Με ανακοίνωσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία ξεκαθαρίζει για το νέο γήπεδο Λεμεσού μετά από δημοσιεύματα στον καθημερινό τύπο.
Ακολουθεί αυτούσια η ανακοίνωση της Ελεκγτικής Υπηρεσίας:
Αναφορικά με σημερινό δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης», το οποίο εμφανίζει την Ελεγκτική Υπηρεσία να συμφωνεί με την απευθείας ανάθεση της διαχείρισης του νέου γηπέδου Λεμεσού στα τρία ποδοσφαιρικά σωματεία, με δήθεν μόνη επιφύλαξή της να αφορά το ύψος του ενοικίου, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει τα ακόλουθα:
1. Έχουμε κατ’ επανάληψη τονίσει την προσήλωσή μας στη θέση αρχής ότι η κρατική περιουσία (κρατική γη, κρατική δασική γη, δημόσια κτήρια, γήπεδα κ.λπ.), αν θα διατεθούν σε ιδιώτες (αυτό είναι πρώτιστα απόφαση πολιτικής), η ανάθεση θα πρέπει να γίνεται μέσα από ανοικτές και διάφανες διαδικασίες αφού μόνο αυτές, πρώτον διασφαλίζουν τις αρχές της ίσης μεταχείρισης και μη διάκρισης και δεύτερον μεγιστοποιούν τα οφέλη για το δημόσιο. Από το 2014 τούτο προβλέπεται και ως νομική υποχρέωση με βάση το Νόμο 38(Ι)/2014 ενώ ήδη από το 1998 αυτό αποφασίστηκε από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Ειδικά για το νέο γήπεδο Λεμεσού, η υποχρέωση ανάθεσης της διαχείρισης του γηπέδου μέσα από ανοικτές και διάφανες διαδικασίες, λαμβάνει συγκεκριμένη μορφή εφόσον κριθεί ότι πρόκειται για σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών η οποία εμπίπτει στη νομοθεσία δημοσίων συμβάσεων. Υπενθυμίζουμε ότι με το έργο εξυπηρετούνται σκοποί γενικού συμφέροντος και ότι το γήπεδο θα πρέπει να παραχωρείται για χρήση σε άλλες ομάδες, σωματεία, οργανωμένα σύνολα κ.λπ. καθ’ υπόδειξη του ΚΟΑ, στοιχεία που παραπέμπουν σε σύμβαση παραχώρησης υπηρεσιών.
3. Πέραν των θεμάτων που αφορούν την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, εγείρονται σοβαρά θέματα που αφορούν την υποχρέωση του Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού (ΚΟΑ), εφόσον κριθεί ότι η ανάθεση συνιστά κρατική ενίσχυση:
- πρώτον να μην εγκρίνει το μέτρο εάν δεν προηγηθεί θετική γνωμοδότηση της Εφόρου Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων (ΕΕΚΕ) σχετικά με τη συμβατότητα του μέτρου με τους κανόνες των κρατικών ενισχύσεων, και
- δεύτερον να μην θέσει σε ισχύ το μέτρο, εκτός εάν αυτό έχει προηγουμένως κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγκριθεί από αυτήν.
Επ’ αυτού διαβιβάσαμε στις 29.9.2022 τις απόψεις και προβληματισμούς μας στην ΕΕΚΕ η οποία φέρει την κατά νόμο ευθύνη ελέγχου της εφαρμογής των πιο πάνω, έχουσα μάλιστα δραστικές εξουσίες επιβολής, οι οποίες περιλαμβάνουν την αναστολή της εφαρμογής του μέτρου κρατικής ενίσχυσης και τον τερματισμό της παρανομίας.
4. Όσον αφορά το ύψος του ενοικίου για το οποίο γίνεται αναφορά και στο υπό αναφορά δημοσίευμα, σημειώνουμε πως η εικόνα πως αυτό θα καθοριστεί στη βάση πολιτικών παρεμβάσεων και διαπραγματεύσεων, ενισχύει τα επιχειρήματα πως η ανάθεση συνιστά κρατική ενίσχυση. Σημειώνουμε επ’ αυτού ιδίως τα ακόλουθα:
• Η μελέτη των συμβούλων του ΚΟΑ κατέληξε σε τρία σενάρια χρέωσης, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, που δεικνύουν την αδυναμία αξιόπιστου καθορισμού του αγοραίου μισθώματος,
• Εκ φύσεως, ο υπολογισμός του αγοραίου μισθώματος τέτοιων δραστηριοτήτων είναι δυσχερής και μη αξιόπιστος, σε αντίθεση για παράδειγμα με την εκτίμηση της αγοραίας αξίας γης.
Θεωρούμε σημαντικό ότι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε ερμηνευτική ανακοίνωσή της (97/C 209/03) σχετικά με στοιχεία κρατικής ενίσχυσης στις πωλήσεις γηπέδων-οικοπέδων και κτιρίων από τις δημόσιες αρχές, στην οποία παραπέμπει εγκύκλιος του ΕΕΚΕ ημερ. 26.2.2014 εξηγώντας ότι αυτή εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και για περιπτώσεις εκμισθώσεων, ρητά αναφέρει ότι σε περιπτώσεις πωλήσεων χωρίς διαγωνισμό, «το αρχικό κόστος για την απόκτηση ενός οικοπέδου - γηπέδου και κτιρίου από τις δημόσιες αρχές αποτελεί ένα δείκτη για την αγοραία αξία, εκτός εάν μεσολάβησε μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ της αγοράς και της πώλησης του οικοπέδου. Για το λόγο αυτό, η αγοραία αξία δεν θα πρέπει καταρχήν να καθορίζεται κάτω το αρχικού κόστους για διάστημα τουλάχιστον τριών ετών μετά την εξαγορά, εκτός εάν o ανεξάρτητος εκτιμητής διαπιστώσει μια γενική πτώση των τιμών αγοράς για τα ακίνητα στη σχετική αγορά.»
Στην προκειμένη περίπτωση, οι Σύμβουλοι του ΚΟΑ,
- πρώτον, αντί να χρησιμοποιήσουν το αρχικό κόστος (περίπου €40εκ.) χρησιμοποίησαν χαμηλότερο ποσό (€28,4εκ.) επειδή κατέληξαν ότι τόσο θα έπρεπε να είχε στοιχίσει το γήπεδο (θέση για την οποία, αν έχουν δίκαιο, θα πρέπει ο ΚΟΑ να δώσει εξηγήσεις στους φορολογούμενους πολίτες γιατί κατασκεύασε ένα γήπεδο που στοίχισε κατά €11,6εκ. περισσότερο από όσο θα έπρεπε με βάση τον αριθμό θέσεων του),
- δεύτερον, χρησιμοποίησαν ποσοστό απόδοσης χρήσης μόνο 3% που είναι κατάλληλο για εκμισθώσεις γης αλλά όχι κατασκευών με πεπερασμένο χρόνο ζωής,
- τρίτον, ακόμη και με τα πιο πάνω, κατέληξαν στο ποσό των €851.000 ετησίως, για το οποίο, όπως φαίνεται, ο ΚΟΑ είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί ποσό πολύ χαμηλότερο ακόμη και αυτού.
5. Υπενθυμίζουμε ότι σε συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών στις 19.5.2022, ο ΚΟΑ είχε δεσμευτεί ότι άμεσα θα διαβίβαζε το θέμα, μέσω του Γραφείου του ΕΕΚΕ, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και ότι η λήψη της έγκρισης της Επιτροπής θα προηγείτο της παραχώρησης του γηπέδου σε οποιοδήποτε ιδιώτη.