Π. Κουρουσίδης: Δεν είναι προνοιακό επίδομα η στέγαση

«Η στέγαση είναι βασικό κοινωνικό και αναπτυξιακό εργαλείο. Και για να είναι αποτελεσματική χρειάζεται ξεκάθαρη πολιτική, ενιαίος σχεδιασμός και πολλαπλά εργαλεία εφαρμογής».

«Το 2025 βρίσκει την κυπριακή αγορά ακινήτων πιο προσγειωμένη, αλλά και πιο ώριμη» αναφέρει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Εκτιμητών Ακινήτων, Πόλυς Κουρουσίδης, σε συνέντευξή του στο “The Golden List of Real Estate”. Αναλύει τις τάσεις στις τιμές και τη ζήτηση ανά επαρχία, το ποιοι αγοράζουν σήμερα στην Κύπρο και πώς διαφοροποιούνται οι ξένοι επενδυτές. Παράλληλα, μιλά για την προοπτική που ανοίγει η ένταξη στη Σένγκεν, την πορεία της αγοράς επαγγελματικών ακινήτων, τις γεωπολιτικές προκλήσεις, αλλά και την ανάγκη η Πολιτεία να σχεδιάσει μια συνεκτική και κοινωνικά δίκαιη στεγαστική πολιτική.

Μια αγορά πιο ώριμη και πιο απαιτητική

Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η αγορά ακινήτων το 2025; Υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές σε σχέση με το προηγούμενο έτος;

Το 2025 βρίσκει την κυπριακή αγορά ακινήτων πιο προσγειωμένη, αλλά και πιο ώριμη. Δεν μιλάμε για μια εκρηκτική αγορά -και ούτε αυτό θα ήταν υγιές- αλλά για μια αγορά που, παρά τις εξωτερικές πιέσεις, δείχνει αντοχές, ιδιαίτερα σε στρατηγικά επιλεγμένες περιοχές και ακίνητα που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες διαβίωσης. Το ενδιαφέρον από αγοραστές παραμένει υπαρκτό, αλλά είναι πλέον πιο στοχευμένο και μετρημένο. Οι καταναλωτές, είτε πρόκειται για ιδιοκατοίκηση είτε για επένδυση, έχουν γίνει πιο απαιτητικοί και καλύτερα πληροφορημένοι. Η εποχή των παρορμητικών αποφάσεων φαίνεται να έχει παρέλθει.

Η βασική διαφορά με το 2024 έγκειται στην ψυχολογία της αγοράς. Πέρσι, ο συνδυασμός πληθωριστικών πιέσεων, αβεβαιότητας λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων και αυξημένου κόστους δανεισμού δημιούργησε ένα κλίμα αναμονής. Φέτος, παρατηρούμε μια μεταστροφή: ο κόσμος αρχίζει να προσαρμόζεται στα νέα οικονομικά δεδομένα και να εστιάζει σε πραγματικές ανάγκες, στη σταθερότητα, σε προσιτές αλλά ποιοτικές λύσεις.

Πολιτικά, είναι επιτακτική η ανάγκη για πιο τολμηρές αποφάσεις και πολιτικές παρεμβάσεις. Αν θέλουμε η αγορά να συνεχίσει να αναπτύσσεται με βιώσιμο τρόπο -και όχι απλώς να αναπαράγει κοινωνικές ανισότητες- χρειαζόμαστε ενεργό ρόλο από την Πολιτεία: από τη φορολογική ελάφρυνση για πρώτους αγοραστές μέχρι τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τις ευάλωτες ομάδες. Η αγορά δεν μπορεί να πορεύεται μόνο με ιδιωτική πρωτοβουλία. Ο ρόλος του κράτους πρέπει να είναι στρατηγικός, προνοητικός και κοινωνικά δίκαιος.

«Βλέπουν» Λάρνακα οι σοβαροί επενδυτές

Πώς έχουν εξελιχθεί οι τιμές πώλησης ακινήτων ανά επαρχία τους τελευταίους μήνες; Ποιες περιοχές συγκεντρώνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και πού φαίνεται να εξασθενεί η ζήτηση;

