Συνέντευξη στον Ξένιο Μεσαρίτη
Ο Αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Νικόλας Τσαρδελλής, θέτει στο επίκεντρο της φορολογικής μεταρρύθμισης τις έννοιες της διαφάνειας, της απλότητας και της συνταγματικότητας. Μέσα από τη συνέντευξή του στο Economy Today, αναδεικνύει τις θεσμικές αδυναμίες της διαδικασίας, καταθέτει προτάσεις για ένα ενιαίο φορολογικό νομοθέτημα, την ανάγκη για ειδικό Φορολογικό Δικαστήριο και τη σημασία στοχευμένων κινήτρων για Πράσινη και Ψηφιακή Μετάβαση. Πάνω απ’ όλα, υπογραμμίζει πως μια ουσιαστική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει χωρίς ενεργή εμπλοκή των νομικών και τεχνοκρατικών φορέων.
Διαφάνεια και Διαβούλευση
Έχετε επισημάνει την απουσία δημόσιας διαβούλευσης και την έλλειψη επίσημης ανταπόκρισης στις εισηγήσεις σας. Πώς πιστεύετε ότι επηρεάζει αυτό τη διαφάνεια και την ποιότητα της φορολογικής μεταρρύθμισης; Ποια είναι τα βήματα που θεωρείτε απαραίτητα για μια πιο ουσιαστική συμμετοχή σας στη διαδικασία;
Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ) έχει κατ’ επανάληψη σημειώσει ότι η επιτυχία οποιασδήποτε φορολογικής μεταρρύθμισης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από έναν ουσιαστικό και διαφανή διάλογο με τους αρμόδιους φορείς. Η απουσία ευρύτερης δημόσιας διαβούλευσης και η μη ενσωμάτωση εισηγήσεων από επαγγελματικούς και τεχνοκρατικούς Οργανισμούς, όπως ο ΠΔΣ, ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την ποιότητα και τη θεσμική θεμελίωση των τελικών προτάσεων. Το ίδιο παράπονο εκφράστηκε και από άλλους επαγγελματικούς και τεχνοκρατικούς Οργανισμούς, όπως έχει δει το φως της δημοσιότητας.
Η δημόσια διαβούλευση δεν αποτελεί μια τυπική διαδικασία, αλλά βασικό στοιχείο της διαφάνειας, της δημοκρατικής συμμετοχής και της κοινωνικής αποδοχής κάθε μεταρρύθμισης, ειδικά όταν πρόκειται για αλλαγές που επηρεάζουν τον πυρήνα της οικονομικής δραστηριότητας. Μέχρι σήμερα, η διαδικασία φαίνεται να μην έχει εξασφαλίσει ένα δομημένο και συστηματικό αμφίδρομο διάλογο με τους βασικούς εμπλεκόμενους φορείς, ενώ δεν παρατηρείται επαρκής ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων με την Ομάδα Έργου.
Για τον λόγο αυτό, θεωρούμε ιδιαίτερα χρήσιμο το υφιστάμενο πλαίσιο εισηγήσεων να τύχει ανεξάρτητης νομικής και φορολογικής αξιολόγησης, ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσον οι προτεινόμενες αλλαγές συνάδουν με τους στόχους που είχαν τεθεί αρχικά προς την Ομάδα Έργου. Είναι γεγονός ότι η Ομάδα Έργου δεν είχε ενισχυθεί με νομική συμβουλευτική υποστήριξη και συνεπώς ορισμένες προτάσεις φαίνεται να αντίκεινται σε συνταγματικές διατάξεις ή να μην εξυπηρετούν επαρκώς το σκοπούμενο αποτέλεσμα ως αυτό είχε εξαγγελθεί.
Με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και του δημοκρατικού διαλόγου, εκτιμούμε ότι θα ήταν ωφέλιμο να δημοσιοποιηθούν τα παραδοτέα του Έργου, όπως αυτά είχαν προαναγγελθεί, προτού καταρτιστεί οποιοδήποτε νομοθετικό πλαίσιο. Αυτό θα επιτρέψει την ανάπτυξη μιας ουσιαστικής και ανοικτής συζήτησης και θα ενισχύσει τη βάση τεκμηρίωσης των τελικών προτάσεων.
Σε διαφορετική περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος οι εμπλεκόμενοι φορείς, συμπεριλαμβανομένου και του ΠΔΣ, να κληθούν να τοποθετηθούν ή να εφαρμόσουν προτάσεις χωρίς επαρκή τεκμηρίωση σε νομική ή φορολογική βάση, γεγονός που ενδέχεται να δημιουργήσει δυσκολίες στην πράξη.
