Όταν ο επικεφαλής της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντάιμον, μίλησε τον περασμένο Νοέμβριο για «κατσαρίδες» στην αγορά χρέους, δεν επιχείρησε να κινδυνολογήσει. Επιχείρησε να περιγράψει έναν γνώριμο μηχανισμό των αγορών: τα προβλήματα σπάνια εμφανίζονται μεμονωμένα. Συνήθως προαναγγέλλουν κάτι ευρύτερο.
Η αφορμή ήταν οι χρεοκοπίες της Tricolor και της First Brands, δύο εταιρειών που στηρίχθηκαν εκτεταμένα σε ιδιωτικά κεφάλαια δανεισμού. Όμως το ερώτημα που απασχολεί πλέον τους αναλυτές δεν είναι αν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά, αλλά αν αποτελούν τα πρώτα σημάδια κόπωσης ενός ολόκληρου μοντέλου χρηματοδότησης.
Από λύση μετά το 2008, σε πηγή ανησυχίας
Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, οι αυστηρότεροι κανόνες ανάγκασαν τις τράπεζες να περιορίσουν τον δανεισμό υψηλού κινδύνου. Το κενό κάλυψαν τα κεφάλαια ιδιωτικού δανεισμού, τα οποία χρηματοδοτούν επιχειρήσεις απευθείας, εκτός τραπεζικού συστήματος.
Για χρόνια, σε περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, το μοντέλο απέδωσε εξαιρετικά. Όμως το 2025 αποδεικνύεται μεταβατικό έτος. Τα υψηλά επιτόκια δοκιμάζουν τόσο τους δανειολήπτες όσο και τις αντοχές των κεφαλαίων που τους χρηματοδοτούν.
Γι’ αυτό και οργανισμοί όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Η βασική τους ανησυχία δεν είναι τόσο τα ίδια τα ιδιωτικά κεφάλαια, όσο οι στενοί δεσμοί τους με το τραπεζικό σύστημα — δεσμοί που, σύμφωνα με το ΔΝΤ, φτάνουν τα 4,5 τρισ. δολάρια.
Πίεση σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις
Τα σημάδια πίεσης δεν περιορίζονται στις εταιρείες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα στοιχεία της Federal Reserve Bank of New York δείχνουν αύξηση των καθυστερήσεων σε καταναλωτικά δάνεια, πιστωτικές κάρτες και φοιτητικά δάνεια — ενδείξεις ότι τα νοικοκυριά δυσκολεύονται να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους σε περιβάλλον ακριβού χρήματος.
Την ίδια στιγμή, η Rosenberg Research επισημαίνει ότι η πίεση μεταφέρεται και στον εταιρικό τομέα. Τα προβληματικά επιχειρηματικά δάνεια παραμένουν αυξημένα από το 2022, ενώ στοιχεία της Bloomberg Intelligence δείχνουν συνεχή διόγκωση των επισφαλών εταιρικών υποχρεώσεων.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για το 2026
Το βασικό σενάριο για το 2026 δεν είναι μια απότομη χρηματοπιστωτική κρίση τύπου 2008. Είναι κάτι πιο ύπουλο: μια παρατεταμένη περίοδος αυξημένων πιέσεων, όπου περισσότερες εταιρείες δυσκολεύονται να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους και οι επενδυτές γίνονται πιο επιφυλακτικοί.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο κίνδυνος δεν προκύπτει μόνο από τις χρεοκοπίες, αλλά από την απώλεια εμπιστοσύνης. Αν οι επενδυτές αρχίσουν να αποσύρονται, τα κεφάλαια μπορεί να αναγκαστούν να πουλήσουν περιουσιακά στοιχεία γρήγορα και σε χαμηλές τιμές, πιέζοντας περαιτέρω τις αγορές.
Η «κατσαρίδα» του Τζέιμι Ντάιμον δεν είναι προφητεία κατάρρευσης. Είναι προειδοποίηση για την επόμενη χρονιά: σε έναν κόσμο ακριβού χρήματος, τα ρίσκα που συσσωρεύτηκαν τα προηγούμενα χρόνια αρχίζουν να φαίνονται. Και στις αγορές χρέους, ό,τι φαίνεται σπάνια είναι το μόνο που υπάρχει.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Ήπιες μεταβολές στις ευρωαγορές – Κέρδη στις μετοχές του κλάδου εξόρυξης