Η Λεμεσός και η Λευκωσία εξακολουθούν να ηγούνται τόσο σε επίπεδο τιμών όσο και σε ενδιαφέρον από αγοραστές. Στη Λεμεσό η πίεση στις τιμές συνεχίζεται, κυρίως λόγω της περιορισμένης διαθέσιμης γης σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη ζήτηση από ξένους επενδυτές. Στη Λευκωσία βλέπουμε μια πιο ισορροπημένη εικόνα, με έμφαση σε νεόδμητες μονάδες και μικρότερες κατοικίες εντός των αστικών περιοχών. Η Λάρνακα είναι ίσως το μεγαλύτερο στοίχημα, με έργα που αλλάζουν τον χαρακτήρα της πόλης και προσελκύουν, πλέον, σοβαρούς επενδυτές. Η Πάφος συνεχίζει να συγκεντρώνει ενδιαφέρον από αγοραστές εξωτερικού, κυρίως για τουριστικές και εξοχικές κατοικίες. Αντίθετα, σε περιοχές με χαμηλότερη πυκνότητα ανάπτυξης και υποδομών, όπως τμήματα της ελεύθερης Αμμοχώστου, η ζήτηση είναι σαφώς πιο συγκρατημένη.

Κύπριοι vs ξένοι αγοραστές

Ποιοι αγοράζουν σήμερα στην Κύπρο; Παρατηρείται ισορροπία μεταξύ Κυπρίων και ξένων αγοραστών;

Η αγορά παρουσιάζει ενδιαφέρουσα πολυμορφία. Από τη μια, οι Κύπριοι κινδυνεύουν να αποκοπούν από τις πιο ακριβές αγορές, γι’ αυτό κινούνται πιο συντηρητικά, κυρίως σε διαμερίσματα ενός ή δύο υπνοδωματίων, είτε για ίδια χρήση είτε για επένδυση. Από την άλλη, οι ξένοι επενδυτές, με προφίλ που πλέον ξεφεύγει από το κλασικό μοντέλο της πολυτελούς παραθαλάσσιας κατοικίας, αναζητούν ευέλικτες λύσεις, κυρίως εντός πόλεων. Υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για σύγχρονους γραφειακούς χώρους σε Λευκωσία και Λεμεσό, κάτι που δείχνει ότι η Κύπρος παραμένει ελκυστική για επιχειρήσεις που θέλουν να εγκατασταθούν στην ΕΕ με σταθερό περιβάλλον και καλές υποδομές.

Η Σένγκεν ως μοχλός επενδυτικής προσέλκυσης

Πώς εκτιμάτε ότι η ενδεχόμενη ένταξη στη Σένγκεν θα επηρεάσει το ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για την αγορά ακινήτων στην Κύπρο;

Η ένταξη της Κύπρου στη Ζώνη Σένγκεν δεν είναι απλώς μια διοικητική αλλαγή, αλλά ένα ισχυρό πολιτικό και γεωστρατηγικό μήνυμα που αναδεικνύει τη χώρα μας ως πυλώνα σταθερότητας και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην ευρύτερη περιοχή. Σε μια εποχή γεωπολιτικών αναταράξεων, όπου η ασφάλεια και η προβλεψιμότητα αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για τους επενδυτές, η Κύπρος θα αποκτήσει σαφές προβάδισμα.

Η ένταξη στη Σένγκεν λειτουργεί ως ισχυρός μοχλός για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, ιδιαίτερα από τρίτες χώρες που αναζητούν γέφυρες προς την ευρωπαϊκή αγορά. Με την ελευθερία μετακίνησης εντός της ζώνης, η Κύπρος καθίσταται ελκυστική όχι μόνο ως προορισμός για επενδύσεις σε ακίνητα, αλλά και ως επιχειρηματικός και τεχνολογικός κόμβος, με ευκολότερη πρόσβαση σε αγορές και συνεργασίες.

Πολιτικά, η ένταξη στη Σένγκεν ενισχύει το διεθνές κύρος της χώρας και δίνει ένα σαφές μήνυμα προς τους επενδυτές ότι η Κύπρος βρίσκεται στον πυρήνα της Ευρώπης, με σταθερό πολιτικό σύστημα, αξιόπιστους θεσμούς και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης. Αυτή η εξέλιξη θα ενισχύσει σημαντικά τη ζήτηση για ακίνητα, καθώς η επενδυτική κοινότητα θα δει την Κύπρο ως έναν ασφαλή και στρατηγικό τόπο για μακροχρόνιες τοποθετήσεις κεφαλαίων.