Απλοποίηση και Εκσυγχρονισμός του Φορολογικού Συστήματος
Ο ΠΔΣ προτείνει ένα ενιαίο κείμενο νομοθεσίας που θα περιλαμβάνει όλες τις φορολογικές πρόνοιες, με επίσημη μετάφραση στην αγγλική γλώσσα. Πώς θεωρείτε ότι μπορεί να υλοποιηθεί αυτός ο στόχος πρακτικά και ποιες δυσκολίες πρέπει να ξεπεραστούν;
Ο ΠΔΣ υποστηρίζει ότι ο εκσυγχρονισμός και η απλοποίηση του φορολογικού πλαισίου δεν μπορούν να επιτευχθούν αποτελεσματικά μέσω μεμονωμένων τροποποιήσεων σε υφιστάμενα νομοθετήματα. Αντιθέτως, απαιτείται η εκπόνηση ενός νέου, σύγχρονου και συνεκτικού νομοθετικού κειμένου που να συγκεντρώνει με σαφήνεια και πληρότητα όλες τις σχετικές φορολογικές διατάξεις.
Σήμερα, το πλαίσιο που διέπει τους άμεσους φόρους είναι κατακερματισμένο και διασκορπισμένο σε περισσότερους από 400 νόμους, κανονισμούς, εγκυκλίους και διοικητικά κείμενα, που εκτείνονται χρονικά σε περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες. Αυτός ο κατακερματισμός δημιουργεί αντικειμενικές δυσκολίες στην κατανόηση και εφαρμογή της νομοθεσίας, τόσο από επαγγελματίες του χώρου όσο και από τους ίδιους τους φορολογούμενους, επιτείνοντας τη νομική αβεβαιότητα και την πολυπλοκότητα.
Η πρόταση του ΠΔΣ είναι σαφής: η πλήρης εκπόνηση ενός ενιαίου κειμένου Φορολογικής Νομοθεσίας, στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα, ο οποίος να περιλαμβάνει όλες τις βασικές νομοθετικές διατάξεις και σε αυτό το στάδιο κατά το ελάχιστο, τις πρόνοιες του υφιστάμενου περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου του 2002 (Ν.118(Ι)/2002), του περί Έκτακτης Εισφοράς για την Άμυνα της Δημοκρατίας Νόμου του 2002 (Ν.117(Ι)/2002), του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου του 1978 (Ν.4/1978) και του περί Εισπράξεως Φόρων Νόμου του 1962 (Ν.31/1962). Μια τέτοια προσέγγιση θα διευκόλυνε την κατάργηση παρωχημένων και δυσνόητων διατυπώσεων, ορισμένες εκ των οποίων είναι γραμμένες ακόμη σε καθαρεύουσα και θα εξασφάλιζε ένα πιο λειτουργικό, κατανοητό και σύγχρονο νομικό υπόβαθρο. Επιπλέον, η δημιουργία ενός ενιαίου νομοθετήματος θα επέτρεπε την άμεση και ακριβή επίσημη μετάφρασή του στην αγγλική γλώσσα, κάτι που κρίνεται σημαντικό για τη διευκόλυνση της διεθνούς κατανόησης και την ενίσχυση της θέσης της Κύπρου ως ελκυστικού επιχειρηματικού προορισμού.
Ο ΠΔΣ θεωρεί ότι η υλοποίηση μιας τόσο ουσιαστικής μεταρρύθμισης απαιτεί πολιτική βούληση, αποτελεσματικό συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και ενεργή συμμετοχή εξειδικευμένων νομικών και φοροτεχνικών εμπειρογνωμόνων. Είναι, επίσης, σημαντικό να προβλεφθεί επαρκής χρόνος για την ολοκλήρωση του έργου, με προσεκτικό σχεδιασμό ώστε να εξασφαλιστεί η συνοχή της νομοθεσίας και να αποφευχθούν τυχόν αντιφάσεις ή ερμηνευτικά κενά κατά τη μεταφορά υφιστάμενων διατάξεων στο νέο νομοθετικό πλαίσιο.
