάθειας που ξεκίνησε πριν από μισό αιώνα για να απαγκιστρωθεί η χώρα από την εξάρτηση από τη γεωργία. Η προσπάθεια εκείνη δεν ευδοκίμησε ποτέ. Όμως, βόρεια της πόλης απλώνεται σήμερα ο νέος πυλώνας της πορτογαλικής οικονομίας. Μια αμμώδης λωρίδα μήκους 60 χιλιομέτρων που προσελκύει χιλιάδες τουρίστες και σέρφερς κάθε χρόνο.
Αυτή τη φορά, η κυβέρνηση της Πορτογαλίας στοιχηματίζει, ότι η ίδια περιοχή μπορεί να αναβαθμίσει την εθνική οικονομία. Στην ίδια αυτή ακτογραμμή, δύο ώρες νότια της Λισαβόνας, καταλήγουν υποθαλάσσια καλώδια που συνδέουν την Ευρώπη με τη Βραζιλία και την Αφρική, ενώ σύντομα η Google θα εγκαινιάσει μια νέα γραμμή που θα φτάνει έως τη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ.
Ο στόχος είναι σαφή, να δημιουργηθούν υπηρεσίες τεχνολογίας και δεδομένων με παγκόσμια εμβέλεια, περιορίζοντας την εξάρτηση της χώρας από τον τουρισμό, έναν τομέα που σήμερα αντιστοιχεί σχεδόν στο 25% του ΑΕΠ.
Τον Μάρτιο, η εταιρεία Start Campus εγκαινίασε το πρώτο κτίριο ενός data center αξίας 8,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο, όταν ολοκληρωθεί, θα είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Τον Μάιο, η κινεζική CALB Group, τέταρτος μεγαλύτερος κατασκευαστής μπαταριών στον κόσμο, ξεκίνησε την κατασκευή ενός εργοστασίου 2 δισ. ευρώ, ενώ η Port of Singapore Authority, που διαχειρίζεται το τερματικό εμπορευματοκιβωτίων της πόλης, διπλασιάζει τη χωρητικότητά του.
Οι επενδύσεις γύρω από το Σίνες, τη γενέτειρα του Βάσκο ντα Γκάμα, του μεγάλου εξερευνητή του 15ου αιώνα, αντιστοιχούν σε περίπου 4,6% του πορτογαλικού ΑΕΠ. Συνολικά, αναμένεται να δημιουργήσουν περισσότερες από 5.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της χώρας, Μανουέλ Κάστρο Αλμέιδα. «Η περιοχή βρίσκεται στην καρδιά του μετασχηματισμού της πορτογαλικής οικονομίας», δηλώνει ο υπουργός. «Στόχος μας είναι η δημιουργία ενός λογιστικού κόμβου ευρωπαϊκής και ατλαντικής εμβέλειας».
Από αποτυχημένα διυλιστήρια στο «Silicon Coast»
Παρότι παραμένει μια ήσυχη πόλη 15.000 κατοίκων, το Σίνες υπήρξε επί δεκαετίες σύμβολο των φιλοδοξιών της Πορτογαλίας και τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα. Στη δεκαετία του ’70, το τότε αυταρχικό καθεστώς επιδίωξε να μετατρέψει την πόλη σε βιομηχανικό κέντρο. Δημιούργησε το εμπορικό λιμάνι, ξεκίνησε την κατασκευή του διυλιστηρίου και μιας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής, που θα επεξεργαζόταν πετρέλαιο από τις τότε πορτογαλικές αποικίες.
Όμως, η Επανάσταση των Γαρυφάλλων το 1974, που έθεσε τέλος στη δικτατορία, σήμανε και την απώλεια των αποικιών. Το διυλιστήριο δεν απέκτησε ποτέ δυναμική, το λιμάνι έχασε τους βασικούς του προμηθευτές και ο σταθμός ηλεκτρικής ενέργειας υπολειτουργούσε για χρόνια, έως ότου έκλεισε οριστικά το 2021, καθώς το κόστος των ανανεώσιμων πηγών μειώθηκε κατακόρυφα.
Το διυλιστήριο, ωστόσο, παραμένει το μοναδικό στη χώρα και σημαντικός εξαγωγικός κόμβος. Παράλληλα, τα σχέδια για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, μέσω ανανεώσιμων πηγών βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.
Καθώς χιλιάδες εργαζόμενοι φτάνουν στην πόλη για να στελεχώσουν τα νέα έργα, οι κάτοικοι ανησυχούν για το πώς θα αντέξει η τοπική κοινωνία. Τρία νέα οικιστικά έργα προβλέπουν περισσότερα από 400 διαμερίσματα, αλλά οι κατασκευαστές δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση και η πίεση σε σχολεία και μονάδες υγείας αυξάνεται.
