Η απόφαση που εκδόθηκε την Τρίτη 14 Μαΐου 2025 από το Δικαστήριο εναντίον του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης για παραβίαση του νόμου για καταχρηστικές ρήτρες σε καταναλωτικές συμβάσεις, κατόπιν καταχώρησης αίτησης από τον Διευθυντή της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή για έκδοση απαγορευτικών διαταγμάτων με απώτερο σκοπό την παύση χρήσης καταχρηστικών ρητρών σε συμβάσεις δανείων, οι οποίες είχαν συναφθεί μεταξύ καταναλωτών και του ΟΧΣ. Η εν λόγω δικαστική απόφαση σηματοδοτεί μια σημαντική νίκη σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες σε δανειακές συμβάσεις, αρχής γενομένης από έναν οργανισμό χρηματοδότησης στέγης, αλλά με ευρύτερες συνέπειες.
Η Χρηματοοικονομική Επίτροπος Βαλεντίνα Γεωργιάδου σχολιάζει αναλύει την εν λόγω δικαστική απόφαση μιλώντας στην εκπομπή του Σίγμα «Μεσημέρι και Κάτι».
Η κυρία Γεωργιάδου τόνισε ότι ήταν ένας μεγάλος αγώνας το εν λόγω θέμα δίνοντας τα εύσημα στην Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή και στη Νομική Υπηρεσία.
Παρόλο που η νομοθεσία με βάση την ευρωπαϊκή οδηγία για τις καταχρηστικές ρήτρες υπάρχει από το 1996, το ζήτημα δεν είχε λάβει την απαραίτητη προσοχή, καθώς όπως ανέφερε η κ. Γεωργιάδου «δεν ήταν στην μόδα οι καταχρηστικές ρήτρες». Ωστόσο, αυτές οι ρήτρες είχαν ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των δανειοληπτών.
Κάλεσμα τραπεζών να προβούν σε ανάλογες διορθωτικές ενέργειες
Με αυτή την απόφαση του Δικαστηρίου και το διάταγμα που έχει εκδοθεί για τον Οργανισμό, είναι σημαντικά, καθώς οι ίδιες καταχρηστικές ρήτρες βρίσκονται και σε δανειακές συμβάσεις άλλων τραπεζών επηρεάζοντας πολλούς δανειολήπτες. Η απόφαση υποχρεώνει τον Οργανισμό να σταματήσει τη χρήση αυτών των ρητρών, και η κυρία Γεωργιάδου κάλεσε και τις υπόλοιπες τράπεζες να προβούν σε ανάλογες διορθωτικές ενέργειες, λαμβάνοντας υπόψη τη συγκεκριμένη δικαστική απόφαση που αναφέρεται στις προβληματικές ρήτρες και τις επιπτώσεις τους.
Συνοπτικά, εξήγησε η κ. Γεωργιάδου ότι οι καταχρηστικές αυτές ρήτρες διέπονται από έλλειψη διαφάνειας και δημιουργούν ανισότητα μεταξύ των μερών, δηλαδή μεταξύ τράπεζας και δανειολήπτη. Τόνισε ότι ο δανειολήπτης πρέπει να κατανοεί πλήρως τους όρους που υπογράφει και «εάν προκύπτουν χρεώσεις από τον συγκεκριμένο όρο, οι όποιες χρεώσεις πρέπει να καθορίζονται ή τουλάχιστον να υπάρχει μεθοδολογία του καθορισμού τους, έτσι ώστε να αντιλαμβάνεται τί υπογράφει και τι θα χρεώνεται μελλοντικά".
Η κυρία Γεωργιάδου θεωρεί ότι η δικαστική απόφαση εναντίον του ΟΧΣ θα αποτελέσει οδηγό για τις τράπεζες και τις εταιρείες αγοράς πιστώσεων, ώστε να αντιληφθούν ότι το ζήτημα της αφαίρεσης των υπερχρεώσεων δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα για κάθε σύμβαση στα δικαστήρια.
