"R&D: Γρανάζι της παραγωγικής ανασυγκρότησης της οικονομίας"

Η βιώσιμη ανάπτυξη μιας οικονομίας σχετίζεται όλο και περισσότερο με την ικανότητά της να καινοτομεί και να μετασχηματίζεται, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στο περιοδικό Economy Today ο υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος. 

Συνέντευξη στον Ξένιο Μεσαρίτη

Ο υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής περιγράφει το κάδρο της Έρευνας και Καινοτομίας στην Κύπρο, εξηγεί τη σημασία του τομέα στην κυπριακή οικονομία, καταγράφει την εφαρμογή των κυβερνητικών πολιτικών και τον ρόλο του υφυπουργείου στο κυπριακό οικοσύστημα καινοτομίας.

Η βιώσιμη ανάπτυξη μιας οικονομίας σχετίζεται όλο και περισσότερο με την ικανότητά της να καινοτομεί και να μετασχηματίζεται, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στο περιοδικό Economy Today ο υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος. 

Ο κ. Κόκκινος τονίζει την ιδιαίτερη βαρύτητα που αποδίδουμε ως κράτος στον τομέα της Έρευνας και Καινοτομίας, ο οποίος αποτελεί κινητήριο δύναμη για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την τεχνολογική ανάπτυξη, ενώ θέτει τις βάσεις για έξυπνη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και νέες, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών ευρύτερης διάχυσης και αξιοποίησης της επιστημονικής γνώσης στον επιχειρηματικό τομέα είναι απαραίτητο συστατικό για να επιτύχουμε τους στόχους μας για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία, σημειώνει ο υφυπουργός, ενώ απώτερος σκοπός είναι η ανάδειξη της Κύπρου ως επιχειρηματικό και επενδυτικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας.

Ποιος είναι ο ρόλος και η σημασία της Έρευνας και Καινοτομίας;

Άκρως σημαντικός για την οικονομία και την κοινωνία της Κύπρου μας, της Ευρώπης, του πλανήτη. Η βιώσιμη ανάπτυξη σχετίζεται ολοένα και περισσότερο με τη δυνατότητα μίας γεωγραφίας να καινοτομεί, να μετασχηματίζεται και να προσαρμόζεται αποτελεσματικά στο σημερινό συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Καθώς η Κύπρος επιδιώκει μία γοργή και ομαλή έξοδο από την πανδημία, η επένδυση σε έρευνα και η καινοτομία δεν αποτελεί πλέον πολυτέλεια, αλλά μία απολύτως επιβεβλημένη δραστηριότητα, ώστε να δρομολογηθεί μία πιο ποιοτική ανάκαμψη της οικονομίας, που να διασφαλίζει την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητά της. Οι τομείς αυτοί κατείχαν ανέκαθεν εξέχουσα θέση στην αναπτυξιακή πολιτική της διακυβέρνησης Αναστασιάδη. Μία θέση που τεκμηριώνεται έμπρακτα τόσο μέσω της προώθησης δομικών μεταρρυθμίσεων, με κορωνίδα τη σύσταση του υφυπουργείου και του θεσμού του Επικεφαλής Επιστήμονα, όσο και μέσω της αυξημένης κρατικής επένδυσης σε έρευνα, καινοτομία και τεχνολογική ανάπτυξη και της συμπερίληψης πέραν των €350 συνολικά εκατομμυρίων στο εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για τον σκοπό αυτό. Είμαστε βέβαιοι πως η Ε&Κ αποτελεί τη βάση για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας μας. Σε συνδυασμό με τον ψηφιακό μετασχηματισμό, παρέχουν καινοτόμες και αποτελεσματικές λύσεις στις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης και η χώρα μας, ενώ θέτουν τα θεμέλια για καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτό έχει άλλωστε αναδείξει περίτρανα και ο ρόλος που η Ε&Κ διαδραμάτισαν εν μέσω πανδημίας, μέσω της ανάπτυξης ποικίλων εργαλείων διαχείρισης της κοινωνικοοικονομικής κρίσης και αναχαίτισης της πορείας εξάπλωσης του ιού, με επιστέγασμα το εμβόλιο κατά της νόσου Covid19.