Τι ψάχνουν σήμερα οι ξένοι αγοραστές

Από ποιες χώρες προέρχονται κυρίως σήμερα οι ξένοι αγοραστές; Πώς έχουν διαφοροποιηθεί οι προτιμήσεις τους τα τελευταία χρόνια, όσον αφορά το είδος και την τοποθεσία των ακινήτων που επιλέγουν;

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια μετατόπιση. Αντί για τους παραδοσιακούς αγοραστές από Ρωσία ή Βρετανία, σήμερα κυριαρχούν αγοραστές από Ισραήλ, Γερμανία, Πολωνία, Ρουμανία, αλλά και από διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι ότι δεν αναζητούν πλέον βίλες με πισίνα δίπλα στο κύμα, αλλά πρακτικά διαμερίσματα, ενεργειακά αποδοτικά και σε σημεία με εύκολη πρόσβαση. Η έμφαση έχει μετατοπιστεί στην ευκολία διαχείρισης και στην επενδυτική απόδοση, σημάδι ότι η αγορά ωριμάζει και ότι οι αγοραστές είναι πιο ενημερωμένοι και απαιτητικοί.

 

 

Με το βλέμμα στα μικρά διαμερίσματα

Ποια ακίνητα συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον σήμερα; Βλέπετε κάποια αλλαγή στις προτιμήσεις, για παράδειγμα υπέρ πολυτελών κατοικιών ή πιο μικρών και οικονομικών μονάδων;

Η εικόνα είναι ξεκάθαρη. Διαμερίσματα ενός ή δύο υπνοδωματίων συγκεντρώνουν τη μεγαλύτερη ζήτηση, ιδιαίτερα σε αστικά κέντρα. Είναι προσιτά, εύκολα στη διαχείριση και κατάλληλα τόσο για ενοικίαση όσο και για ιδιοκατοίκηση. Αυτό δεν σημαίνει ότι η αγορά πολυτελών κατοικιών έχει σβήσει, καθώς παραμένει ενεργή, κυρίως από επενδυτές που αναζητούν ποιοτικά ακίνητα σε επιλεγμένες παραθαλάσσιες περιοχές. Απλώς, πλέον, το κέντρο βάρους έχει μετατοπιστεί από την ποσότητα στην ποιότητα και την προσαρμοστικότητα.

Η πρόκληση του ενοικίου και το κοινωνικό στοίχημα

Όσον αφορά τα ενοίκια, παρατηρείτε σημαντική αύξηση των τιμών; Αν ναι, σε ποιες περιοχές; Υπάρχει ικανοποιητική διαθεσιμότητα κατοικιών ή οι ενοικιαστές δυσκολεύονται να βρουν επιλογές;

Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το ότι η αύξηση των τιμών στα ενοίκια αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο καυτά και ανησυχητικά ζητήματα για την κοινωνία μας. Ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Λεμεσός, η Λευκωσία και η Λάρνακα, όπου η ζήτηση έχει εκτοξευθεί, οι τιμές αυξάνονται με ρυθμούς που ξεπερνούν κατά πολύ τις οικονομικές δυνατότητες πολλών πολιτών. Η προσφορά ακινήτων προς ενοικίαση δεν καλύπτει τη ζήτηση, με αποτέλεσμα να επικρατεί έντονος ανταγωνισμός για τα διαθέσιμα ακίνητα.

Αυτή η δυσλειτουργία δεν είναι τυχαία ούτε αποτέλεσμα μόνο των δυνάμεων της αγοράς. Είναι το αποτέλεσμα χρόνιων παθογενειών και ανεπαρκούς κρατικού σχεδιασμού, που αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει τη στεγαστική ανάγκη των πολιτών. Οι αυξημένες ροές ξένων εργαζομένων, η παρουσία φοιτητών και η αναζήτηση κατοικιών από Κύπριους που θέλουν να ζήσουν πιο κοντά στο κέντρο των πόλεων πιέζουν το σύστημα σε σημείο ασφυξίας.

Είναι πλέον εμφανές ότι χρειάζεται μια ολοκληρωμένη και κοινωνικά δίκαιη πολιτική στέγασης, που θα προωθήσει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση νέων αναπτύξεων, με προτεραιότητα στην ποιότητα ζωής και την προσιτή στέγαση. Η Πολιτεία οφείλει να παρέμβει με στρατηγικά κίνητρα για κατασκευαστές και επενδυτές, αλλά και με αυστηρούς κανόνες για τη διαφύλαξη της κατοικίας ως κοινωνικού αγαθού, αποτρέποντας φαινόμενα κερδοσκοπίας που επιδεινώνουν την κατάσταση.

Μόνο μέσα από συντονισμένη δράση και πολιτική βούληση μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η στέγη θα παραμείνει προσβάσιμη σε όλους, διατηρώντας τη συνοχή της κοινωνίας μας και προστατεύοντας τα δικαιώματα των ενοικιαστών.

