Η τεχνητή νοημοσύνη υπήρξε η κινητήρια δύναμη των αγορών τα τελευταία δύο χρόνια. Όμως το τελευταίο τρίμηνο, το αφήγημα αλλάζει: η αγορά εταιρικών ομολόγων «καταπίνει» με δυσκολία μια άνευ προηγουμένου έκρηξη εκδόσεων από τους AI hyperscalers, ενώ την ίδια ώρα τα στοιχεία δείχνουν κόπωση στην υιοθέτηση της ΤΝ από τις επιχειρήσεις.
Το αποτέλεσμα είναι ένα επικίνδυνο μείγμα: αυξανόμενο κόστος χρηματοδότησης, διογκούμενοι ισολογισμοί, και μια βιομηχανία που χρειάζεται 650 δισ. δολάρια ετήσια έσοδα για να δικαιολογήσει επενδύσεις ύψους 5 τρισ. έως το 2030 — σήμερα παράγοντας μόλις 50 δισ.
Η αγορά ομολόγων βουλιάζει
Από τον Σεπτέμβριο, Amazon, Alphabet, Meta και Oracle έχουν εκδώσει ομόλογα επενδυτικής βαθμίδας αξίας σχεδόν 90 δισ. δολαρίων – περισσότερα δηλαδή από όσα είχαν αντλήσει συνολικά τους προηγούμενους 40 μήνες, σύμφωνα με στοιχεία της Wall Street Journal.
Στην αγορά υψηλότερου ρίσκου, TeraWulf και Cipher Mining (παλιές εταιρείες εξόρυξης Bitcoin που μετεξελίχθηκαν σε κατασκευαστές data -centers) άντλησαν πάνω από 7 δισ. δολάρια σε ομόλογα χαμηλής διαβάθμισης.
Παρότι όλες οι εκδόσεις «έκλεισαν», πολλές έγιναν με υψηλότερα από τα αναμενόμενα επιτόκια, ενώ οι τιμές των νέων ομολόγων υποχώρησαν αμέσως στη δευτερογενή αγορά. Πρόκειται για ένα ισχυρό μήνυμα για μια αγορά που δεν είχε προεξοφλήσει τόσο μεγάλη προσφορά χρέους.
Οι επενδυτές ανησυχούν: τα περιθώρια κέρδους πιέζονται, οι ανάγκες για κεφαλαιουχικές επενδύσεις εκτοξεύονται και οι ισολογισμοί βαραίνουν.
Το θέμα δεν είναι μόνο τεχνικό. Το κύμα των εκδόσεων έχει αρχίσει να επηρεάζει το κλίμα στις μετοχές — το Nasdaq κινείται 6% χαμηλότερα μέσα στον μήνα, καθώς ο φόβος «διάχυσης» των πιέσεων από το χρέος ενισχύεται.
Όπως το έθεσε χαρακτηριστικά ο John Lloyd της Janus Henderson: «Οι αγορές είναι απόλυτα διασυνδεδεμένες: δύσκολα θα πάνε καλά τα ομόλογα αν οι μετοχές της ΤΝ πουλάνε – και το αντίστροφο».
Οι μεγάλοι αντέχουν – αλλά το κόστος ανεβαίνει
Οι Alphabet, Amazon και Microsoft αντιμετωπίζουν ηπιότερη πίεση, χάρη στις τεράστιες ταμειακές ροές τους.
Η Meta όμως, με μικρότερη «μαξιλάρι αντοχής», αναγκάστηκε να δώσει υψηλότερες αποδόσεις για να «τραβήξει» επενδυτές σε έκδοση 30 δισ. δολαρίων. Στη δευτερογενή αγορά, οι αποδόσεις ανέβηκαν ακόμη περισσότερο, φτάνοντας επίπεδα εταιρειών με χαμηλότερη πιστοληπτική βαθμολογία.
Για την Oracle, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα:
- κινείται δύο σκαλοπάτια πάνω από το speculative grade,
- καίει ήδη μετρητά,
- σχεδιάζει να κάψει «δεκάδες δισ.» τα επόμενα χρόνια για μετατροπή σε AI cloud-provider,
- και μπορεί να χρειαστεί 65 δισ. νέων ομολόγων την ερχόμενη τριετία.