Γιατί αποτελούν θεμελιώδη δείκτη για μια οικονομία οι επενδύσεις που γίνονται στην Έρευνα και Καινοτομία;

Όλοι θεωρώ έχουμε αντιληφθεί πόσο εύθραυστη είναι η εξάρτηση της οικονομίας από συγκεκριμένους τομείς, όπως επίσης και τη σημασία ανάπτυξης νέων παραγωγικών τομέων, που θα αποτελέσουν το έναυσμα για τη βελτίωση του ζοφερού οικονομικού κλίματος που επικρατεί ανά το παγκόσμιο. Η Ε&Κ βρίσκεται στον πυρήνα της προσπάθειας για τον μετασχηματισμό του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας μας, αλλά και της Ευρώπης αντίστοιχα. Η ιδιαίτερη βαρύτητα και η αυξημένη επένδυση που αποδίδουμε ως κράτος στον τομέα αποτελεί κινητήριο δύναμη για την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας και την τεχνολογική ανάπτυξη, ενώ θέτει τις βάσεις για έξυπνη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και νέες, καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Μέσω της παραγωγής νέας γνώσης, αναπτύσσονται καινοτόμα προϊόντα, διεργασίες και υπηρεσίες που ενισχύουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, ενώ βελτιώνουν σημαντικά την καθημερινή ζωή των πολιτών, ενισχύοντας τις δυνατότητες σε τομείς όπως υγεία, ενέργεια, μεταφορές και εκπαίδευση. Προϋπόθεση για την αξιοποίηση της προοπτικής που διαθέτει η Ε&Κ είναι η διασύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό, την αγορά εργασίας και την επιχειρηματική καινοτομία, η οποία και τίθεται στο επίκεντρο των σχεδιασμών μας. Μόνο μέσω της δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών ευρύτερης διάχυσης και αξιοποίησης της επιστημονικής γνώσης στον επιχειρηματικό τομέα, θα επιτύχουμε τους στόχους μας για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και ευημερία, ενισχύοντας και τη θέση της χώρας μας ως επιχειρηματικού και επενδυτικού κέντρου διεθνούς εμβέλειας.

Ποια είναι η πολιτική του υφυπουργείου σας για ενδυνάμωση του οικοσυστήματος στην Κύπρο;

Η διαμόρφωση ενός οικοσυστήματος που να μπορεί να επιφέρει πραγματική αλλαγή και αξία δεν αποτελεί άπιαστο όνειρο. Αυτό εξάλλου αποδεικνύεται και μέσω της αναγνώρισης της προόδου που καταγράφουμε ως χώρα σε διεθνείς και ευρωπαϊκούς δείκτες. Η Κύπρος μας έχει να επιδείξει σημαντικές επιτυχίες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, επιτυχίες που οφείλονται πρωτίστως στο υψηλής ποιότητας ανθρώπινό μας δυναμικό, το οποίο διαχρονικά πετυχαίνει υψηλές επιδόσεις σε ό,τι αφορά στην παραγωγή επιστημονικής γνώσης. Είμαι βέβαιος πως, μέσω της στοχευμένης προσέγγισης που έχουμε καταρτίσει ως Πολιτεία και η οποία συνδυάζει τη θεσμοθέτηση κινήτρων και εργαλείων χρηματοδότησης με την οικοδόμηση ικανοτήτων και την παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών, θα επιτύχουμε τη δημιουργία ενός διασυνδεδεμένου και δυναμικού οικοσυστήματος, που θα συμβάλει καταλυτικά στην επιστροφή της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά και θα συντείνει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Στον πυρήνα των σχεδιασμών μας η προώθηση της επιχειρηματικής καινοτομίας, η εξωστρέφεια του οικοσυστήματος και η διεθνοποίηση των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών. Πυλώνες εμφανείς στη στόχευση των χρηματοδοτικών προγραμμάτων που θα διατεθούν κατά την περίοδο 2021-2027 μέσω του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας, με χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα, πρόκειται για επένδυση πέραν των €150 εκατομμυρίων, για έργα σε πέντε βασικούς πυλώνες: Διεθνοποίηση, Έρευνα, Συνεργασία και Μεταφορά Γνώσης, Καινοτομία, Ενδυνάμωση Δομών και Ικανοτήτων. Πρόσθετα, το υφυπουργείο προωθεί σειρά υποστηρικτικών πολιτικών, που περιλαμβάνουν, ανάμεσα σε άλλα, πολυδιάστατη στήριξη σε ερευνητικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις, προώθηση της βέλτιστης αξιοποίησης των εθνικών ερευνητικών υποδομών, καθώς και ένα ολιστικό σχεδιασμό για δικτύωση και προσέλκυση επενδύσεων. Σε νομοθετικό επίπεδο, προωθείται η αναθεώρηση της υφιστάμενης πολιτικής Ανοικτής Πρόσβασης, καθώς και η αναθεώρηση της νομοθεσίας για την ίδρυση εταιρειών τεχνοβλαστών (spinoffs) από τα δημόσια πανεπιστήμια, σκοπό για τον οποίο εξασφαλίστηκαν συμβουλευτικές υπηρεσίες εγνωσμένου κύρους διεθνούς εμπειρογνώμονα. Ιδιαίτερη έμφαση αποδίδουμε στη μεταφορά γνώσης και στην εμπορική αξιοποίηση της εξαιρετικής ποιότητας έρευνας που παράγεται από τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά μας ιδρύματα, ενώ κεντρικό Γραφείο Μεταφοράς Γνώσης έχει μόλις τεθεί σε λειτουργία εντός του ΙδΕΚ, με στόχο την παροχή μεγάλου εύρους υπηρεσιών μεταφοράς γνώσης προς ερευνητικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις.

