Της Βάσιας Καττή
Ανησυχία προκαλούν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου ορισμένες από τις τροπολογίες που περιλαμβάνονται στο κείμενο του νομοσχεδίου για την προσφορά ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων από τα δημόσια πανεπιστήμια, το οποίο συζητήθηκε την περασμένη εβδομάδα κατά την έκτακτη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής και έχει ήδη πάρει τον δρόμο για την Ολομέλεια. Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου, κ. Τάσος Χριστοφίδης, κάνει λόγο για περιορισμούς που δυσχεραίνουν την εφαρμογή των προγραμμάτων και θέτουν υπό αμφισβήτηση την αυτονομία του δημόσιου πανεπιστημίου.
Να υπενθυμίσουμε ότι, σε πρόσφατη ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κ. Χριστοφίδης σχολίασε δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν μετά την έκτακτη συνεδρία, γράφοντας χαρακτηριστικά: «Αν το δημοσίευμα ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, θα μπορούσε η Επιτροπή Παιδείας να πει απλά στην ολομέλεια, ότι προτείνεται να μην μπορούν τα δημόσια πανεπιστήμια να προσφέρουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών».
Μη βιώσιμες οι προϋποθέσεις
Μιλώντας στο Economy Today, ο Πρύτανης εξήγησε ότι αρκετές από τις τροπολογίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στην πράξη τα δημόσια πανεπιστήμια δεν θα μπορούν να προσφέρουν ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών. Ειδική αναφορά έκανε στην πρόνοια που προβλέπει ότι ένα ξενόγλωσσο πρόγραμμα θα μπορεί να λειτουργήσει μόνο εφόσον προσφέρεται και αντίστοιχο στα ελληνικά.
«Η πρόνοια ότι ένα ξενόγλωσσο πρόγραμμα σπουδών θα προσφέρεται μόνο αν το ίδιο πρόγραμμα προσφέρεται και σε επίσημη γλώσσα (με εξαίρεση διαπανεπιστημιακά προγράμματα κατόπιν έγκρισης του/της υπουργού), βάζει φρένο στην προσπάθεια των δημόσιων πανεπιστημίων να προσφέρουν ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών αφού αυτά που θέλουμε να προσφέρουμε αφορούν κυρίως διεπιστημονικούς, διατμηματικούς κλάδους σπουδών, όπως είναι και η διεθνής τάση».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η λειτουργία παράλληλου ελληνόφωνου προγράμματος απαιτεί πρόσθετους πόρους, που απλώς δεν υπάρχουν. «Αν το δημόσιο πανεπιστήμιο θέλει να προχωρήσει σε ένα ξενόγλωσσο πρόγραμμα σπουδών, τότε θα πρέπει πρώτα να οργανώσει και να προσφέρει αντίστοιχο πρόγραμμα στα ελληνικά για το οποίο, σε αντίθεση με το ξενόγλωσσο που θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενο, θα απαιτηθούν πόροι, οι οποίοι όμως δεν υπάρχουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στην εξαίρεση των διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων από την παραπάνω απαίτηση, ο Πρύτανης υπογράμμισε πως και σε αυτή την περίπτωση η νέα ρύθμιση δημιουργεί προβλήματα. «Στις τροπολογίες που αποφάσισε η Επιτροπή Παιδείας απαιτείται η έγκριση του/της υπουργού, ενώ ο νόμος του 2016 αναφέρει ότι αυτά τα προγράμματα προσφέρονται με απόφαση της Συγκλήτου. Δηλαδή μπαίνει στους κανονισμούς αυστηρότερη πρόνοια από την πρόνοια του νόμου!».
Ανεφάρμοστο το πλαίσιο για το διδακτικό προσωπικό
Ο κ. Χριστοφίδης επέκρινε επίσης την πρόνοια που περιορίζει το διδακτικό προσωπικό σε ένα μόνο μάθημα ανά ξενόγλωσσο πρόγραμμα, χαρακτηρίζοντάς την πρακτικά ανεφάρμοστη. Όπως σημείωσε, «είναι απαγορευτική, αφού η σχετική νομοθεσία του φορέα ΔΙΠΑΕ επιβάλλει ότι το 70% του διδακτικού προσωπικού ενός προγράμματος πρέπει να είναι μόνιμο». Αυτό, εξήγησε, «θα σήμαινε ότι αν ένα πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνει 40 μαθήματα τότε θα απαιτηθούν 28 διδάσκοντες/διδάσκουσες. Όμως τα τμήματά μας δεν διαθέτουν τέτοιους αριθμούς!».
