Η μεγάλη αποκλιμάκωση στις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη δημιούργησε αρχικά την προσδοκία ότι η βιομηχανική παραγωγή θα ανακάμψει, πως τα εργοστάσια που περιόρισαν ή ανέστειλαν λειτουργίες θα ξαναλειτουργήσουν, και ότι η ήπειρος θα επανακτήσει μέρος της ανταγωνιστικότητάς της. Ωστόσο, αυτό δεν συνέβη. Παρά τη σημαντική μείωση του ενεργειακού κόστους, το αποτύπωμα της κρίσης έχει αφήσει βαθιές πληγές: παραγωγικές μονάδες που έκλεισαν δεν έχουν επιστρέψει, αλυσίδες παραγωγής και εφοδιασμού έχουν ήδη μεταφερθεί αλλού, ενώ ορισμένες βιομηχανίες εξακολουθούν να θεωρούν μη βιώσιμο το λειτουργικό κόστος.
Το χαμηλότερο ενεργειακό τιμολόγιο δεν ισοδυναμεί αυτομάτως με επενδυτική εμπιστοσύνη, ούτε αρκεί για να αντιστρέψει δομικές μεταβολές που επηρέασαν την ευρωπαϊκή βιομηχανική βάση.
Χαμένο έδαφος από την ενεργειακή κρίση
Κατά τη διάρκεια της ενεργειακής αναταραχής, οι τιμές εκτοξεύτηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Οι κλάδοι εντάσεως ενέργειας – από τα χημικά μέχρι τον χάλυβα – αναγκάστηκαν να μειώσουν ή να σταματήσουν παραγωγή, καθώς το ενεργειακό κόστος απορροφούσε τα περιθώρια κέρδους. Οι αποφάσεις αυτές είχαν μόνιμο αντίκτυπο: εγκαταστάσεις αποσύρθηκαν, προσωπικό μετακινήθηκε, επενδυτικά σχέδια ακυρώθηκαν. Έτσι, όταν οι τιμές επέστρεψαν σε πιο διαχειρίσιμα επίπεδα, πολλοί παίκτες είχαν ήδη αλλάξει στρατηγική ή χώρα εγκατάστασης, αφήνοντας την Ευρώπη με μικρότερο βιομηχανικό κορμό.
Ανταγωνισμός από ΗΠΑ και Κίνα
Ένα δεύτερο εμπόδιο είναι το συγκριτικό μειονέκτημα απέναντι σε οικονομίες με φθηνότερη ενέργεια, πιο ελαστικό ρυθμιστικό πλαίσιο και μεγαλύτερα πακέτα κινήτρων. Η βιομηχανία των ΗΠΑ επωφελείται από χαμηλό κόστος LNG και ισχυρή κρατική στήριξη, ενώ η Κίνα εξακολουθεί να επεκτείνεται με κρατικά επιδοτούμενες επενδύσεις και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα. Σε αυτό το περιβάλλον, πολλές ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να προσελκύσουν κεφάλαια, ακόμη κι αν η ενέργεια γίνεται φθηνότερη.
Ρυθμιστικά βάρη και ενεργειακή αβεβαιότητα
Το κόστος συμμόρφωσης με περιβαλλοντικούς κανόνες, τα δικαιώματα ρύπων, οι επενδύσεις για «πράσινες» μεταρρυθμίσεις και η αβεβαιότητα για τη μελλοντική τιμή της ενέργειας λειτουργούν ως ανασταλτικοί παράγοντες. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου η ενεργειακή στρατηγική είναι σταθερή και μακροπρόθεσμη, η Ευρώπη εξακολουθεί να κινείται ανάμεσα σε διαφορετικές πολιτικές κατευθύνσεις, γεγονός που αποθαρρύνει τη δέσμευση κεφαλαίων σε βαριά βιομηχανία.
Το συμπέρασμα για την επόμενη μέρα
Το χαμηλότερο κόστος φυσικού αερίου είναι θετικό, αλλά δεν αποτελεί λύση. Η Ευρώπη χρειάζεται ανασχεδιασμό της βιομηχανικής στρατηγικής της, με ενισχυμένη ενεργειακή αυτονομία, κίνητρα παραγωγής, χαμηλότερο κόστος κανονιστικής συμμόρφωσης και πιο σταθερό πλαίσιο επενδύσεων. Μόνο έτσι η ήπειρος μπορεί να καλύψει το χαμένο έδαφος και να αποτρέψει νέα αποβιομηχάνιση.
Πηγή: newmoney.gr
Διαβάστε επίσης: Μεικτά πρόσημα στην Ασία στην τελευταία εβδομάδα συναλλαγών του 2025