Φορολογική Δικαιοσύνη και Μηχανισμοί Επίλυσης Διαφορών
Προτείνατε τη δημιουργία ειδικού Φορολογικού Δικαστηρίου για την επίλυση διαφορών μεταξύ φορολογουμένων και του Τμήματος Φορολογίας. Ποια είναι τα κύρια προβλήματα που θεωρείτε ότι θα μπορούσε να επιλύσει αυτή η πρωτοβουλία;
Η πρόταση για τη δημιουργία ενός ειδικού Φορολογικού Δικαστηρίου θεωρείται από τον ΠΔΣ ως ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της φορολογικής δικαιοσύνης, της εμπιστοσύνης στο σύστημα και της δημιουργίας ενός πιο προβλέψιμου και αποτελεσματικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Σήμερα, οι φορολογικές διαφορές εξετάζονται από τα διοικητικά τμήματα των πολιτικών δικαστηρίων, στα οποία δεν απαιτείται εξειδικευμένη τεχνογνωσία στον τομέα του φορολογικού δικαίου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, ερμηνευτικές ασάφειες και σε κάποιες περιπτώσεις να επηρεάσει αρνητικά την εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων στη διαδικασία επίλυσης διαφορών.
Η σύσταση ενός ειδικού Φορολογικού Δικαστηρίου, επανδρωμένου με δικαστές και νομικούς συμβούλους με εμπειρία στο φορολογικό δίκαιο, θα μπορούσε να προσφέρει:
Ταχύτερη και πιο αποτελεσματική εκδίκαση υποθέσεων, με προβλέψιμο χρονοδιάγραμμα και χωρίς τις χρονοβόρες διαδικασίες που συχνά χαρακτηρίζουν τη γενική διοικητική δικαιοσύνη.
Εξειδίκευση και συνέπεια στις αποφάσεις, κάτι που θα συνέβαλλε στην ερμηνευτική σταθερότητα και στη βελτίωση της ποιότητας των δικαστικών αποφάσεων.
Έναν ανεξάρτητο και αντικειμενικό μηχανισμό ελέγχου των διοικητικών αποφάσεων του Τμήματος Φορολογίας, προστατεύοντας με αυτόν τον τρόπο τα δικαιώματα των φορολογουμένων.
Αποσυμφόρηση των υφιστάμενων δικαστηρίων, που σήμερα επιβαρύνονται με σημαντικό αριθμό φορολογικών διαφορών.
Επιπλέον, η ύπαρξη ενός τέτοιου εξειδικευμένου θεσμού εκτιμάται ότι θα συμβάλει θετικά και στην ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης. Όταν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι έχουν πρόσβαση σε έναν αξιόπιστο και ανεξάρτητο μηχανισμό επίλυσης διαφορών, ενισχύεται το αίσθημα δικαιοσύνης και μειώνονται οι πιθανότητες συγκρούσεων ή ασάφειας ως προς την εφαρμογή του νόμου.
Η θεσμοθέτηση ενός Φορολογικού Δικαστηρίου θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει τη διεθνή εικόνα της Κύπρου ως ελκυστικού επενδυτικού προορισμού, καθώς η ύπαρξη προβλέψιμων και ανεξάρτητων μηχανισμών έννομης προστασίας αποτελεί σημαντικό κριτήριο για την εγκατάσταση ή παραμονή ξένων επενδύσεων.
Βεβαίως, η υλοποίηση μιας τέτοιας πρωτοβουλίας προϋποθέτει πολιτική βούληση, θεσμική στήριξη και διασφάλιση της ανεξαρτησίας του νέου θεσμού από εκτελεστικά ή διοικητικά όργανα. Ο ΠΔΣ θεωρεί ότι η σύσταση ειδικού Φορολογικού Δικαστηρίου δεν αποτελεί απλώς μια καινοτόμο ιδέα, αλλά μια ουσιαστική και ρεαλιστική πρόταση για τη θεμελίωση ενός πιο δίκαιου και σύγχρονου φορολογικού συστήματος, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μιας δυναμικά εξελισσόμενης οικονομίας.
Αύξηση του Εταιρικού Φόρου από 12,5% σε 15%
Η αύξηση του εταιρικού φόρου έχει χαρακτηριστεί ως πλήγμα για την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου. Επιπλέον, πρόκειται για μια αλλαγή που αναμένεται να επηρεάσει άμεσα τους δικηγόρους ως service providers, ειδικά όσους δραστηριοποιούνται σε διεθνείς εταιρικές δομές. Ποια είναι η δική σας ανάλυση ως προς τις πιθανές συνέπειες και τι προτείνετε ως εναλλακτική λύση;
Ο ΠΔΣ εκφράζει την επιφύλαξή του ως προς τη σκοπιμότητα αύξησης του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από 12,5% σε 15%, καθώς θεωρεί ότι μια τέτοια αλλαγή ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου. Οι οποιεσδήποτε καλύψεις επιπλέον δαπανών μέσω φορολογικών κινήτρων που αποτελούν εισηγήσεις της Ομάδας Έργου θεωρούμε ότι θα πρέπει να προέρχονται από την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και ελκυστικότητας του φορολογικού μας συστήματος και όχι από την αύξηση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή.