Ποιες είναι οι κινήσεις που γίνονται και πώς εμπλέκεται το υφυπουργείο με το οικοσύστημα R&D που ενδυναμώνεται στην Κύπρο;

Η Κύπρος έχει επιτύχει πραγματικά άλματα στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας, με τη χώρα μας να κατατάσσεται πλέον στην κατηγορία «Strong Innovators» σύμφωνα με την ετήσια έκθεση European Innovation Scoreboard 2022 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, η Κύπρος καταλαμβάνει τη 10η θέση στη συνολική κατάταξη, μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας, ενώ έχει βελτιώσει την επίδοσή της κατά 38% από το 2015 μέχρι και σήμερα, ποσοστό που αντικατοπτρίζει τη μεγαλύτερη βελτίωση σε όλη την Ευρώπη και το οποίο ανέρχεται πολύ πιο πάνω από τον μέσο όρο βελτίωσης (10%) των υπολοίπων κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). Τα αποτελέσματα αυτά αντικατοπτρίζουν τόσο τη δυναμική όσο και την εξέλιξη του εγχώριου οικοσυστήματος αλλά και τη σημασία της προσπάθειας που καταβάλλουμε ως υφυπουργείο, σε συνεργασία με όλους τους φορείς του Εθνικού Συστήματος Διακυβέρνησης Ε&Κ. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε τις προοπτικές εκείνες που θα επιτρέψουν στο επιστημονικό και επιχειρηματικό μας δυναμικό να συνεχίσει να εξελίσσει τη δημιουργικότητά του, να αναπτύσσει πρωτοβουλίες και να καταξιώνεται επαγγελματικά, με μακροπρόθεσμο και ουσιαστικό όφελος για τους ίδιους αλλά και την οικονομία και την κοινωνία του τόπου.

Πέραν των όσων έχω ήδη προαναφέρει, υψηλά στις προτεραιότητές μας είναι και η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκού/ερευνητικού και επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και της εξωστρέφειας των κυπριακών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων, μέσω της συμμετοχής μας σε διεθνή επιστημονικά δίκτυα, όπως το SESAME και το CERN αλλά και της σύναψης διεθνών συνεργασιών σε διακρατικό επίπεδο και όχι μόνο, που θα παρέχουν στο οικοσύστημα τα εφόδια να αναπτύξει περαιτέρω τις ικανότητές του. Συγκεκριμένα, έχουμε αναπτύξει συνεργασίες με Ισραήλ, Αίγυπτο, Ιορδανία, Πορτογαλία, Εσθονία και ΗΠΑ, καθώς και με την Ελλάδα με την οποία σύντομα θα προκηρύξουμε κοινώς χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα επιχειρηματικής καινοτομίας. Πιστεύουμε ακράδαντα πως η ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και η διασύνδεση με δυναμικά οικοσυστήματα του εξωτερικού είναι κλειδί για την αξιοποίηση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας μας και την καθιέρωσή της ως περιφερειακού κόμβου καινοτομίας και τεχνολογίας.

