Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο μιας κρίσιμης συζήτησης γύρω από το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς εξετάζει το ενδεχόμενο αναστολής συγκεκριμένων διατάξεων του AI Act. Σύμφωνα με πληροφορίες που μετέφερε η βρετανική οικονομική εφημερίδα Financial Times, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται διατεθειμένη να επανεξετάσει τμήματα του νέου νομοθετικού πλαισίου, μετά τις έντονες πιέσεις που ασκήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες όπως η Meta, η Google και η Microsoft – ανάμεσα στις Big Tech.
Η υπόθεση αντανακλά μια ευρύτερη γεωπολιτική πραγματικότητα: η τεχνητή νοημοσύνη δεν αποτελεί πλέον μόνο ζήτημα τεχνολογικής προόδου, αλλά κομβικό πεδίο ανταγωνισμού ισχύος ανάμεσα σε Ευρώπη, Αμερική και Κίνα.
Γιατί εξετάζεται αναστολή
Οι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας έχουν εκφράσει επανειλημμένα την ανησυχία ότι ορισμένες υποχρεώσεις του AI Act είναι εξαιρετικά αυστηρές και ενδέχεται να επιβραδύνουν την ανάπτυξη μοντέλων γενικής χρήσης (foundation models).
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την πλευρά τους, έχουν θέσει θέμα ανταγωνιστικότητας, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να αποκλειστεί από τις πιο σημαντικές καινοτομίες της επόμενης δεκαετίας.
Στο επίκεντρο της επαναδιαπραγμάτευσης βρίσκονται:
- Οι κανόνες για τα συστήματα «υψηλού κινδύνου»
- Οι υποχρεώσεις διαφάνειας για τους παρόχους μεγάλων μοντέλων
- Οι διαδικασίες ελέγχου και πιστοποίησης πριν την κυκλοφορία νέων αλγορίθμων
Η πολιτική διάσταση
Παρότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει παρουσιάσει το AI Act ως παγκόσμιο πρότυπο ρύθμισης, φαίνεται πλέον διατεθειμένη να κινηθεί πιο ευέλικτα, ώστε να μην υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Η ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και την καινοτομία παραμένει λεπτή, ενώ οι διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ κρατών-μελών κάνουν τη διαπραγμάτευση ακόμα πιο σύνθετη.
Τι αναμένεται στη συνέχεια
Η τελική απόφαση αναμένεται να ληφθεί πριν ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις μεταξύ Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής. Αν επιβεβαιωθεί η αναστολή ορισμένων διατάξεων, θα πρόκειται για μια σημαντική στροφή από την αρχική φιλοδοξία του νόμου: να προστατεύσει τους πολίτες από αδιαφανείς και επικίνδυνες χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης.
Ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι μόνο ρυθμιστικό. Αφορά το ποιος θα ορίσει τα παγκόσμια πρότυπα τα επόμενα δέκα χρόνια. Και σε αυτό το πεδίο, η Ευρώπη δεν θέλει να βρεθεί παρατηρητής.
Διαβάστε επίσης: Αισιοδοξεί ο ΠτΔ για θετική κατάληξη στην ΑΤΑ - «Δεν υπάρχουν αδιέξοδα»