Συγκεκριμένα, η διεθνής εμπειρία και ανεξάρτητες μελέτες έχουν δείξει ότι η αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης για τις επιχειρήσεις μπορεί να μειώσει την ελκυστικότητα μιας χώρας ως επενδυτικού προορισμού και να έχει απροσδόκητες συνέπειες, όπως τη μεταφορά δραστηριοτήτων σε άλλες δικαιοδοσίες ή την πιθανή μείωση εσόδων μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής δεν έχει δημοσιοποιηθεί κάποια τεκμηριωμένη μελέτη ή ανάλυση αντικτύπου από την αρμόδια Ομάδα Έργου, που να στηρίζει με σαφήνεια τη συγκεκριμένη εισήγηση. Η απουσία τέτοιων στοιχείων δυσχεραίνει την ουσιαστική αξιολόγηση της πρότασης και την ανάπτυξη ενός παραγωγικού διαλόγου γύρω από αυτή από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Επιπλέον, εκτιμάται πως δεν έχει εξεταστεί πλήρως το σύνολο των υπαρχουσών πηγών κρατικών εσόδων. Πέραν του εταιρικού φόρου, υπάρχουν και άλλοι άμεσοι ή έμμεσοι φόροι και τέλη που επιβάλλονται σε διάφορα στάδια των οικονομικών συναλλαγών. Υπό αυτό το πρίσμα, είναι εύλογο να εξεταστεί αν υπάρχει πράγματι η ανάγκη αύξησης του εταιρικού συντελεστή για σκοπούς ενίσχυσης των δημοσίων οικονομικών.
Ο ΠΔΣ θεωρεί ότι η διατήρηση του υφιστάμενου συντελεστή στο 12,5% εξακολουθεί να αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου. Αντ’ αυτού, προτείνουμε να διερευνηθούν εναλλακτικοί τρόποι ενίσχυσης των κρατικών εσόδων, όπως η προώθηση καταναλωτικών ή περιβαλλοντικών (πράσινων) φόρων, οι οποίοι ήδη βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού ή της προώθησης προς εφαρμογή. Τέτοιου είδους επιλογές θα μπορούσαν να προσφέρουν πιο ισορροπημένες και στοχευμένες λύσεις, χωρίς να επηρεάζουν αρνητικά το επιχειρηματικό περιβάλλον ή τη διεθνή φήμη της χώρας.
Πρόσθετη Φορολογική Κλίμακα πέραν των 120.000 ευρώ
Στις εισηγήσεις σας αναφέρετε την πρόταση για εισαγωγή πρόσθετης φορολογικής κλίμακας για όσους αμείβονται πέραν των 120.000 ευρώ. Ποιο είναι το σκεπτικό πίσω από αυτή την πρόταση και πώς θεωρείτε ότι θα επηρεάσει τη φορολογική δικαιοσύνη και τα δημόσια έσοδα;
Η πρόταση του ΠΔΣ για την εισαγωγή πρόσθετης φορολογικής κλίμακας σε ατομικά εισοδήματα που υπερβαίνουν τις €120.000 στηρίζεται στην αρχή της φορολογικής δικαιοσύνης και της αναλογικής συμμετοχής στις δημόσιες δαπάνες.
Η βασική φιλοσοφία πίσω από την εισήγηση είναι ότι όσοι διαθέτουν αυξημένη φοροδοτική ικανότητα μπορούν, στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου και δίκαιου φορολογικού συστήματος, να συνεισφέρουν περισσότερο στην ενίσχυση των δημοσίων εσόδων. Η πρόταση δεν στοχεύει στην υπερ-φορολόγηση ή στον περιορισμό της κινητικότητας επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης, αλλά στην επίτευξη μιας πιο δίκαιης κατανομής του φορολογικού βάρους.
Μια τέτοια πρόσθετη βαθμίδα θα μπορούσε, παράλληλα, να δημιουργήσει χώρο για την ελάφρυνση των χαμηλότερων και μεσαίων εισοδηματικών στρωμάτων, για παράδειγμα μέσω αύξησης του αφορολόγητου ορίου. Με αυτόν τον τρόπο, ενισχύεται η κοινωνική συνοχή και περιορίζονται οι φορολογικές ανισότητες, χωρίς να διακυβεύεται η συνολική ανταγωνιστικότητα του συστήματος.
Επιπλέον, αυτή η προσέγγιση μπορεί να λειτουργήσει και ως εναλλακτική έναντι της αύξησης του εταιρικού φορολογικού συντελεστή, ένα μέτρο που, όπως έχει ήδη επισημανθεί, ενδέχεται να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο επιχειρηματικό περιβάλλον και στην ελκυστικότητα της Κύπρου ως επενδυτικού κέντρου.