Ποια είναι τα κύρια επιτεύγματα του υφυπουργείου από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι σήμερα στον τομέα;

Το υφυπουργείο δημιουργήθηκε εν μέσω μίας περιόδου διαδοχικών αλλαγών, πρωτόγνωρων συνθηκών και προκλήσεων, παράλληλα με την κρίση της πανδημίας. Στο πλαίσιο αυτό και μετά από 2,5 χρόνια λειτουργίας, θεωρώ πως έχει αποδείξει πως η δημιουργία του ήταν η σωστή απόφαση για τη μετάβαση της χώρας μας σε μία νέα εποχή. Μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία και δίνοντας τη δική μας απάντηση στις προκλήσεις της επόμενης μέρας. Μέσω μίας τολμηρής μεταρρυθμιστικής πολιτικής, η Κυβέρνηση δημιούργησε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ουσιαστική ανάπτυξη του τομέα και την καθιέρωση της Κύπρου ως κέντρου έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας. Η Κύπρος έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη κατά κεφαλήν απορρόφηση από το Πρόγραμμα Ορίζοντας 2020, κατατάσσεται 1η πανευρωπαϊκά στην εξασφάλιση χρηματοδότησης για τη δημιουργία Κέντρων Αριστείας, στο πλαίσιο της δράσης «Teaming for Excellence», ενώ έχει διπλασιάσει την επένδυση σε Έρευνα και Ανάπτυξη.

Μέσω των προγραμμάτων του ΙδΕΚ, κατά το 2020-21 διαθέσαμε πέραν των €50 εκατομμυρίων για Έρευνα και Καινοτόμο Επιχειρηματικότητα. Δημιουργήσαμε εκατοντάδες θέσεις εργασίας σε τομείς αιχμής, βοηθήσαμε νέους και νέες ερευνήτριες και ενισχύσαμε τις υποδομές μας. Συμβάλαμε με αυτό τον τρόπο στο κτίσιμο γερών βάσεων για δημιουργία μιας ανταγωνιστικής οικονομίας βασισμένη στην Έρευνα και την Ανάπτυξη. Σε συνεργασία με όλους τους φορείς του οικοσυστήματος και στη βάση των στόχων και των μεταρρυθμίσεων που έχουν περιληφθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου «Κύπρος - το Αύριο», συνεχίζουμε δυναμικά για μία Κύπρο καλύτερη, μία Κύπρο πράσινη και ψηφιακή, με ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής για τους πολίτες. 

Τα αριθμητικά στοιχεία του R&Ι και R&D στην Κύπρο - Αύξηση σχετικά με το 2020 και 2021 και οι προοπτικές

Το οικοσύστημα Ε&Κ μεγαλώνει και διευρύνεται συνεχώς, ενώ παράλληλα μεγαλώνουν και διευρύνονται και οι δυνατότητές του. Η χώρα μας διαθέτει παγκοσμίου επιπέδου ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα, ταλαντούχο και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και μία ραγδαία αναπτυσσόμενη κοινότητα νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένου εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, πέραν των 2.200 επαγγελματιών ερευνητών απασχολούνται σήμερα στην Κύπρο, με το μεγαλύτερο ποσοστό από αυτούς να εργοδοτείται σε κάποιο από τα ακαδημαϊκά μας ιδρύματα και κυρίως στον τομέα των Θετικών Επιστημών. Πέραν των 4.000 επιστημόνων δραστηριοποιούνται και επιχειρηματικά, ενώ τα startups στη χώρας μας απαριθμούν 400 και αυξάνονται συνεχώς. Ως κράτος, έχουμε τα τελευταία χρόνια υπερδιπλασιάσει τις δαπάνες για Έρευνα και Ανάπτυξη, που φτάνουν σήμερα το 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), ενώ στηρίζουμε οικονομικά τους ερευνητικούς οργανισμούς της χώρας μας, όπως και τα έξι Κέντρα Αριστείας που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο της δράσης Teaming του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ορίζοντας 2020 και τα οποία έχουν αντλήσει ανάλογη χρηματοδότηση ύψους 15 εκατομμυρίων το καθένα από την Ευρώπη. Αξίζει να σημειωθεί, πως πρόκειται για 6 κέντρα από σύνολο 24 που έχουν αναπτυχθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη στο πλαίσιο τού εν λόγω προγράμματος, κάτι που αποτελεί τεράστια επιτυχία για τη χώρα μας. Εξίσου μεγάλη επιτυχία και τα αποτελέσματα της Έκθεσης «European Innovation Scoreboard 2022», που κατατάσσουν, όπως έχουμε πει, πλέον την Κύπρο στις ισχυρές οικονομίες της Ευρώπης στον τομέα. Πρόσθετα, στον εν λόγω δείκτη, η Κύπρος καταγράφει ψηλές αποδόσεις στις παραμέτρους «Public-private co-publications», «Innovative SMEs collaborating with others», «International scientific co-publications», «Population with tertiary education» και «Trademark applications», ενώ θεωρείται ηγέτιδα χώρα για τη διάσταση «Συνδέσεις» (Linkages) της Ενότητας 3 «Δραστηριότητες Καινοτομίας», καταγράφοντας την υψηλότερη απόδοση με 77% αύξηση από το 2015 έναντι 35% του μέσου όρου της Ε.Ε..