«Τα δημόσια πανεπιστήμια μπαίνουν υπό κηδεμονία»
«Εκτός από τις δύο πρόνοιες που ανέφερα πιο πάνω, υπάρχουν και άλλες που είναι προβληματικές», συνέχισε ο κ. Χριστοφίδης. «Όλες οι τροπολογίες που έχουν εγκριθεί δείχνουν προς την κατεύθυνση ότι τα δημόσια πανεπιστήμια μπαίνουν υπό κηδεμονία αναφορικά με την προσφορά των ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών. Θεωρώ πως τίθεται θέμα αμφισβήτησης της αυτονομίας του δημόσιου πανεπιστημίου, κάτι που σε δημοκρατικές χώρες δεν μπορεί να γίνει ανεκτό».
Δεν επιβαρύνουν τον φορολογούμενο - Προς τι η απαγόρευση;
Όσο για την τροπολογία που απαγορεύει την ταυτόχρονη προσφορά ίδιου ξενόγλωσσου προγράμματος από τα δύο δημόσια πανεπιστήμια, ο κ. Χριστοφίδης σχολίασε αρχικά ότι και τα δύο δημόσια πανεπιστήμια αναγνωρίζουν ότι η χρηματοδότησή τους προέρχεται από τον φορολογούμενο πολίτη και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο είναι προσεκτικά κι αποφεύγουν να προσφέρουν προγράμματα σπουδών που προσφέρονται στο άλλο πανεπιστήμιο.
«Όμως τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα που δεν θα επιβαρύνουν τον φορολογούμενο πολίτη. Επομένως δεν αντιλαμβάνομαι προς τι η απαγόρευση. Ιδιαίτερα αν κάποιος κλάδος σπουδών παρουσιάζει πολύ μεγάλη ζήτηση που δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από το ένα δημόσιο πανεπιστήμιο, γιατί να μην μπορεί το πρόγραμμα να προσφερθεί και από το άλλο; Δεν υπάρχουν (ούτε πρέπει να υπάρχουν) τέτοιοι περιορισμοί είτε στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, είτε στα παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων που αδειοδοτήθηκαν πρόσφατα σε χρόνο ρεκόρ από τη βουλή».
Η διεθνοποίηση δεν είναι πολυτέλεια
Καταλήγοντας, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου επισήμανε πως το νέο πλαίσιο έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον στόχο της διεθνοποίησης που θέτει στρατηγικά το Πανεπιστήμιο Κύπρου, αλλά και κάθε σύγχρονο πανεπιστήμιο που θέλει να παραμείνει ανταγωνιστικό. «Η διεθνοποίηση στηρίζεται και στην προσέλκυση ξένων φοιτητών και προσωπικού. Πώς μπορούμε να κάνουμε βήματα διεθνοποίησης όταν ουσιαστικά με την προτεινόμενη νομοθεσία δεν θα μπορούμε να προσφέρουμε ξενόγλωσσα προγράμματα;».
«Η διεθνοποίηση είναι στρατηγικός στόχος όλων των πανεπιστημίων. Πανεπιστήμιο που δεν κάνει ουσιαστικά βήματα διεθνοποίησης, μένει πίσω, συρρικνώνεται. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που όλα τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια προσφέρουν ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών συμπεριλαμβανομένων των ελληνικών πανεπιστημίων που ιδρύουν παραρτήματα στην Κύπρο».
Η ώρα της Ολομέλειας
Το νομοσχέδιο οδηγείται προς ψήφιση στην Ολομέλεια στις 10 Ιουλίου, τελευταία συνεδρία πριν τη θερινή διακοπή. Με φόντο τις έντονες επιφυλάξεις που εκφράζονται από την πανεπιστημιακή κοινότητα, τα βλέμματα στρέφονται πλέον στη στάση που θα τηρήσουν τα κόμματα κατά την τελική τοποθέτηση επί των τροπολογιών.
Διαβάστε επίσης: Οι πολλές προκλήσεις και το μεγάλο στοίχημα για τον τουρισμό - Τι καταγράφει ο ΠΑΣΥΞΕ