Επαγγελματικά ακίνητα και γεωπολιτικές ισορροπίες

Ποια είναι η κατάσταση στην αγορά επαγγελματικών ακινήτων; Υπάρχει αυξημένη ζήτηση για γραφεία και άλλους χώρους, ειδικά από εταιρείες που μεταφέρουν την έδρα τους στην Κύπρο; Σε ποιες περιοχές παρατηρείτε τη μεγαλύτερη κινητικότητα;

Η αγορά επαγγελματικών ακινήτων παραμένει ζωντανή, με Λευκωσία και Λεμεσό να κρατούν τα ηνία. Η συνεχής άφιξη εταιρειών στον τομέα της τεχνολογίας, των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και των startups ενισχύει τη ζήτηση για σύγχρονους, ευέλικτους χώρους γραφείων. Βλέπουμε έντονη κινητικότητα σε περιοχές όπως ο Στρόβολος και η Έγκωμη στη Λευκωσία, αλλά και η Γερμασόγεια στη Λεμεσό, όπου υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές και η δυναμική που απαιτεί το νέο επιχειρηματικό τοπίο. Την ίδια ώρα, τόσο η Πάφος όσο και η Λάρνακα αρχίζουν να προσελκύουν ενδιαφέρον, κυρίως από εταιρείες που αναζητούν πιο προσιτές επιλογές, αλλά και καλύτερη ποιότητα ζωής για το προσωπικό τους. Ειδικά στη Λάρνακα, η ανάπτυξη του παραλιακού μετώπου και οι επενδύσεις σε logistics και τουρισμό ενισχύουν τη ζήτηση για επαγγελματικά ακίνητα. Η Πάφος, από την άλλη, προσελκύει την προσοχή εταιρειών τεχνολογίας που βλέπουν την περιοχή ως ήσυχο αλλά ποιοτικό επιχειρηματικό κόμβο.

Σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών εξελίξεων, όπως η σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας και οι αναταράξεις στη Μέση Ανατολή, πώς επηρεάζεται η ζήτηση για ακίνητα στη χώρα μας; Θεωρείτε ότι η Κύπρος εξακολουθεί να αποτελεί έναν ασφαλή προορισμό για επενδύσεις στον εν λόγω τομέα;

Η γεωπολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή μας δεν αποτελεί απλώς μια εξωτερική παράμετρο, αλλά έναν κρίσιμο παράγοντα που διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η κυπριακή αγορά ακινήτων. Στην πραγματικότητα, η Κύπρος αναδεικνύεται σε νησί ασφάλειας και σταθερότητας εν μέσω των αναταράξεων που μαστίζουν τη Μέση Ανατολή και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004 δεν είναι απλώς μια ιστορική κατάκτηση, αλλά το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η σημερινή εμπιστοσύνη των επενδυτών. Το ευρωπαϊκό νομικό και φορολογικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με τη διαρκή προσπάθεια για βελτίωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, καθιστούν την Κύπρο έναν από τους πιο ελκυστικούς και αξιόπιστους προορισμούς για κεφάλαια που αναζητούν ασφάλεια και μακροπρόθεσμη σταθερότητα.

Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι αυτή η σταθερότητα προϋποθέτει πολιτική βούληση και συνεχή προσπάθεια από την πλευρά των τοπικών αρχών για την ενίσχυση της διακυβέρνησης, την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη δημιουργία ενός βιώσιμου οικονομικού μοντέλου. Η γεωπολιτική αναταραχή λειτουργεί ως καταλύτης για την ανάδειξη της Κύπρου ως πόλου σταθερότητας, αλλά μόνο εάν η χώρα συνεχίσει να εφαρμόζει συνετές πολιτικές και να διαφυλάσσει την εμπιστοσύνη της διεθνούς κοινότητας μακριά από λαϊκίστικες προσεγγίσεις και δηλώσεις εντυπωσιασμού.

Με άλλα λόγια, η Κύπρος σήμερα δεν είναι απλώς ένας «ασφαλής προορισμός» λόγω γεωγραφίας ή τύχης. Είναι αποτέλεσμα στοχευμένων πολιτικών επιλογών, διαχρονικής προσπάθειας και μιας στρατηγικής που συνδυάζει πολιτική ωριμότητα, οικονομική σταθερότητα και γεωπολιτική ευφυΐα. Αυτή η δυναμική καθιστά την αγορά ακινήτων στην Κύπρο όχι μόνο έναν χώρο επένδυσης, αλλά και μια πολιτική δήλωση εμπιστοσύνης στο μέλλον της χώρας και της ευρύτερης περιοχής.