Σκοπός της πρότασης δεν είναι η τιμωρητική φορολόγηση, αλλά η ενίσχυση ενός δίκαιου, ευέλικτου και βιώσιμου φορολογικού πλαισίου, το οποίο θα μπορεί να υποστηρίξει τις μακροπρόθεσμες ανάγκες του κράτους χωρίς να αποδυναμώνει την αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας.
Παράλληλα, ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να συμβάλει θετικά στην ενίσχυση της διαφάνειας και της κοινωνικής αποδοχής του φορολογικού μηχανισμού, προβάλλοντας την εικόνα ενός δίκαιου και προβλέψιμου πλαισίου, που παραμένει φιλικό προς τις επενδύσεις αλλά και ευαίσθητο στις κοινωνικές ανάγκες.
Συνολική Μεταρρύθμιση με Πράσινη Μετάβαση και Ψηφιακό Μετασχηματισμό
Αναφέρετε την ανάγκη για δημιουργία ενός ενιαίου και σαφούς νομοθετικού πλαισίου, με θεσμοθετημένους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών και απλοποίηση των διαδικασιών. Επίσης, έχετε υποστηρίξει την ανάγκη για προώθηση κινήτρων για Πράσινη Μετάβαση και Ψηφιακό Μετασχηματισμό. Ποιες συγκεκριμένες αλλαγές θεωρείτε κρίσιμες για την επίτευξη αυτών των στόχων και ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου στη διαδικασία της μεταρρύθμισης;
Ο ΠΔΣ θεωρεί ότι η φορολογική μεταρρύθμιση οφείλει να σχεδιαστεί ολιστικά, με βάση τις αρχές της διαφάνειας, της απλότητας, της ασφάλειας δικαίου και της κοινωνικής ισορροπίας. Η αποσπασματική προσέγγιση δεν μπορεί να προσφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η οικονομία και η κοινωνία βρίσκονται σε συνεχή μετάβαση προς πιο πράσινα και ψηφιακά πρότυπα.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα ενιαίο, σύγχρονο και εύληπτο νομοθετικό κείμενο που θα αντικαταστήσει την πολυνομία και την πολυπλοκότητα του υφιστάμενου φορολογικού πλαισίου. Η νέα νομοθεσία θα πρέπει να είναι διαθέσιμη τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα, διευκολύνοντας έτσι την κατανόηση και τη χρήση της από όλους τους εμπλεκόμενους, εντός και εκτός Κύπρου.
Παράλληλα, η θεσμοθέτηση εξειδικευμένων μηχανισμών επίλυσης διαφορών, όπως ενός ειδικού Φορολογικού Δικαστηρίου, θα προσφέρει ταχύτητα, αντικειμενικότητα και ασφάλεια δικαίου στη φορολογική διαδικασία, ενισχύοντας το αίσθημα εμπιστοσύνης των φορολογουμένων προς το σύστημα.
Όσον αφορά τους στρατηγικούς στόχους της Πράσινης Μετάβασης και του Ψηφιακού Μετασχηματισμού, ο ΠΔΣ εκτιμά ότι το νέο φορολογικό μοντέλο θα πρέπει να ενσωματώνει σύγχρονα και στοχευμένα κίνητρα και αντισταθμιστικά μέτρα που να προωθούν επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές, ενεργειακή αποδοτικότητα και τεχνολογική καινοτομία. Τέτοιου είδους παρεμβάσεις μπορούν να έχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία, το περιβάλλον και την κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα ενισχύουν και τη διεθνή εικόνα της Κύπρου ως υπεύθυνου και βιώσιμου επενδυτικού προορισμού.
Ο ΠΔΣ, ως θεσμικός φορέας με επιστημονική επάρκεια και ενεργή παρουσία στις εξελίξεις που αφορούν το επιχειρείν και την οικονομία, επιδιώκει να έχει ουσιαστικό ρόλο σε όλα τα στάδια της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Μέσα από εξειδικευμένες εισηγήσεις και τη νομική αξιολόγηση των προτάσεων, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διασφάλιση της θεσμικής αρτιότητας και της συνταγματικότητας του νέου πλαισίου.
Τελικά, η επιτυχία της φορολογικής μεταρρύθμισης θα εξαρτηθεί από το αν το νέο φορολογικό σύστημα θα είναι λειτουργικό, ευέλικτο, κοινωνικά δίκαιο και σε θέση να υποστηρίξει τη μετάβαση της χώρας σε ένα βιώσιμο και τεχνολογικά εξελιγμένο μέλλον σε βάθος χρόνου.