«Ο κόσμος δεν έχει πού να μείνει. Ακούω ότι κάποιοι εργαζόμενοι κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους», τονίζει η Άνα Ροντρίγκες, ξεναγός στο τοπικό μουσείο. Θυμάται τη δεκαετία του ’70, όταν ο πατέρας της προσλήφθηκε στο τότε αναβαθμισμένο λιμάνι. «Η πόλη γέμισε κόσμο, όλοι περίμεναν άνθηση, αλλά τα οφέλη δεν ήρθαν ποτέ και τελικά οι περισσότεροι έφυγαν. Τα χρήματα έφυγαν μαζί τους», αναφέρει. «Δεν ξέρω αν αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά».
Σύμφωνα με το Bloomberg, η κυβέρνηση εξετάζει αναβαθμίσεις οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών που θα μπορούσαν να μειώσουν τον χρόνο μεταφοράς προς την Ισπανία κατά περισσότερο από τρεις ώρες, βοηθώντας το Σίνες να ανταγωνιστεί τα μεγάλα λιμάνια της Βαλένθια και του Αλχεθίρας. Προς το παρόν, ο αυτοκινητόδρομος που θα συνέδεε απευθείας το Σίνες με την Ισπανία παραμένει ημιτελής ύστερα από χρόνια καθυστερήσεων, ενώ δεν υπάρχει επιβατική σιδηροδρομική σύνδεση και τα εμπορικά τρένα κινούνται με αργούς ρυθμούς.
«Μου έλεγαν επί χρόνια, ότι δεν υπάρχει αρκετή κίνηση για να δικαιολογήσει έναν αυτοκινητόδρομο», δηλώνει ο Πέδρο ντου Ο Ράμος, πρόεδρος της Αρχής Λιμένος Σίνες. «Σήμερα, υπάρχει ήδη υπερβολική».
Για να ενισχύσει τις πιθανότητες επιτυχίας του νέου αναπτυξιακού κύματος, η κυβέρνηση προσφέρει γενναία κίνητρα. Η CALB, που ελέγχεται εν μέρει από την κινεζική κυβέρνηση, δικαιούται έως και 350 εκατομμύρια ευρώ δημόσιας χρηματοδότησης για το εργοστάσιό της, το πρώτο της στην Ευρώπη. Έως το 2028, η μονάδα αναμένεται να παράγει μπαταρίες για πάνω από 200.000 ηλεκτρικά οχήματα, δημιουργώντας 1.800 θέσεις εργασίας στην περιοχή.
Το data center της Start Campus έχει εξασφαλίσει 1,2 γιγαβάτ ηλεκτρικής ενέργειας, ποσότητα ίση με την κατανάλωση ολόκληρης της Λισαβόνας, που προέρχεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές. Το κέντρο χρησιμοποιεί σύστημα ψύξης ανασχεδιασμένο από την παλιά μονάδα ενέργειας, το οποίο αντλεί θαλασσινό νερό από τους προβλήτες του κόλπου.
Μετά τη συμφωνία του Οκτωβρίου με τη Nvidia και τη Microsoft, το πρώτο κτήριο του data center είναι ήδη πλήρως μισθωμένο, ενώ μέχρι το τέλος του έτους θα ξεκινήσει η κατασκευή του δεύτερου. Μέχρι το 2030, η εταιρεία σχεδιάζει έξι συνολικά εγκαταστάσεις.
Η τοπική κοινωνία παραμένει επιφυλακτική
Παρά τα φιλόδοξα σχέδια, οι κάτοικοι κρατούν μικρό καλάθι. Η Κάρλα Κόστα, υπάλληλος σε φούρνο κοντά στο σημείο όπου λειτουργούσε παλιό εργοστάσιο κονσερβών, λέει ότι αν και αναγνωρίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης, φοβάται ότι τα πλεονεκτήματα θα ωφελήσουν κυρίως τους ξένους.
«Κάθε κυβέρνηση υπόσχεται επενδύσεις στο Σίνες, αλλά στην πραγματικότητα επενδύει σε ξένες εταιρείες», δηλώνει. «Τα κτίριά μας είναι ετοιμόρροπα, οι δρόμοι γεμάτοι λακκούβες, έχουμε μόνο ένα κέντρο υγείας και ακόμα μιλάμε για τον Βάσκο ντα Γκάμα, αιώνες μετά. Οι νέες βιομηχανίες μπορεί να είναι το μέλλον, αλλά αυτός ο τόπος μοιάζει να έχει μείνει πίσω στον χρόνο».
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Γερμανία: Ανεβάζει στροφές στον αμυντικό εκσυγχρονισμό με νέα προγράμματα €1,9 δισ.