Έτος καμπής το 2026 για το κυπριακό real estate

Κλείνοντας, πώς βλέπετε την πορεία της κυπριακής αγοράς ακινήτων το 2026; Ποιες τάσεις εκτιμάτε ότι θα κυριαρχήσουν και σε ποιες περιοχές ή κατηγορίες ακινήτων πιστεύετε ότι θα προκύψουν οι μεγαλύτερες ευκαιρίες για επενδυτές και αγοραστές;

Το 2026 διαμορφώνεται ως έτος καμπής για την κυπριακή αγορά ακινήτων, ένα σημείο ώριμης μετάβασης από τη λογική της ταχείας ανάπτυξης προς ένα νέο μοντέλο: αυτό της βιώσιμης, στρατηγικής και κοινωνικά στοχευμένης ανάπτυξης. Οι επενδύσεις στρέφονται πλέον σε έργα με ουσιαστική προστιθέμενη αξία, που εναρμονίζονται τόσο με τις ανάγκες της αγοράς όσο και με τις υποχρεώσεις της χώρας μας σε επίπεδο περιβαλλοντικής και ενεργειακής πολιτικής. Ενεργειακά αποδοτικά κτήρια, μικτές χρήσεις και «έξυπνες» κατοικίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά αυτής της νέας εποχής. Η Λάρνακα βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση για να αναδειχθεί ως ο πρωταγωνιστής των επόμενων ετών, όχι μόνο λόγω της γεωγραφικής της θέσης και των χαμηλότερων τιμών εισόδου, αλλά κυρίως επειδή διαθέτει πλέον το αναπτυξιακό όραμα και τη διοικητική βούληση να το υλοποιήσει. Ταυτόχρονα, περιοχές της Δυτικής και Νότιας Λευκωσίας, όπως και επιλεγμένα αστικά προάστια με σύγχρονες υποδομές, αναδύονται ως σταθερές επενδυτικές επιλογές για όσους έχουν στραμμένο το βλέμμα τους στον μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Ιδιαίτερα κρίσιμη τάση αποτελεί η αυξανόμενη ανάγκη για προσβάσιμες και λειτουργικές κατοικίες που να απευθύνονται σε νεαρούς εργαζομένους και νέες οικογένειες. Αν δεν θέλουμε να μετατρέψουμε την ιδιοκατοίκηση από δικαίωμα σε προνόμιο, οφείλουμε να υιοθετήσουμε πολιτικές που ενισχύουν τη μεσαία τάξη, τόσο μέσω στοχευμένων κινήτρων όσο και μέσω πολεοδομικών εργαλείων που προάγουν την ορθολογική, ισόρροπη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη.

Συγχρόνως, το κράτος οφείλει να εξετάσει σοβαρά εναλλακτικές επιλογές, μεταξύ των οποίων και η θεσμική συνεργασία με ιδιώτες μέσα από συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αξιοποίηση κρατικής γης, φορολογικά ή χρηματοδοτικά κίνητρα και κοινωνικά συμφωνημένες παρεμβάσεις. Μόνο έτσι μπορούν να παραχθούν επαρκείς, ποιοτικές και προσιτές κατοικίες, με ταχύτητα και σε μεγάλη κλίμακα.

Η στέγαση δεν είναι προνοιακό επίδομα. Είναι βασικό κοινωνικό και αναπτυξιακό εργαλείο. Και για να είναι αποτελεσματική, χρειάζεται ξεκάθαρη πολιτική, ενιαίος σχεδιασμός και πολλαπλά εργαλεία εφαρμογής. Με αρχή, όμως, μια ειλικρινή παραδοχή: το σημερινό μοντέλο δεν επαρκεί. Η έξυπνη διαχείριση της γης και μια πιο συνεκτική, διαχρονική πολεοδομική στρατηγική δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απαίτηση της εποχής και βασικός πυλώνας μιας οικονομίας που θέλει να παραμείνει ανθεκτική, δίκαιη και ανοιχτή στις επενδύσεις. Το στοίχημα για το 2026 και τα χρόνια που ακολουθούν είναι να σχεδιάσουμε όχι μόνο για τις αγορές, αλλά και για τις κοινότητες. Και αυτό, για όσους βλέπουν μακρύτερα, συνιστά τη σημαντικότερη ευκαιρία όλων.

Διαβάστε επίσης: Ικανοποίηση στο ΥΠΟΙΚ για την ισχυρή ανάπτυξη που «βλέπει» η Κομισιόν

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