Πέραν της υποστήριξης της περαιτέρω ανάπτυξης του οικοσυστήματος με τα διάφορα εργαλεία που έχουμε ήδη περιγράψει, στοχεύουμε στην προσέλκυση επενδυτών και νέων, διεθνούς εμβέλειας εταιρειών, η οποία μπορεί όχι μόνο να επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό μέσω της αλληλεπίδρασης με το εγχώριο οικοσύστημα, αλλά και να στηρίξει την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, αυξάνοντας τη ζήτηση σε προϊόντα και υπηρεσίες, δημιουργώντας νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας και ενισχύοντας τη θέση της χώρας στον παγκόσμιο επενδυτικό χάρτη. Η Κύπρος ήδη χαίρει της εμπιστοσύνης εταιρειών τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται  περιφερειακά. Μπορούμε και πρέπει να κτίσουμε σ’ αυτό για ακόμη μεγαλύτερες επιτυχίες, εμπλουτίζοντας συνεχώς την πρόταση της χώρας μας και προωθώντας τις κατάλληλες εκείνες μεταρρυθμίσεις που θα την καθιστούν ακόμη πιο ελκυστική και ανταγωνιστική.

Το μεγαλεπήβολο έργο της δημιουργίας Ζώνης Καινοτομίας και Επιχειρηματικής Ζώνης στην Κρατική Έκθεση - Ποιος ο ρόλος του υφυπουργείου στην υλοποίηση

Ο χώρος της Κρατικής Έκθεσης  αποτελεί ένα σημαντικό κρατικό περιουσιακό στοιχείο που θα πρέπει να αξιοποιηθεί παραγωγικά ώστε να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για την Κύπρο, συμβάλλοντας στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην προσέλκυση επενδύσεων και ταλέντου στη χώρα. Το υφυπουργείο έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση των σχεδίων αξιοποίησης του χώρου αυτού, στο πλαίσιο της Διυπουργικής Επιτροπής όπου προεδρεύει ο υπουργός Οικονομικών και συμμετέχουν οι υπουργοί Εσωτερικών, Εμπορίου και Μεταφορών, ενώ θα συνεχίσει να συμμετέχει ενεργά σε όλες τις διεργασίες λήψης αποφάσεων.

Η Περιφέρεια Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας που προνοείται, αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος που να ενισχύει την κουλτούρα της καινοτομίας, της συνεργασίας, της μεταφοράς γνώσης και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, διευκολύνοντας τη διασύνδεση μεταξύ της ακαδημαϊκής/ερευνητικής και της επιχειρηματικής κοινότητας του τόπου μας και διανοίγοντας ευκαιρίες για επωφελείς συνεργασίες. 

Στόχος μας η επίτευξη της απαραίτητης αλληλοεπίδρασης μεταξύ όλων των μελλοντικών χρηστών του χώρου, είτε αυτοί προέρχονται από τους φορείς χάραξης πολιτικής, είτε από την εκπαίδευση, την έρευνα, τη βιομηχανία, για τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου και του οφέλους από τις εκάστοτε δραστηριότητες. Για τον σκοπό αυτό άλλωστε προβλέπεται και η ανέγερση γραφειακών και άλλων κοινών χώρων εργασίας (co-working spaces), κέντρου έρευνας και καινοτομίας, καθώς και επιχειρηματικού κέντρου στις βασικές εγκαταστάσεις της Ζώνης.

Το έργο αυτό είναι πραγματικά τεράστιας σημασίας, αφού δίνει επιτέλους αξία και χρήση σε ένα χώρο που δεν αξιοποιείτο μέχρι σήμερα επαρκώς. Πρόκειται για ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο που συνδυάζει μια σειρά πολιτικών  παρεμβάσεων με γνώμονα τη δημιουργία ενός σημαντικού πνεύμονα ζωής για την περιοχή, αξιοποιώντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον δημόσιο χώρο για τη λειτουργική, περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική αναβάθμισή της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