Όταν ο Μαρκ Κάρνεϊ μιλούσε το 2015 στο Λονδίνο για την κλιματική κρίση περιγράφοντάς την ως «τραγωδία στον ορίζοντα», εννοώντας ότι απειλεί σοβάρα το μέλλον μας, ελάχιστοι αμφισβήτησαν ότι είχε αναδειχθεί σε μία από τις πιο ισχυρές φωνές παγκοσμίως υπέρ της πράσινης μετάβασης. Δέκα χρόνια αργότερα, ο ίδιος άνθρωπος, πλέον πρωθυπουργός του Καναδά, κατηγορείται ότι οδηγεί τη χώρα σε μια επιθετική στροφή προς τα ορυκτά καύσιμα, θυσιάζοντας το κλίμα στον βωμό της γεωπολιτικής και του εμπορικού ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ.
Η αντίφαση αυτή δεν περνά απαρατήρητη ούτε από την επιστημονική κοινότητα ούτε από τον επιχειρηματικό κόσμο που κάποτε τον στήριζε, αναφέρουν σε εκτενές ρεπορτάζ τους οι Financial Times.
Μαρκ Κάρνεϊ: Ο πολιτικός υπό πίεση
Από την πρώτη κιόλας χρονιά της διακυβέρνησής του, ο Κάρνεϊ προχώρησε σε αποφάσεις που σηματοδοτούν ριζική αλλαγή πορείας. Κατάργησε τον φόρο άνθρακα για τους καταναλωτές, πάγωσε πολιτικές προώθησης της ηλεκτροκίνησης και άνοιξε εκ νέου διαύλους με τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η αφορμή, σύμφωνα με το επιτελείο του, είναι οι σκληρές εμπορικές πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και οι εκτεταμένοι δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ.
Η απάντηση του Καναδά είναι η ενεργειακή αυτάρκεια και η ενίσχυση των εξαγωγών: νέα συμφωνία για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου κατά ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως και δέσμευση για διπλασιασμό της παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου με στόχο τις ασιατικές αγορές.
Ρήξεις στο εσωτερικό και παραιτήσεις με νόημα
Οι πολιτικές αυτές προκάλεσαν άμεσες αντιδράσεις. Ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος Στίβεν Γκιμπό εγκατέλειψε το υπουργικό συμβούλιο, δηλώνοντας ότι δεν μπορεί πλέον να συμβιβαστεί με μια πορεία που, όπως είπε, «οδηγεί τη χώρα προς τη λάθος κατεύθυνση». Παράλληλα, δύο ιδρυτικά μέλη του Συμβουλευτικού Οργάνου για το Net Zero υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους.
Για πολλούς, οι αποχωρήσεις αυτές δεν είναι απλώς διαφωνίες πολιτικής, αλλά ένδειξη βαθύτερης κρίσης αξιοπιστίας.
Από τις κεντρικές τράπεζες στη γεωπολιτική πραγματικότητα
Η ειρωνεία είναι ότι ο ίδιος ο Κάρνεϊ υπήρξε από τους πρώτους που συνέδεσαν την κλιματική αλλαγή με τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Ως διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας και πρόεδρος του Συμβουλίου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, έφερε το κλίμα στο επίκεντρο των συζητήσεων των υπουργείων Οικονομικών και των αγορών.
Αργότερα, ως επικεφαλής πρωτοβουλιών όπως η Glasgow Financial Alliance for Net Zero, φιλοδόξησε να κινητοποιήσει κεφάλαια ύψους 130 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι το 2050. Όμως η πολιτική στροφή στις ΗΠΑ, η αποδόμηση δεκάδων περιβαλλοντικών μέτρων και η νομική πίεση από Ρεπουμπλικανούς αξιωματούχους αποδυνάμωσαν αυτές τις συμμαχίες, οδηγώντας πολλές τράπεζες σε αναδίπλωση.
Ο Καναδάς, το πετρέλαιο και το βαρύ αποτύπωμα άνθρακα
Ο Καναδάς διαθέτει τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου παγκοσμίως, όμως η εξόρυξη από τις πετρελαιοφόρες πηγές της Αλμπέρτα θεωρείται από τις πιο ρυπογόνες στη Βόρεια Αμερική. Το νέο «μεγάλο παζάρι» του Κάρνεϊ με την επαρχία ανοίγει τον δρόμο για νέο αγωγό προς τη δυτική ακτή, παρά τις αντιδράσεις αυτόχθονων κοινοτήτων και περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Ταυτόχρονα, αναβάλλονται oι στόχοι μείωσης μεθανίου έως το 2035 και παγώνουν κανονισμοί για την καθαρή ηλεκτρική ενέργεια – αποφάσεις που, σύμφωνα με ειδικούς, υπονομεύουν τις πιο άμεσες λύσεις για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Πραγματισμός ή εγκατάλειψη αρχών;
Υποστηρικτές του πρωθυπουργού μιλούν για «ενεργειακό ρεαλισμό» και για μια αναγκαία ισορροπία ανάμεσα στην οικονομία και το περιβάλλον.
Οι επικριτές, όμως, βλέπουν μια επικίνδυνη επένδυση σε τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα αμφίβολης κλίμακας και σε ένα αφήγημα «απανθρακοποιημένου πετρελαίου» που δύσκολα πείθει.
Όπως σημειώνουν αναλυτές της κλιματικής πολιτικής, η στροφή αυτή δημιουργεί σύγχυση: ο άνθρωπος που προειδοποίησε ότι όταν το κλίμα γίνει κρίσιμο για τη σταθερότητα «θα είναι ήδη αργά», σήμερα φαίνεται να μεταθέτει το πρόβλημα στο 2050.
Προσωρινός συμβιβασμός ή αλλαγή πορείας;
Η επιλογή του Μαρκ Κάρνεϊ να δώσει προτεραιότητα στην ενεργειακή ασφάλεια και στο εμπόριο αναδεικνύει το βαθύτερο δίλημμα που αντιμετωπίζουν σήμερα πολλές κυβερνήσεις: πώς να διαχειριστούν την οικονομική και γεωπολιτική πίεση χωρίς να υπονομεύσουν τους ίδιους τους κλιματικούς στόχους που έχουν θέσει.
Για τον Κάρνεϊ, το ερώτημα δεν είναι πλέον αν γνωρίζει τους κινδύνους της κλιματικής αλλαγής – τους έχει περιγράψει καλύτερα από πολλούς άλλους. Το πραγματικό διακύβευμα είναι αν η σημερινή του στρατηγική θα αποδειχθεί ένας προσωρινός πολιτικός ελιγμός ή μια μόνιμη απομάκρυνση από το όραμα που ο ίδιος συνέβαλε στο να διαμορφωθεί.
Πηγή: ot.gr
- Διαβάστε επίσης: Το όραμά μου είναι ο κτηματομεσίτης να περπατά με το κεφάλι ψηλά