- Η διατήρηση της επενδυτικής βαθμίδας είναι γι’ αυτήν ζήτημα επιβίωσης.
- Η παραμικρή υποβάθμιση θα την εκτόπιζε από την αγορά στην οποία βασίζει ολόκληρο το capex της.
Κόκκινος συναγερμός στην υιοθέτηση: τα στοιχεία δείχνουν επιβράδυνση
Ενώ το χρήμα ρέει άφθονο για data centers και chips, η πραγματική χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μέσα στις επιχειρήσεις κολλάει.
Η τελευταία έρευνα της US Census Bureau, παρουσιάζει ο Economist, δείχνει ότι το ποσοστό εργαζομένων που χρησιμοποιούν ΤΝ στην παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών μειώθηκε στο 11%, από περίπου 12%. Η πτώση είναι ακόμη πιο αισθητή στα μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα.
Άλλα datasets δείχνουν διαφορετικά επίπεδα, αλλά σχεδόν όλα συμφωνούν σε κάτι: η υιοθέτηση έχει σταθεροποιηθεί – και σε κάποιες περιπτώσεις μειώνεται.
Τρεις είναι οι πιθανές εξηγήσεις για αυτό:
1. Οικονομική αβεβαιότητα
Αυξημένα επιτόκια, εμπορικοί πόλεμοι, αδύναμη εμπιστοσύνη → οι επιχειρήσεις παγώνουν επενδύσεις.
2. Εσωτερικές αντιστάσεις
Σύμφωνα με έρευνα:
- 87% των ανώτατων στελεχών χρησιμοποιούν ΤΝ
- αλλά μόνο 57% των managers
- και μόλις 27% των απλών υπαλλήλων.
3. Περιορισμένα οφέλη – για την ώρα
Έρευνες δείχνουν ότι:
- 45% από τα AI projects αποδίδουν κάτω των προσδοκιών
- Μόνο 10% υπερβαίνουν τις προσδοκίες
- Η παραγωγικότητα συχνά πέφτει προσωρινά (J-curve)
Το φαινόμενο «mediocrity trap»: τα μοντέλα βοηθούν τους αδύναμους να γίνουν «αρκετά καλοί», αλλά μειώνουν την προσπάθεια των καλών.
Ένα οικοσύστημα που χρειάζεται 650 δισ. τον χρόνο
Από τώρα έως το 2030, οι big tech θα επενδύσουν 5 τρισ. δολάρια σε chips, data centers, υποδομές cloud και δίκτυα.
Για να βγουν τα νούμερα, πρέπει να πετύχουν 650 δισ. δολάρια σε ετήσια έσοδα από ΤΝ.
Σήμερα, η παγκόσμια αγορά φτάνει μόλις τα 50 δισ..
Εάν η υιοθέτηση δεν εκτοξευθεί, το κενό θα παραμείνει τεράστιο.
2026: Το σημείο καμπής
Η διόγκωση του χρέους, η χαμηλότερη ζήτηση για νέα ομόλογα, η πίεση στις μετοχές και η σταθεροποίηση της χρήσης ΤΝ συγκλίνουν σε μια κοινή ανησυχία:
Το οικοσύστημα της τεχνητής νοημοσύνης ίσως βρίσκεται πιο κοντά σε «φούσκα αντοχής» παρά σε ευθεία πορεία εκθετικής ανάπτυξης.
Η χρηματοδότηση θα συνεχιστεί — γιατί οι big tech μπορούν.
Αλλά το κόστος ανεβαίνει, οι επενδυτές γίνονται πιο επιλεκτικοί και οι επιχειρήσεις πιο διστακτικές.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν σταματά εδώ. Αλλά η μετάβαση από το hype στην πραγματικότητα αποδεικνύεται πιο ακριβη, πιο αργή και πιο σύνθετη απ’ όσο πίστευε η αγορά.
Πηγή: naftemporiki.gr
Διαβάστε επίσης: Ο χρυσός «πέταξε» φέτος - Πού μπορεί να φτάσει τον επόμενο χρόνο