Η νέα Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας (NSS) δεν είναι απλώς ένα ακόμη προγραμματικό κείμενο της Ουάσιγκτον. Είναι η πιο καθαρή μέχρι σήμερα διατύπωση ενός νέου «Δόγματος Τραμπ», το οποίο αλλάζει τις ισορροπίες στον δυτικό κόσμο. Το μήνυμά του; Η Ευρώπη μένει μόνη.
Ο Αμερικανός πρόεδρος παρουσίασε με τον πλέον ξεκάθαρο έως τώρα τρόπο το όραμά του για τον κόσμο. Και αυτό συνδυάζει τρία στοιχεία: ένα αναθεωρημένο Δόγμα Μονρόε που φέρνει το κέντρο βάρους πίσω στο Δυτικό Ημισφαίριο, μια πολύ σκληρή κριτική στην Ευρώπη – την οποία βλέπει ως μία ήπειρο σε παρακμή – και προσδιορισμό της Κίνας ως του βασικού αν όχι μόνου αντιπάλου, που αξίζει προσοχής.
Στην πράξη, η Ευρώπη δεν αντιμετωπίζεται πια ως ισότιμος στρατηγικός εταίρος. Αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα. Ως μια ήπειρος, η οποία κινδυνεύει ακόμα και με «πολιτισμική εξάλειψη» λόγω της μετανάστευσης και των επιλογών των Βρυξελλών. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η άμυνα της Ευρώπης πρέπει να γίνει υπόθεση των Ευρωπαίων. Οι ΗΠΑ θέλουν να επικεντρωθούν στην ασφάλεια της δικής τους περιοχής και φυσικά στην αντιπαράθεση με την Κίνα.
Ουσιαστικά, η Ουάσιγκτον λέει ότι το Δυτικό Ημισφαίριο —η Αμερική και η περίμετρός της— είναι ο απόλυτος στρατηγικός της χώρος. Κι εδώ υπάρχει μια ωμή παραδοχή: οι ΗΠΑ δεν μπορούν, ούτε θέλουν, να κερδίζουν ταυτόχρονα μεγάλους πολέμους σε Ευρώπη και Ασία. Θεωρούν ότι ο Ειρηνικός είναι καθοριστικό πεδίο και ο περιορισμός της επιρροής του Πεκίνου βασικός στόχος. Έτσι, οι στρατιωτικές δεσμεύσεις σε άλλες περιοχές, όπως η Ευρώπη, πρέπει να περιοριστούν.
Η Ευρώπη «χάνει την ταυτότητά της»
Ο Τζέι Ντι Βανς είχε προϊδεάσει τους Ευρωπαίους στο Μόναχο για το πώς βλέπουν οι Αμερικανοί τη «γηραία ήπειρο». Η Ευρώπη παρουσιάζεται ως μια περιοχή, που χάνει την ταυτότητά της, που υπονομεύεται από τη μετανάστευση, από υπερεθνικούς θεσμούς, από μειωμένες γεννήσεις και από πολιτικές που —όπως λέει το κείμενο— περιορίζουν την ελευθερία και την κυριαρχία.
Και εδώ υπάρχει μια σοβαρή λεπτομέρεια: το έγγραφο μιλά για συνεργασία με «πατριωτικά ευρωπαϊκά κόμματα», έναν όρο που παραπέμπει ευθέως σε πολιτικές δυνάμεις της άκρας δεξιάς. Είναι αυτό το στοιχείο που έκανε τον Αντόνιο Κόστα – με 2 ημέρες καθυστέρηση – να μιλήσει για «απειλή ανάμειξης στα εσωτερικά πολιτικά ζητήματα».
Οι ΗΠΑ δεν θα «εξάγουν» Δημοκρατία
Παράλληλα, το «Δόγμα Τραμπ» βάζει τέλος στη λεγόμενη «δημοκρατική αποστολή» της Αμερικής. Οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι δεν θα προσπαθούν πλέον να εξάγουν δημοκρατία. Οι συμμαχίες θα κρίνονται αποκλειστικά από το αν εξυπηρετούν την αμερικανική ισχύ και την αμερικανική οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον είναι πρόθυμη να συνεργαστεί στενά με αυταρχικά καθεστώτα, αρκεί να εξυπηρετούν τα συμφέροντά της.
Και βέβαια, υπάρχει η διάσταση της Κίνας. Η στρατηγική χαρακτηρίζει τα προηγούμενα χρόνια αμερικανικής πολιτικής ως “στρατηγικό λάθος”, λέγοντας ότι η Κίνα έγινε πλούσια και ισχυρή εις βάρος των ΗΠΑ. Έτσι, το βάρος μετατοπίζεται από την οικονομική συνεργασία στην αποτροπή και τον ανταγωνισμό.
Ζητούνται…αντανακλαστικά
Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ευρώπη —και για εμάς; Ότι το αμερικανικό δίχτυ ασφαλείας δεν είναι πια δεδομένο. Η Ευρώπη είτε θα αποκτήσει πραγματική στρατιωτική ισχύ και στρατηγική αυτονομία, είτε θα μείνει εκτεθειμένη. Και για χώρες όπως η Ελλάδα, που στηρίζονταν παραδοσιακά στην αμερικανική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, η αλλαγή αυτή έχει τεράστια σημασία.
Με απλά λόγια, το «Δόγμα Τραμπ» απαιτεί από την Ευρώπη να επαναπροσδιοριστεί —γρήγορα και συλλογικά. Τα έως τώρα αντανακλαστικά των Ευρωπαίων δεν μας επιτρέπουν να αισιοδοξούμε. Ίσως όμως η ωμή αυτή αντιμετώπιση από τον Τραμπ να είναι τελικά αυτό που χρειάζεται μία εκτός εξελίξεων και διαρκώς σαστισμένη Ένωση για να ξυπνήσει.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Γιατί το «καρνέ επιταγών» του Τραμπ έκλεισε για την Ευρώπη