Έκκληση προς τις τράπεζες για συνεργασία παρόλο που οι αποφάσεις μας δεν είναι δεσμευτικές
Το γραφείο μας ανέφερε η Επίτροπος εξετάζει ήδη σχετικά παράπονα από φυσικά πρόσωπα (καθώς η νομοθεσία για τις καταχρηστικές ρήτρες αφορά μόνο αυτούς). Η απόφαση του Δικαστηρίου επιβεβαιώνει την καταχρηστικότητα ορισμένων ρητρών που έχουν οδηγήσει σε υπερχρεώσεις. Εάν αυτές οι χρεώσεις δεν αφαιρεθούν από τα δάνεια, θα συνεχίσουν να υφίστανται. Για αυτό, η κυρία Γεωργιάδου κάλεσε τους πολίτες να υποβάλουν παράπονα για υπερχρεώσεις, ανεξάρτητα αν τα δάνειά τους είναι εξυπηρετούμενα ή όχι, ώστε να εντοπιστούν τα ακριβή ποσά των υπερχρεώσεων.
Επανέλαβε επίσης την έκκλησή της προς τις τράπεζες και τις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων «να συνεργαστούν μαζί τους, παρόλο που οι αποφάσεις μας δεν είναι δεσμευτικές»,. Αναφέρθηκε σε μια συστημική τράπεζα που έχει ήδη επιστρέψει σημαντικά ποσά υπερχρεώσεων βάσει αποφάσεων της Υπηρεσίας. Η συνεργασία αυτή θα διευκολύνει και τις ίδιες τις τράπεζες και θα ανακουφίσει τους δανειολήπτες.
Η δικαστική απόφαση δεν σημαίνει και αυτόματη τακτοποίηση όλων των δανείων ή επιστροφή χρημάτων σε όλους τους δανειολήπτες
Η κυρία Γεωργιάδου διευκρίνισε ότι η εν λόγω δικαστική απόφαση δεν σημαίνει και αυτόματη τακτοποίηση όλων των δανείων ή επιστροφή χρημάτων σε όλους τους δανειολήπτες. Ωστόσο, αναμένεται ότι ο Οργανισμός και οι υπόλοιπες τράπεζες θα προβούν σε διορθωτικές κινήσεις, δεδομένου του μεγάλου αριθμού δανείων που επηρεάζονται. Τόνισε την ανάγκη ανάληψης ευθύνης από τις τράπεζες «πρέπει να υπάρξει αποδοχή ευθύνης, δεν μπορεί η ευθύνη να βαραίνει τον δανειολήπτη».
«Πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν είμαστε ένας θεσμός που τάσσεται εναντίον τους αλλά είμαστε αμερόληπτοι προσπαθούμε να διευκολύνουμε την επίλυση των χρηματοοικονομικών διαφορών μεταξύ των ιδίων και των δανειοληπτών. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχει σημειωθεί μεγάλη διαφορά».
Ως παράδειγμα, ανέφερε ότι το 2023 στο πλαίσιο έκδοσης αποφάσεων του Επιτρόπου στο γραφείο μας, το ποσό των υπερχρεώσεων που επιστράφηκε στους δανειολήπτες ανερχόταν στις 130 -140 000, ενώ το 2024 αυξήθηκε αισθητά και έφτασε στις 430 000. Εάν γίνει κατανοητό και από άλλες Τράπεζες η καλή πρόθεση που έχει το δικό μας το γραφείο και την ανάγκη να αλλάξει η εικόνα τους προς τους δανειολήπτες τα πράγματα θα βελτιωθούν παρά πολύ, επεσήμανε καταληκτικά η Επίτροπος.
Διαβάστε επίσης: Στις 30 Μαΐου και αυξημένο κατά 2% σχεδόν λόγω ΑΤΑ το επίδομα τέκνου